De familie Mitford: een buitengewone kroniek

Wat hebben JFK, koning George V, Guiness,  Richard Wagner, Martin Luther King, Adolf Hitler, Evelyn Waugh en Elvis Presley met elkaar gemeen? Ze kwamen op de een of andere manier in contact met de familie van David Freeman-Mitford, de tweede baron van Redesdale.

Voorbestemd voor de high-society

Het verhaal van de dochters van David – of ‘Farve’ zoals zijn kroost hem noemde – is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Aan het begin van de 20ste eeuw huwde David Freeman-Mitford met Sydney Bowles. Beiden waren telgen uit de lagere upperclass van het Verenigd Koninkrijk. David had zich al militair bewezen in de Boerenoorlog in Zuid-Afrika en Sydney was een intelligente jonge vrouw. Samen kregen ze in de loop van zestien jaar (tussen 1904 en 1920) zeven kinderen. Zes dochters en één zoon: Nancy, Pamela, Thomas, Diana, Unity Valkyrie, Jessica en Deborah.

De jongen

Alleen Thomas trok naar school in Eton, de meisjes – uitgezonderd enkele maanden elk – kregen thuisonderwijs. Zij moesten vooral een rijke vent aan de haak zien te slaan. Thomas — ‘Tom’ — hield ook wel van venten en zou in zijn schooltijd met verschillende jongens seksuele avonturen beleven. Een van die jongens zou zich later kort verloven met Toms zus Diana. Tom studeerde later in Berlijn en leed aan de familieziekte: hij sympathiseerde met de nazi’s. Hij weigerde tijdens de oorlog te vechten tegen de nazi’s en vocht daarom vooral op fronten tegen de Italianen. Uiteindelijk sneuvelde hij in Birma, tegen de Japanners.

De schrijfster

Het oudste kind, Nancy, maakte deel uit van de ‘Bright Young People’ in de jaren 1920. Onder meer schrijver Evelyn Waugh, dichter John Betjeman en componist William Wallace behoorden tot die kring. Nancy – of ‘Lady’ – zou uitgroeien tot een succesvolle auteur. Haar romans tonen een ironische kijk op haar eigen kringen. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog offerde ze zich op om als vrijwilliger gewonden te verplegen en ze zou er voorgoed een afkeer van ideologieën kweken. Na een mislukt huwelijk had ze een levenslange relatie met een stafkolonel van de Franse generaal Charles de Gaulle. Wanneer ze na de oorlog naar Frankrijk verhuisde, werd ze gaullist. Tot haar einde in Versailles was Nancy een gelauwerde schrijfster.

De boerin

Pamela — bijnaam: ‘woman’ — was de tweede in de rij en de minst opvallende zus. ‘The quiet one’. Ze schreef nooit boeken of veroorzaakte nooit ophef. Als kind wilde ze een paard worden en ze trouwde later met een steenrijke jockey. Die was tevens wetenschapper aan de universiteit van Oxford. Ze sleet haar dagen als kippenfokster.

De fasciste

Diana en Unity Valkyrie zijn de meest controversiële zussen. De eerste — ‘Honks’ — was de knapste van alle dochters. Ze verloofde zich kort na haar debutantenbal aan het hof van koning George V met Bryan Walter Guiness. Hij werd een trouwe, rijke en toegewijde echtgenoot die haar twee zonen schonk. Maar Diana verveelde zich dood. Totdat ze op een tuinfeest sir Oswald Mosley leerde kennen. Deze ex-Tory en oud-medewerker van de Labourregering werd de leider van de British Union of Fascist, de ‘Blackshirts’. Diana liet haar man in de steek, ook al was Mosley nog getrouwd. Toen zijn wederhelft onverwacht stierf, koos hij voor Diana — en ook voor zijn schoonzus. De man had immers troost nodig. Diana’s romantische escapades brachten de familie voor het eerst voor het voetlicht. Samen met haar jongere zus Unity trok ze in 1934 voor de eerste keer naar nazi-Duitsland.

De nazi

Unity — ‘Bobo’ — Valkyrie werd verwekt in het Canadese stadje Swastika. Mocht een scriptschrijver dit bedenken, zou je hem beschuldigen van overdrijving. Unity was helemaal in de ban van het nazisme. Na haar eerste bezoek, toog ze in 1935 opnieuw naar Duitsland. Ze zou er tien maanden elke dag het restaurant bezoeken waar Adolf Hitler at. Uiteindelijk wilde hij zijn stalkster wel ontmoeten en ze raakten meteen bevriend. Unity introduceerde haar zus Diana bij Hitler. In de woonkamer bij Joseph Goebbels trouwde Diana eindelijk met haar liefde Oswald Mosley. Adolf Hitler was getuige en gaf hen een foto van zichzelf als geschenk.

Churchill

Het uitbreken van de oorlog betekende het einde van fanatische fantasie van de zusjes. De Mosley’s werden in Engeland geïnterneerd. De veiligheidsdiensten vonden vooral Diana gevaarlijk intelligent. Premier Winston Churchill regelde wel een comfortabel bestaan voor het koppel. Ze kregen een huisje in de Holloway Prison en seksuele misdadigers traden op als hun bedienden. Unity probeerde in 1939 zelfmoord te plegen in de Engelse Garten in München. Hitler betaalde haar medische verzorgen en regelde haar terugkeer naar het Verenigd Koninkrijk. De kogel zat nog in haar schedel. In 1948 veroorzaakte het hersenvliesontsteking waaraan Unity overleed. De Mosleys leefden tot hun dood als sociale paria’s in Frankrijk.

De communiste

Jessica — ‘Decca’ —  Mitford vond de nazisympathieën van haar zussen degoutant en koos voor het andere uiterste. Ze werd hals over kop verliefd op Esmond Romilly. Hij was een communist die actief was in de burgeroorlog in Spanje. Eens terug woonden ze in een Londense arbeiderswijk. Het echtpaar trok later naar de Verenigde Staten. Haar man sneuvelde als piloot bij de Canadese tak van de Britse luchtmacht. Jessica hertrouwde met Robert Treuhaft en zette zich tot na de oorlog in voor de communistische zaak, wat problemen veroorzaakte in het Amerika van McCarthy. Later sympathiseerde ze met de Burgerrechtenbeweging van Martin Luther King.

De hertogin

Deborah was de jongste van de bende. Zij was de grappigste en de enige die deed wat haar ouders van haar verwachtten: trouwen met de juiste pedigree. Ze werd de hertogin van Devonshire en een belangrijke society figuur in het VK. Als jonge vrouw danste ze met de latere president John F. Kennedy en had enkele maanden later thee met Adolf Hitler. Hoewel ze, zoals ze later bekende, liever thee had gedronken met Elvis Presley, die ze de ‘grootste artiest op aarde’ noemde. Ze overleed op hoge leeftijd in 2014.

Goedpraten

Het verhaal van de Mitfords schrijft zichzelf. Daarom alleen is het boek wel de moeite om te lezen. Maar het is niet zo esthetisch uitgegeven. De auteur, zoals de vertaler in een uitgebreide verantwoording terecht meldt, probeert te veel de controversiële keuzes van de zussen af te doen als een soort van spel. Je hebt als lezer die voortdurende quasi vergoelijking niet nodig. Ongetwijfeld bestaan er betere beschrijvingen van deze boeiende familie.

Harry De Paepe recenseerde het boek ook in het Radio 1 – programma ‘Interne Keuken’ op zaterdag 14 oktober 2017.