De eerste treinrit van Suske en Wiske

Een stripverhaal dat publiek moet lokken naar een nieuw museum en daarnaast zijn vast publiek niet teleurstelt. Het klinkt een moeilijke opdracht. De fluitende olifant is zo’n album. Een vermakelijke familiestrip met enkele leuke weetjes en veel mooie plaatjes.

Promotiemateriaal

Suske en Wiske werden wel vaker ingezet om evenementen of instellingen te promoten. Soms blijft dit onschuldig, zoals tijdens het Rubensjaar in 1977 of tijdens het jaar van het dorp in 1978. Soms leverde het zelfs best acceptabele verhalen op zoals recent De verloren Van Eyck of iets langer geleden Angst op de ‘Amsterdam’. Als krantenstrip leverde de link naar de actualiteit vaak een soort win-win op voor de makers en uitgevers. Lezers kochten een album omwille van het onderwerp dat over de tong ging. Of kochten het als trouwe fan en dan voer het onderwerp – of beter gezegd het voorwerp – daar goed bij.

Bij een album als de Gouden Cirkel volgde het album uit een reclamestunt toen de krant De Standaard en KLM Willy Vandersteen en volksschrijfster Maria Rosseels op kosten van KLM een wereldreis lieten maken (uiteraard met KLM-vliegtuigen). Vandersteen bleef KLM naderhand steeds prominent tekenen in zijn strips.

Op zich geen unicum want Pom tekende in Piet Pienter en Bert Bibber in de jaren 1970 Ford’s omdat Ford hem in ruil aan een auto hielp. Product placement avant-la-lettre dus. Jeroen Meus eat your heart out. Een zeldzame keer leverde het gênante situaties op zoals bij De Efteling-Elfjes. Naast de gewone albums van Suske en Wiske bestaan ook al jaren reclame-albums. Deze zijn ofwel specifiek gemaakt voor bedrijven, sectorale organisaties of goede doelen en bevatten dan ook afbeeldingen van zeeptrommels van Tide enzovoort in de prentjes.

Museum met nauwe band met stripwereld

Een museum zoals Train World in Brussel heeft een zeer nauwe band met de Belgische stripwereld.  Zo werd de scenografie van het nieuwe museum getekend door striptekenaar François Schuiten. Tegelijk het met verschijnen van het nieuwe album De fluitende olifant opent de tentoonstelling Op het spoor van Suske en Wiske in het treinmuseum. Die tentoonstelling loopt vanaf 5 februari tot 7 maart in Train World.

Het museum waar enkele van indrukwekkendste historische locomotieven en treinstellen te bezichtigen zijn bevindt zich naast het station van Schaarbeek. De striptentoonstelling met originele platen is een goed excuus om eens af te zakken naar Schaarbeek.

Standaard Uitgeverij

Een voorbeeld van treinen in S&W-strips die te zien is op de tentoonstelling in Train World

De curator van de tentoonstelling is de voorzitter van de grootste fanclub van Suske en Wiske, Niels van der Made. Aan te televisie vertelde Van der Made: ‘Ik heb de research mogen doen naar de rol van treinen in de Suske en Wiske-avonturen door de decennia heen.  Ik ben op zoek gegaan naar beelden, en ben tot de vaststelling gekomen dat treinen van in het prille begin een rol spelen. Zelfs nog voor dat er van Suske sprake was en Wiske haar eerste avontuur nog beleefde met haar broer Rikki, was er al een belangrijke treinscène. Doorheen de geschiedenis komt de trein vaak terug. Om letterlijk en figuurlijk vaart te geven aan het verhaal maar ook actiescènes. Het gebeurt vaak dat iemand op de sporen sukkelt, maar dan op tijd wordt gered.’

Slecht gepikt is het ergste plagiaat

Wat nu te denken van het nieuwe album De fluitende olifant? In tegenstelling tot enkele zeer slechte stripverhalen bevat dit album een reeks zeer goede elementen, maar helaas ook enkele zeer slechte. Wie bijna 35 jaar na de film Back to the Future nog durft een vondst uit dat scenario te moeten plagiëren beledigt de lezers.

Het zeer onnozele gegeven dat professor Barabas afstamt van de machinist van de eerste trein die een ritje maakt in België (en het Europese vasteland) in 1835 valt nog te gedogen, maar dat er ook een vrouwelijke machiniste bij was en die twee machinisten hun eerste kus tijdens die rit plaatsvond is van een infantiliteit zonder gelijke. De gag om dan Barabas te laten verdwijnen als die romance dreigt niet te gebeuren door een verandering van de geschiedenis door onze helden tijdreizigers is gewoon plagiaat die ver voorbij het citaatrecht of het refereren aan cultureel erfgoed gaat.

Beter goed gepikt dan slecht bedacht gaat hier zeker niet op. Slecht gepikt is de vreselijkste vorm van plagiaat. Wat dit betreft bewijst Peter Van Gucht eens te meer een inspiratieloos scenarist te zijn. Ook belachelijke beeldgrapjes zoals een wegsignalisatie Eejes, Juzeke, Nogni en Gepasseid op weg naar Brussel maken het de lezer echt niet gemakkelijk.

Blij weerzien met Nummer 17

Een bijzonder leuke vondst was de introductie van agent Nummer 17 uit de stripreeks Robert en Bertrand die binnenkort integraal verschijnt. Al moet wel opgemerkt dat de gelijkenis met de Britse en acteur en komiek Marty Feldman vaak bijzonder slecht is en een beetje accuratesse qua schelvisogen, flaporen en haakneus wenselijk blijft.

De strip is zeer goed getekend door Luc Morjaeu, maar de helden Suske en Wiske beginnen steeds verder af te wijken van hun klassieke uiterlijk. De lichaamsbouw is soms slordig zoals bijvoorbeeld in strook 179. De verfoeide ‘restyling’ van de hoofdfiguren lijkt te ontsporen. Wat erg jammer is want Morjaeu tekent de motoriek van zijn figuren dan weer zeer getrouw aan die van zijn voorgangers Willy Vandersteen en Paul Geerts.

Het de hoofdlijn van het scenario is een holderdebolder avontuur dat voor fijne actie en spanning zorgt. Sommige nevenintriges die kolderiek zouden moeten zijn, vallen dan weer tegen. Het kleine treintje dat Jerom en Lambik voor Suske en Wiske bouwden is gewoon enkel visueel plezierig, maar past als een tang op het verhaal en het draagt niks bij en het rijdt dan ook al niet op sporen. Een beetje scenarist kiest ofwel voor treinen die niet op sporen reiden ofwel voor treinen die allemaal op sporen rijden.

Vingerafdrukken

Dat laatste is het geval bij de zeer fraai getekende historische locomotieven. De flauwe running gag met iemand die Akke heet is gewoon irritant slecht. De gag dat de eerste treinrit vertraging heeft, maar dat de organisator voorspelt dat dit nooit meer zal gebeuren is wel een goeie.

Wie over de soms extreem flauwe grappen en doelbewuste onzinnige anachronismen (vingerafdrukken in 1835) heen leest zal een zeer onderhoudend stripalbum lezen. Dit album is een Suske en Wiske die levert wat een goede familiestrip moet leveren: onschuldig vermaak over iets waar over nagepraat kan worden en in dit geval een uitstapje naar een museum kan opleveren. Zelfs zonder promotie voor Train World is de fluitende olifant een fijn album voor alle leeftijden.