‘Deugen voor de bühne’, een hilarisch tijdsdocument

Twitter, die eeuwige bron van afleiding en vermaak, bestaat niet meer. Of, beter gezegd, het bekende kwetterende vogeltje is verdwenen. Eigenaar Elon Musk veranderde de naam in X en paste gelijk het logo aan. Op de kaft van het boekje Deugen voor de bühne van Sander van Dam vinden we gelukkig nog steeds het bekende vogeltje, maar dan wel een luidruchtig schetterende variant. Want het boekje bestaat uit zogenaamde ‘vierluikjes’, waaruit blijkt dat deugende roeptoeters niet altijd even consequent zijn.

Aan de kaak gestelde hypocrisie

Sander van Dam, een buiten de twittosfeer verder onbekende Nederlander, muntte de term ‘vierluikjes’. Hij volgt bekende en minder bekende twitteraars die op hoge toon anderen de maat nemen, maar heel wat minder kritisch zijn op zichzelf. Uit hun repertoire haalt hij telkens drie tweets met uitvallen naar tegenstanders die hij laat volgen door een voorbeeld waarin de auteurs zich bezondigen aan wat ze anderen verwijten. Dat levert ronduit hilarische combinaties op.

Van Dams vierluikjes leveren hem op Twitter bekendheid, maar ook beruchtheid op. Want de tweeps die hij viseert mogen dan wel van zichzelf vinden dat ze deugen, over gevoel voor humor of enig vermogen tot zelfrelativering beschikken ze niet. Terwijl het grootste deel van het publiek zich een kriek lacht om zoveel hypocriete deugdzaamheid, schieten van Dam’s doelwitten in een kramp van verontwaardiging. En ook dat zorgt voor dolkomische taferelen. Geconfronteerd met een spiegel die hun zorgvuldig opgebouwde deug-universum aan diggelen slaat, vervallen zij in voorspelbare scheldtirades waarin termen als ‘extreemrechts’, fascist’, ‘ophitserij’ en ‘intimidatie’ niet van de lucht zijn.

Wie, o wie?

WM

Een voorbeeld van de vierluikjes uit het boek van Sander van Dam.

Tegenstanders en ‘slachtoffers’ van van Dam speculeren, al maar driester wordend, over zijn ware identiteit. Volgens hen gaat het over een kwaadaardige trol die vanachter een pseudoniem zijn ‘gif’ in de maatschappij injecteert. Nu, Sander van Dam is gewoon Sander van Dam, een man met wat hij noemt een ‘HoReCa-gerelateerde kantoorbaan’. Omdat er zoveel Nederlanders met dezelfde naam door het leven gaan, is het blijkbaar moeilijk om de juiste van Dam op te sporen via Google. En zo is de mythe rond hem ontstaan. Van Dam ontkracht die mythe in een zeldzaam interview bij Wynia’s Week. Hij bestaat en doet wat hij doet omdat het grappig is. Tot spijt van wie het benijdt.

Ondertussen blijven de speculaties over van Dam’s ware identiteit als paddestoelen uit de grond schieten. Zo zou hij niet alleen door extreemrechts gefinancierd worden, maar ook kampen met een zware cocaïneverslaving. Het eerste lijkt wel erg onwaarschijnlijk, het tweede is irrelevant. Zijn deugdoelen kunnen maar niet aanvaarden dat hij gewoon is wie hij is: een doodgewone tweep die op komische wijze de dubbele moraal van deugers aan de kaak stelt.

Cancelpogingen

Het wil maar niet lukken om Sander van Dam te cancelen. Aan pogingen daartoe is er geen gebrek. De tweeps die figureren in zijn vierluikjes rapporteren van Dam aan de lopende band met de bedoeling hem van hun favoriet sociaal medium te bannen. Ze bestoken eveneens internetwinkel Bol.com met verzoeken om de stoppen met de verkoop van zijn boekje. Dit alles zonder resultaat, tot grote frustratie van ondertussen beroemde vierluikers.

Integendeel. De verkoop van Deugen voor de bühne loopt als gesmeerd. Het boekje is ondertussen al aan zijn vijfde druk toe.

Tijdsdocument en kleinood

Deugen voor de bühne is een tijdsdocument dat perfect de doorgeslagen deugwaanzin van het twittertijdperk illustreert, een kleinood dat goed past in de bibliotheek van eenieder die later met de (klein)kinderen wil terugkijken. Het tovert een glimlach op het gelaat van elke welwillende mens die gezegend is met een vermogen tot zelfrelativering. Want van Dam’s vierluikjes stemmen tot nadenken. Hoe snel oordelen we niet over andere, ons volstrekt onbekende mensen? En hoe deugdzaam zijn we zelf?

Het boekje is uitgegeven bij Syp Wynia’s Blauwburgwal in een handig zakformaat en kost slechts vijftien euro. Geen geld voor 107 pagina’s schuldig leedvermaak. Met de aankoop steun je het succes van dit geniale en simpele concept, én kietel je zachtjes het ego van onverdraagzame deugers. Een goede investering die eventuele bezoekers een lach kan opleveren. Want het boekje is uitermate geschikt voor naast de wastafel in het toilet. En dat bedoelen we niet denigrerend.

Deugen voor de bühne van Sander van Dam is verkrijgbaar bij onze webwinkel.