Jean-Claude Van Cauwenberghe, een biografie

Velen waren hem al vergeten, maar de gewezen keizer van Charleroi, en brede omgeving, duikt terug op in een boek waarin wordt teruggeblikt op zijn politieke leven.

Politieke carrière

Jean-Claude Van Cauwenberghe (1944-), zeg maar JCVC, is ondertussen 78 jaar, en lid van de Parti Socialiste sinds hij 16 jaar was. In 1965 werd hij nationaal voorzitter van de Jeunes Socialistes. Van 1977 tot 1983 zetelde hij in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. In 1983 werd hij burgemeester van Charleroi, wat hij bleef tot 2000. Tussen 2000 en 2006 was hij gewoon gemeenteraadslid. Het is onder zijn impuls dat de luchthaven van Charleroi (pardon, Brussels South) werd uitgebouwd, en de industriezone Aéropole. JCVC’s vader was eveneens lange tijd actief in de Charleroise politiek, en, jawel, de zoon van JCVC zit ook in de politiek.

In 1995 werd hij minister voor Begroting in de Waalse regering, en Waals minister van Openbare Werken vanaf 1999. In april 2000 werd hij dan minister-president in het Waals Gewest. Dankzij hem werd een herstelplan voor Wallonië uitgedacht (het Contrat de l’Avenir de la Wallonie, ook Cawa genoemd), met weinig succes overigens. Om het compleet te maken was hij ook nog eens jarenlang lid van het Waals Parlement en het Parlement van de Franse Gemeenschap (pardon, de Fédération Wallonie-Bruxelles). Voor hij in de politiek ging was JCVC advocaat (ULB).

In 2005 nam JCVC ontslag als minister-president na een reeks schandalen. Maar ook al werd zijn naam genoemd in x aantal stinkende dossiers, hij werd nooit veroordeeld. Binnen de PS (Parti Socialiste) behoorde JCVC tot de Waals-regionalistische vleugel, in tegenstelling tot de belgicisten à la Elio Di Rupo. Na zijn vertrek uit de Charleroise politiek is het dan Paul Magnette, nationaal voorzitter van de PS,  die nummer één is geworden van de Charleroise PS. Maar terwijl Magnette vlot Nederlands spreekt, sprak JCVC geen vermaledijd woord van de taal van Vondel. De grootvader van Jean-Claude was een Vlaming afkomstig uit Nieuwkerken, Oost-Vlaanderen.

Biografie

De biografie die we u voorstellen, Van Cau: Confidences douces et amères, is het resultaat van lange interviews met journalist Didier Albin. Het boek is alfabetisch/thematisch opgesteld. En ook al is het heel vlot geschreven, het verdient vanuit journalistiek oogpunt weinig lof: in een boek van 224 bladzijden een omstreden politicus zijn ding laten doen, zonder ook maar één kritische vraag te stellen, il faut le faire. Het ruikt nogal naar belangenvermenging tussen politiek en journalistiek.

Hoe zit het met vriendschappen in de politiek? Binnen zijn partij klikte het duidelijk niet met André Cools, Paul Magnette en de Belgicistische vleugel binnen de PS. Hij kon het daarentegen goed vinden met José Happart en Jean-Marie Dehousse. Wat andere partijen betreft kon JCVC goed opschieten met Serge Kubla (MR) en Benoît Lutgen (CDH, nu Les Engagés —grapjassen hebben het over Les Enragés — genoemd). Het ging daarentegen absoluut niet tussen Jean-Claude en Joël Milquet van het CDH. In de ogen van Joëlle was Van Cau een man van het verleden, wat nog klopt ook.

Fidel Castro

Met veel enthousiasme vertelt Van Cau over zijn bezoek in 2005 aan Fidel Castro in Cuba. Geen enkel woord van kritiek op het dictatoriale regime van de marxist, of de schending van de mensenrechten in het midden Amerikaanse land. Maar het land blijkt een gretige afnemer te zijn van Waalse wapens. De opvattingen over democratie van Van Cau doen overigens de wenkbrauwen fronsen. Over Charleroi:

‘Il faut être un peu dictateur lorsqu’on est à la tête d’une grande ville, mais à l’inverse de moi, Magnette le camoufle sous des apparences démocratiques.’

