Blik achter de schermen van het Speciale Interventie Eskadron

Lionel D. maakte van 2003 tot 2017 deel uit van het Speciale Interventie Eskadron (SIE). Voor het eerst getuigt iemand van dit legendarische eliteteam over het reilen en zeilen van de eenheid. Over het werk, de omstandigheden waarin ze opereren en de weerslag hiervan op de leden als mens.

Samen met journalist Annemie Bulté schreef D. het boek Terroristenjager, een meeslepend verhaal over hoe de eenheid veranderde onder de invloed van het opkomend islamitisch terrorisme. De ervaringen van de voormalige hoofdinspecteur illustreren de pijnpunten in de organisatie van de Federale Politie, die onder druk van een veranderende maatschappij komen bloot te liggen.

De Onoverwinnelijken

In een eerste deel doet D. uit de doeken welke bijna onmenselijke beproevingen en training de aspirant-leden van het elitecorps dienen te ondergaan om hun plaats bij het team te verdienen. De opleiding focust op fysieke fitheid, maar meer nog op de mentale weerbaarheid om in extreme omstandigheden toch te kunnen blijven functioneren in een team.

Van de leden van het SIE wordt een onwankelbare loyauteit verwacht, een groepsgeest die het mogelijk maakt om ook tijdens de grootste crisis als team te functioneren. Zij worden beschouwd als de onoverwinnelijken. Zij zijn de superflikken die de problemen oplossen wanneer niemand dit nog kan of aandurft.

Focus op zwaar banditisme

Op het moment dat D. beslist deel te worden van het SIE, vroeger gekend als de groep Diane, ligt de focus op de bestrijding van zwaar banditisme, het onder controle krijgen van gijzelsituaties en gevangenisopstanden. De auteurs beschrijven de ervaringen van de eenheid op dit gebied. De spanning wordt bijna tastbaar wanneer je de verhalen leest over de klopjachten op zware jongens als Farid ‘Le Fou’ Bammouhammad, topgangster Murat Kaplan, ontsnappingskoning Nordin Benallal en ouderdomsdeken uit het Brusselse misdaadmilieu Léon ‘Petit Léon’ De Staerke.

D. loodst de lezer in sneltreinvaart door de verschillende operaties waarbij voornoemde heerschappen een hoofdrol spelen. De lezer merkt dat deze periode voor D. waarschijnlijk tot de leukste tijd van zijn leven behoort. Dit is het werk waarvoor de leden van het SIE zijn opgeleid. Een rollenspel ‘Polies en Bandiet’, maar dan in het echt. D. en zijn collega’s zijn goed in het spel en verliezen nooit. Ze zijn meester van de situatie en voelen zich daar duidelijk opperbest bij. Dat verandert stilaan naarmate het islamitisch terrorisme ingang vindt in Europa.

Verviers: het kantelpunt

In 2014 pleegt Mehdi Nemmouche zijn aanslag op het Joods Museum in Brussel. In 2015 wordt de redactie van Charlie Hebdo gedecimeerd door twee teruggekeerde Syriëstrijders. Een nieuw tijdperk is aangebroken. Dit komt aan bod in het tweede deel van het boek. Voor het SIE wordt dit duidelijk op 15 januari 2015, een week na de aanslag op Charlie Hebdo.

Op die dag moet het team van D. twee mogelijke terroristen arresteren in hun schuilhuis in Verviers. De arrestatie eindigt in een waanzinnig vuurgevecht met uiteindelijk drie terroristen. Met ware doodsverachting verzetten zij zich tegen hun arrestatie. Dit is een nieuw soort vijand, eentje waar ze niet op zijn voorbereid. Dit is oorlog, geen banditisme.

Na de aanslagen in Parijs moet het SIE op zoek naar de voortvluchtige Salah Abdeslam. Bij een van de huiszoekingen in het Brusselse raakt een collega zwaargewond. Hij zal nooit herstellen van zijn verwondingen en niet meer terugkeren naar het team. De Onoverwinnelijken zijn niet meer onoverwinnelijk. De eerste barsten vallen te bespeuren in het moreel van de manschappen.

In de steek gelaten door oversten en overheid

Meer nog dan het ongebreidelde en oorverdovende geweld van automatische wapens en bommen, hakt de houding van de leidinggevenden van de federale politie en de politiek in op het moreel van de manschappen. Doorheen het boek stapelen de verhalen zich op waaruit blijkt dat de leden van het eliteteam het moeten stellen met gebrekkig materiaal, verwaarloosde behuizing en een totaal gebrek aan omkadering.

Wanneer een aantal collega’s ook echt in de problemen komen, stuiten ze op een muur van onbegrip. De leidinggevenden laten hen aan hun lot over. De zwaargewonde collega botst tijdens zijn herstel op een Kafkaiaanse bureaucratie. Die doet haar best om alles te minimaliseren en zo weinig mogelijk tussen te komen om de geleden schade te herstellen. De politiek en de oversten gaan graag met de pluimen lopen van de manschappen, maar geven geen kik wanneer de manschappen hulp nodig hebben en in de problemen komen.

Snerpende aanklacht

Het boek eindigt met de beschrijving van de lijdensweg van een aantal collega’s die in de steek worden gelaten. Door dit alles besluit D. om eind 2017 een punt achter zijn carrière bij het SIE te zetten. Hij zoekt andere horizonten op en besluit uiteindelijk dit boek te schrijven. Dit boek is opgedragen aan zijn gezin, maar hij schreef het voornamelijk om zijn eigen ervaringen te verwerken.

D. wil ook zijn ex-collega’s een hart onder de riem steken en aanklagen in welke omstandigheden zij nog steeds hun heroïsche werk moeten verrichten. Het boek eindigt met een snerpende aanklacht naar de overheid toe. Het telt 318 pagina’s en is voorzien van een verklarende lijst met afkortingen en specifieke termen. Ook een lijst van de Belgische terroristen ontbreekt niet. Maar vooral: het boek leest als een trein. Dit is een must-read voor ieder die wil begrijpen waarom onze veiligheidsdiensten zo disfunctioneel zijn.

Terroristenjager is verkrijgbaar in onze online boekhandel als Boek van de Week tegen een tijdelijke voordeelprijs.