De rechtbank van eerste aanleg in Brussel buigt zich volgende week over een zaak van bendevorming en terrorisme. Vier personen met Turkse nationaliteit planden in ons land een moordaanslag op twee Koerdische prominenten.

Kongra-Gel

De uitzonderlijke zaak wordt op 11 maart behandeld door de 23ste correctionele kamer. De vier beklaagden behoren tot een groep die een moordaanslag in België plande tegen Remzi Kartal en Zubeyir Aydar. Remzi Kartal is voorzitter van Kongra-Gel, de politieke vleugel van de Koerdische PKK opereert Zubeyir Aydar is lid van de uitvoerende raad van de KCK (voorheen: de Koerdische Arbeiderspartij). Uit deze zaak blijkt dat de Turkse overheid en haar inlichtingendienst MIT actief moordcommando’s uitstuurt over Europa. Het uitschakelen van politieke tegenstanders van president Recep Erdogan lijkt daarbij het voornaamste doel.

Volgens meester Jan Fermon, de advocaat die de belangen behartigt van de mannen die het doelwit waren, trekt deze zaak de aandacht op de systematische acties die de Turkse staat onderneemt binnen de Europese grenzen. ‘Vier burgers staan nu in België terecht omwille van bendevorming, maar ook voor deelname aan de activiteiten van een terroristische groep. Het onderzoek heeft duidelijk aangetoond dat het doel van deze organisatie het fysiek elimineren van mijn cliënten was’, vertelde hij op een persconferentie.

‘Zij planden een bestorming van het gebouw van het Koerdisch Nationaal Congres (KNK), waar de heren Kartal en Aydar werken, met de bedoeling daar een bloedbad aan te richten. Die bewoordingen zijn niet de mijne maar komen rechtstreeks uit de transcriptie van afgeluisterde telefoongesprekken van de beklaagden. Dit complot past in een decennialang gevoerde strategie van de Turkse overheid om geheime operaties in Europa uit te voeren. Deze operaties hebben altijd het uitschakelen, bespieden en intimideren van opposanten van het Turkse regime tot doel.’

Koerden ontdekken complot

De zaak ging begin 2017 aan het rollen. Een Koerdische bouwvakker werd aangesproken door zijn Turkse werkgever met de vraag of hij hem toegang kon verschaffen tot Koerdische prominenten, in het bijzonder Aydar en Kartal. Uiteraard zou hij beloond worden voor die medewerking.

Toen de bouwvakker toehapte, werd hij door zijn werkgever in contact gebracht met een schoonbroer die oud-veiligheidsagent is van de Turkse ambassade in Parijs en ex-politieman binnen de politieke afdeling van de politie in Istanbul. De man wordt door zijn familie beschreven als ‘een Koerdenjager’. Zijn bijnaam luidt ‘de kolonel’. Even later verscheen ook een tweede persoon op het toneel die de operationele leiding van de zaak op zich zou nemen. Die laatste is een Turk die gevestigd is in Reims.

Verkeerscontrole

Nadat Aydar en Kartal lucht kregen van de plannen stelden ze zich burgerlijke partij op het kabinet van een Belgische onderzoeksrechter. Daarop volgden de politiediensten het doen en laten van de groep. De ‘kolonel’, de man uit Reims en de Koerdische bouwvakker werden geobserveerd wanneer ze verkenningsritten uitvoerden in de omgeving van de kantoren van het KNK in Brussel waar Aydar en Kartal verbleven. Bij een controle van hun voertuig, uitgevoerd onder het mom van een verkeerscontrole, haalde de ‘kolonel’ een dienstkaart van de Turkse politie boven. Zo wou hij indruk maken op zijn plaatselijke collega’s.

Tijdens getapte gesprekken werd het heel duidelijk dat de groep een terroristische aanslag voorbereidde. De Koerdische bouwvakker en de man uit Reims bespraken hoe men het gebouw van de KNK in Brussel kon binnendringen om ‘het werk’ uit te voeren. Maar de Koerdische bouwvakker werd ongerust over de manier waarop hij zou ontsnappen. Toen de man uit Reims daar geen duidelijk antwoord op gaf, vreesde de Koerdische bouwvakker dat hem gevraagd werd ‘een bloedbad aan te richten’ zonder dat er ook maar een werkbaar plan op tafel lag om na de aanslag te onkomen.