(‘Je moet een beetje dictator zijn als men aan het hoofd van een grote stad staat, maar in tegenstelling tot mij camoufleert Magnette dat weg onder een schijn van democratie.’)

Ook aan het machisme en racisme binnen de PS besteden JCVC en/of Didier Albin heel wat aandacht. Na het lezen van de publicatie kan je alleen maar besluiten dat het er in de politiek in Wallonië heel wat harder aan toegaat dan in Vlaanderen, het is er ruwer, er heerst een machostijl, er zijn schandalen alom. Er wordt vaak geroepen en getierd. En ja, JCVC sloeg een glas wijn of bier niet gemakkelijk af.

De toekomst van België

En wat is de visie van JCVC over onze communautaire problemen? Hoe ziet hij de toekomst van België en Wallonië? Hij is duidelijk niet enthousiast over de zesde, en voorlopig laatste staatshervorming:

‘La sixième réforme de l’Etat a été vivement critiquée, elle a vampirisé la solidarité fédérale. Nos autorités politiques n’accordent pas suffisamment d’attention à la défense et à la promotion de l’identité régionale.’

(‘De zesde staatshervorming werd hevig bekritiseerd, ze heeft van de federale solidariteit een lege doos gemaakt. De politieke overheden besteden niet voldoende aandacht aan de verdediging en promotie van de regionale identiteit.’)

En:

‘Les Wallons sont trop timorés, trop frileux quant à leur identité, notamment par rapport aux Flamands, aux Catalans, aux Basques et au Frisons.’

(‘De Walen zijn veel te schuw, veel te aarzelend wat betreft hun identiteit, zeker in tegenstelling tot de Vlamingen, Catalanen, Basken en Friezen.’)

Geen nationalist

Is JCVC dan een nationalist, zoals er ook Vlaams-nationalisten zijn? Nee hoor:

‘Je ne me réclame pas du nationalisme comme les militants de certains mouvements flamands.’

(‘Ik beroep mij niet op het nationalisme zoals de militanten van sommige Vlaamse bewegingen.’)

Ooit wou JCVC een Waalse grondwet opstellen, samen met partijgenoten Maurice Bayenet, José Happart, Eliane Tillieux, Christophe Collignon en Paul Ficheroulle, maar daar werd nooit een meerderheid voor gevonden.

Hoe moet het dan wel? Nu, voor één keer is hij het eens met wat zijn opvolger Paul Magnette verklaarde, want:

‘Un appel au patriotisme économique, à une Belgique à quatre régions. Rien à retrancher ni à ajouter, je dis bravo.’

(‘Een oproep tot economisch patriottisme, tot een België bestaande uit vier regio’s, ik heb daar niks aan te schrappen of aan toe te voegen, ik zeg bravo.’)

Herfederalisering

Moet gezondheid geherfederaliseerd worden, zoals de Belgicistische Open VLD vraagt?

‘A force de répéter que nous avons neuf ministres de la Santé en Belgique, en omettant de préciser qu’il n’y en a que deux en Flandre pour six en Wallonie, à Bruxelles et en Fédération, on en perdrait de vue qu’une réforme intra-francophone suffirait à régler la question.’

(‘Terwijl men zit te herhalen dat we negen minister voor gezondheid hebben in België, daarbij vergetend dat er maar twee zijn in Vlaanderen, en zes in Wallonië, Brussel en de Franse Gemeenschap, zou men bijna vergeten dat een hervorming binnen Franstalig België volstaat.’)

En er is nog ander goed nieuws:

‘Mon radicalisme wallon ne m’a jamais empêché d’apprécier une carbonnade flamande.’

(‘Mijn Waalse radicalisme heeft me er niet van weerhouden om Vlaamse karbonaden te appreciëren.’)

Uiteindelijk komt het communautaire project van JCVC, en zovele andere Walen en Franstaligen, erop neer dat de Gemeenschappen in België worden opgedoekt ten voordele van vier gewesten, wat er concreet op neerkomt dat de banden tussen Vlaanderen en Brussel worden doorgeknipt, en het toekomstige Waalse, Brusselse en Duitstalige Gewest in elkaars armen worden gedreven, en zo een front zullen vormen tegen het Vlaams Gewest, wat dan een soort van romp-Vlaanderen zal zijn.