Dat het Overlegcomité vandaag beslist om al dan niet de horeca te openen, is voor een groot deel te wijten aan verzet in Brussel en Wallonië. Al na het vorige overlegcomité verzamelde de Waalse horecafederatie enkele bekende namen om de campagne ‘J’ouvre le 1er mai’ te lanceren. Dat de bazen van bekende restaurants als Comme chez soi en La Paix met enige pathos zeggen dat ze sowieso van plan zijn te openen op 1 mei, mag niet verhullen dat de horeca-opening om iets geheel anders draait dan gezondheid: het geld is op in Wallonië en Brussel, en de samenleving is er meer actiebereid.

‘Ras le bol’

Met de campagne ‘J’ouvre le 1er mai’ roepen enkele bekende Waalse en Brusselse restauranthouders op dat ze op 1 mei hun zaak willen openen, wat het overlegcomité vandaag ook beslist. Die video dateert al van eind maart en was een ‘ras le bol’ van enkele bekende culinaire namen in Franstalig België, zoals Lionel Rigolet van Comme chez Soi, en David Martin van La Paix, twee gerenommeerde Brusselse horecazaken. Beide heren zeggen onomwonden dat ze op 1 mei de deuren openen. Hoe dat precies in zijn werk zal gaan, is niet geweten, en ook niet of de soep daadwerkelijk zo heet gegeten wordt als ze wordt opgediend.

‘Sommigen willen inderdaad openen, anderen willen gewoon aangeven dat ze klaar zijn. Als verantwoordelijke van een horecafederatie neem ik daarover geen standpunt in. Ik heb meegewerkt aan de campagne omdat ik als voorzitter van de Waalse horecafederatie de overheid vooral wil meegeven dat we met de horeca klaar zijn om mensen veilig te laten tafelen, zowel binnen als buiten,’ zegt Thierry Neyens van de Fédération horeca Wallonie aan Doorbraak.

‘Al vorige zomer hebben we mensen veilig kunnen ontvangen. Nu kunnen we dat ook. In heel wat zaken heeft men geïnvesteerd in luchtdesinfectie-apparaten, of is men bereid dat te doen. Maar we willen het ook wel weten. Naast de veiligheidsprotocollen vergt opnieuw openen heel wat voorbereidend werk. We moeten opnieuw voorraden aanleggen, en we moeten personeel oproepen. Want vergis u niet: als we openen, dan is dat ook voor onze leveranciers en onze mensen.’

BTW-verlaging

Neyens zegt dat er met de overheid wel nog verschillende zaken dienen afgesproken te worden, zoals een verlaagd BTW-tarief, en verlaagde sociale bijdragen voor het personeel. ‘Daarover zijn we nog in gesprek.’

Al in februari waarschuwden politici in Wallonië voor maatschappelijke problemen als de strenge lockdownkoers van de federale regering blijft duren. In Vlaanderen krijgen gesloten horecazaken een toelage van ongeveer 40.000 euro. Maar in Wallonië en Brussel bedragen die toelagen respectievelijk 16.500 en 12.000 euro. Daarom zegt een succesvol sterrenchef als Yves Mattagne in de campagnevideo ‘J’ouvre le 1er mai’ dan ook: ‘Het is niet normaal dat je in het ene landsdeel een bepaald bedrag krijgt, en in het andere veel minder.” Ook de bekende horecazaken worstelen met personeelskosten voor de heropstart.

Vervallen bier

Maar andere gebeurtenissen spreken natuurlijk evenzeer. Enkele weken geleden loosden Waalse horeca-uitbaters nog ostentatief liters vervallen bier in de Maas voor het Elysette, de zetel van de Waalse regering in Namen. Dat Luiks burgemeester Willy Demeyer (PS) twee weken geleden een rave party in een stadspark liet betijen, en in het Ter Kamerenbos in Brussel een ware veldslag werd geleverd door bobo-jongeren, daar is men in de Wetstraat danig van geschrokken. Die geweldsbereidheid zag men niet aankomen, en al zeker niet uit de hoek van wat als jeunesse dorée gepercipieerd werd.

Tegelijkertijd is de budgettaire achtergrond van Wallonië en Brussel ook niet van die aard dat er nog veel ruimte is om ondernemers überhaupt nog veel toelagen te geven om gesloten te blijven. Het begrotingstekort van de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest samen zal in 2023 groter zijn dan het Vlaamse. Dit terwijl Franstalig België maar een vijfde van het Belgische bbp vertegenwoordigt. Brussel genereert als hoofdstedelijk gewest heel wat binnenlandse productiviteit, maar is structureel arm. In Brussel liepen de uitbetalingen van horecapremies bijvoorbeeld veel vertraging op tijdens de voorbije crisis, waardoor de horeca er dreigt weg te trekken.

PTB

Tel die financiële context op, samen met het Waalse en Brusselse democratische deficit – zeker in de steden gaat meer dan 20 procent van de Franstaligen niet stemmen, of stemt blanco of ongeldig – en het plaatje wordt duidelijk. De machtspartij die de PS is, heeft het ook steeds moeilijker om het segment dat wel stemt, nog aan zich te binden.

Ze wordt beetje bij beetje opgeslokt door de PTB. Beslist het Overlegcomité vandaag om die maatschappelijke realiteit te negeren, dan zal het protest niet meer met video’s verlopen. Uiteindelijk hebben vele Franstaligen gewoonweg minder te verliezen.

Yves Mattagne

Waalse horecafederatie: ‘Wij zijn klaar om te openen.’