Omdat zowel de kolonel als de man uit Reims banden hebben met Frankrijk werd ook daar, op vraag van de Belgische gerechtelijke autoriteiten, een onderzoek gevoerd. Dat onderzoek leverde resultaten op. Het tweetal dat de touwtjes in handen had bij de geplande aanslag in België, maakt in Frankrijk deel uit van een groep van een vijftal personen.

Betrokkenheid van Ankara

Het onderzoek bracht aan het licht dat die groep niet alleen inlichtingen inzamelt over opposanten maar ook erg nauwe contacten onderhoudt met de Turkse ambassade en zelfs rechtsreeks met de naaste omgeving van president Erdogan in Ankara. Toen Erdogan in 2018 naar Parijs kwam, was het net deze groep die belast was met de opvang van twee leden van de Turkse Nationale Veiligheidsraad. Een van hen was Adnan Tanriverdi, een gepensioneerd generaal van het leger die zich intussen aan het hoofd staat van Sadat, een private militaire vennootschap naar het model van het Amerikaanse Blackwater of het Russische Wagner. Sadat is een belangrijk onderdeel van het parallelle militaire veiligheidsapparaat dat Erdogan gedurende jaren uitbouwde.

De kolonel, de man uit Reims en nog een ander lid van de groep in Frankrijk werden in deze periode ontvangen op het presidentieel paleis in Ankara. Ze gingen er op de foto met een ander lid van de Nationale Veiligheidsraad, Seyit Sertçelik. Hij is dan weer bekend omwille van de ontkenning van de genocide op de Armeniërs. De man is ook actief in de door Turkije bezette gebieden in Syrië.

‘Dit alles wijst op de directe betrokkenheid van het regime en het presidentiële paleis in Ankara bij dit complot’, besluit meester Fermon. ‘Het gaat hier niet om de plannen en acties van enkele losgeslagen individuen maar om een bewuste politiek van intimidatie, geweld en moord tegen Koerdische mensen. Turkije zet hiervoor actief de MIT, Sadat en andere schimmige organisaties in. We zien dit patroon in België, in Duitsland, Oostenrijk en dus ook in Frankrijk, waar in 2013 nog drie Koerdische vrouwen brutaal werden geliquideerd.’

Niet langer wegkijken

‘We zien overigens dat dit soort operaties toenemen en escaleren’, vervolgt Fermon. ‘Dit blijkt uit de processen die nu gevoerd worden in België en Frankrijk. Ik roep alle Europese autoriteiten dan ook op om hier de nodige aandacht aan te besteden. Zij zijn verantwoordelijk voor het nemen van de nodige maatregelen om deze illegale en terroristische activiteiten van de Turkse staat op Europees grondgebied te stoppen. Het gaat hier om de fysieke integriteit en het leven van Koerdische mensen in de Europese ruimte.’

Ondanks overweldigende aanwijzingen dat het gaat om een vanuit Ankara gestuurd plan voor een terroristische aanslag in België, nam de Belgische procureur het standpunt in dat er onvoldoende bewijs is. ‘Het is uiteindelijk de rechter die in de preliminaire zitting besloot de zaak doorgang te laten vinden’, benadrukt meester Fermon. ‘We zien een grote terughoudendheid bij de gerechtelijke instanties om dit soort gevoelige zaken te vervolgen. Ik wijd dit aan misplaatste diplomatie die verband houdt met de status van Turkije als lid van de NAVO. Dit is een gevecht dat we moeten voeren op basis van de feiten. Die moeten we zonder schroom voorleggen aan het publiek en het gerecht. Daarom ook deze persconferentie, want de neiging om weg te kijken van de feiten is groot.’

Zubevir Aydar

Turkse agenten voor Brusselse rechter wegens poging tot moordaanslag