Het Gekroonde Eiland. Het Verenigd Koninkrijk & de Brexit

‘The shot in the dark’, het is de pub waar VRT-journalist en VK-kenner Ivan Ollevier de lezer brengt op het einde van zijn boek ‘Het Gekroonde Eiland. Het Verenigd Koninkrijk & de Brexit’. Ollevier schreef een vrij zakelijk relaas van de weg van het Verenigd Koninkrijk naar de brexit . De geschiedenis die de journalist schetst, maakt je drie dingen duidelijk: dit zat er reeds lang aan te komen, de brexit is niet zomaar het gevolg van populisme en het is ‘een shot in the dark’.

Van Churchill tot Cameron

Standaard start een geschiedenis van het naoorlogse Groot-Brittannië met Winston Churchill. Ook Ollevier doet dat en hij stelt vast dat in de strijd over de brexit Churchill door alle kampen wordt gebruikt. Volgens de auteur is Churchill echter een Europeaan, zich daarbij baserend op ’s mans beroemde woorden in Zürich en wat later in Den Haag. Hij voorspelde zelfs hoe de euromunt eruit zou zien. Ollevier vindt, deels terecht, dat de Europese Unie ‘doordrongen’ is door de geest van Churchill. Maar de tegenstanders zijn dat evenzeer, in de woorden van Churchill uit 1950: ‘Ik kan me geen moment voorstellen dat Groot-Brittannië gewoon lid wordt van een Federaal Europa en daardoor gelimiteerd tot enkel Europa.’  Het pad dat het VK en de EU aflegden via Charles De Gaulle, Edward Heath, Margaret Thatcher tot Tony Blair en David Cameron wordt op een klare en heel begrijpelijke manier uitgelegd. 

Leuke reportages

Deze historische uiteenzetting wordt doorkruist met aparte hoofdstukjes over hoe Ollevier als journalist de campagnestrijd ervaarde. Hij sprak voor de VRT met Britten in noord en zuid en uit eurofiele en eurosceptische middens. Die hoofdstukjes zijn interessant en geven kleur aan het soms wat droge verhaal. Ze vormen de beste stukjes van het boek. Ollevier kan zijn onbegrip voor het eurosceptische kamp moeilijk verbergen. Dat is uiteraard zijn goed recht, maar je verwacht het niet meteen van een nieuwsverslaggever. In zijn stukje ‘Een korte geschiedenis van het euroscepticisme’ laat hij bizar genoeg de figuur van Enoch Powell onvermeld. Nochtans erkennen vriend en vijand dat de man een lange schaduw werpt over de eurosceptici op het eiland. Het verraad van Michael Gove ten overstaan van Boris Johnson leest dan weer als een soort van shakespeareaans koningsdrama.

Domme foutjes

Ollevier schrijft ook enkele ergerlijkheden neer. Hij mag het patriottische ‘Rule Brittannia’ lelijk vinden, maar dat hij het lied toeschrijft aan Edward Elgar is wel heel fout. De 18e-eeuwse componist Thomas Arne zal het hem niet in dank afnemen. Het volkslied ‘God Save the Queen’ noemt hij overigens ‘verwerpelijk’. Waarom hij dat vindt, vertelt hij niet. Ook beweert de journalist zonder verpinken dat oud-premier David Cameron in zijn jonge jaren zijn geslachtsdeel  in een varkenskop stopte. Dit beruchte verhaal zorgde nationaal voor ophef, maar het werd nooit bewezen. De anekdote stond in een biografie van Cameron geschreven door onder meer iemand die zijn bloed kan drinken, Lord Michael Ashcroft. Vandaag zou het al snel de stempel ‘fake news’ krijgen. Die kanttekening ontbreekt helemaal. Een laatste ergernis: de Duitser Willem I was niet de kleinzoon van koningin Victoria. Dat was ‘kaiser’ Willem II, de – jawel – kleinzoon van Willem I. 

Moet je door die ergerlijke zaken het boek in de categorie ‘slecht’ stoppen? Zeker niet. Het werk biedt een mooi inzicht en overzicht. Maar is het boek een must om te lezen? Ik vind eerlijk van niet. Ivan Olleviers vorige boek, ‘Monnik, boer, spion en boer’ , was veel beter.