Sir Keir Starmer: één stap vooruit, twee achteruit?

Keir Starmer was nog geen uur leider van Labour of hij beloofde al het institutionele antisemitisme binnen de partij aan te pakken. Hij heeft een Joodse vrouw, genoeg om hem in de ogen van de usual suspects verdacht te maken. Het eerste tumult uit die hoek barstte al los toen bekend werd dat zakenman Sir Trevor Chinn een substantiële bijdrage had gedaan aan Starmers verkiezingscampagne. Chinn steunde al tientallen Labourpolitici. Hij was echter ooit betrokken bij de ‘Labour Friends of Israel‘. Daardoor is hij in de extreemlinkse hoek van Labourleden per definitie fout. Zijn donatie betekent dat de nieuwe lijsttrekker ‘in de zak van Israël’ zit. Mij deed Starmers belofte plezier, al was het maar omdat het diepgewortelde antisemitisme in diezelfde groep altijd maar wordt ontkend. Sir Keir is hoe dan ook een verademing, na de bijna vijf jaar slepende rampenfilm Corbyn.

Helaas is hij bloody boring. Zijn overwinningsspeech duurde minder dan tien minuten, maar ik had moeite die uit te zitten. Starmer liet een gevoel van leegte achter. Wat had hij nou eigenlijk gezegd? Helemaal niets. Niets vervelends, niets interessants en al helemaal niets nieuws. Dit zei hij over de epidemie: ‘Het herinnert ons aan hoe kostbaar het leven is, maar ook hoe breekbaar. Onze familie, onze vrienden, onze relaties, onze liefde voor elkaar, onze gezondheid, onze verbondenheid met wie we niet kennen. Een groet van een vreemdeling. Een aardig woord van een buurman. Dat is wat samenleven betekent. Dat herinnert ons eraan dat we samen ons leven delen.’ Enzovoort. Gaap.

Irritante maar goedgemanierde zeurkous

Vóór zijn politieke loopbaan vervulde Sir Keir hoge functies bij justitie. Hij verdedigde als mensenrechtenadvocaat onder meer ook stakende werknemers en milieuactivisten. Voor zijn verdiensten als advocaat en procureur werd hij geridderd. Dat hij ooit vaste columnist was van een Trotskistisch krantje, mocht de pret niet drukken…

Als politicus herinner ik me Starmer vooral als een irritante maar goedgemanierde zeurkous. Nooit eens lachen, nooit emotioneel, altijd correct en altijd maar doorzagen over procedures en juridische details, met maar één doel voor ogen: brexit tegenhouden. Hij was de drijvende kracht achter Labours roep om een tweede referendum. Dat heeft de partij op zijn zachtst gezegd niet geholpen bij de verkiezingen van afgelopen december. Het gebrek aan vertrouwen in Jeremy Corbyn was de belangrijkste oorzaak van de verpletterende nederlaag. Op de voet gevolgd door het chaotische standpunt over brexit.

Brexit

Starmer sloot zijn speech af met de belofte Labour eindelijk weer aan de macht te brengen. Mocht het zover komen, dan is duidelijk wat hij als eerste zal doen, of er nu wel of niet een meerderheid voor te vinden is: naar Brussel gaan met de pet in de hand, beleefd verzoeken om herintrede van het Verenigd Koninkrijk. Guy Verhofstadt, de hofnar van het Europarlement, liep zoals gebruikelijk voor op de feiten. Hij tweette alvast aan Starmer dat het met diens verkiezing tussen Engeland en de EU zeker weer in orde zal komen.

Het recent bekendgemaakte schaduwkabinet van Starmer bevat uitsluitend parlementsleden die zeer fel tegen brexit gekant zijn. De schaduwminister van justitie David Lammy noemde brexiteers op de televisie zelfs nazi’s. Toen men hem daarop aansprak, deed hij er nog een schepje bovenop, door te zeggen dat hij zich te mild had uitgedrukt. Deze keuze is opmerkelijk. Lammy heeft zichzelf met zijn razernij over brexit min of meer uit de markt geprijsd, behalve bij de meest fanatieke remainers. Net als Emily Thornberry, die onder Corbyn schaduwminister van Buitenlandse Zaken was, nu van Internationale Handel. Zij liep in anti-brexit demonstraties steevast voorop, in zelfgemaakte Euro-blauwe kleding met gouden sterren. De vraag is wat Labour opschiet met een partijleider die bezeten één kant kiest in de grootste tweespalt van het moderne Engeland.

Haatdragend Labour

Ook in andere opzichten is Starmer niet helemaal de bedaarde diplomaat die hij lijkt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een stuk dat hij begin dit jaar schreef voor de Guardian:'[…] de strijd van de Tories tegen de welzijnsstaat heeft mensen beroofd van hun waardigheid. De toekomst van onze kinderen wordt bepaald door waar ze zijn geboren, hun sociale klasse, hun ras en hun geslacht. […] We moeten blijven vechten tegen ongelijkheid en onrechtvaardigheid, en tegen een eerste minister zonder overtuiging en zonder principes […].’ Sir Keir is zelf overigens een wandelend voorbeeld van iemand die zijn eigen sociale klasse met glans is ontstegen.

De soep wordt ook niet zo heet gegeten. Een Labourburgemeester van een plaatsje in Derbyshire die vond dat Boris Johnson zijn besmetting met corona had verdiend, omdat hij ‘de slechtste eerste minister ooit’ was, werd door Starmer per omgaande de partij uitgebonjourd. Net als een Labourwethouder in Leeds, die beweerde dat Johnsons opname op intensive care een ‘publiciteitsstunt’ was, en mensen aanspoorde ‘er niet in te trappen‘. Typerend voor de haatdragendheid van Corbyns Labour, en goed dat Starmer daar kennelijk iets aan wil veranderen.

Israël en de Palestijnen

Er hangen de partij een aantal rechtszaken boven het hoofd, nu kwaadaardige Labourpolitici een rapport over hoe Labour onder Corbyn omging met klachten over antisemitisme integraal publiceerden. Om de inhoud gaat het niet. Wel om de persoonlijke gegevens van zowel de klokkenluiders uit de documentaire van BBC-Panorama over dit onderwerp als van Joodse journalisten en Labourleden die honderden gevallen van Jodenhaat aankaartten op internet. Al deze mensen worden nu belaagd en bedreigd, zowel vanuit extreemlinkse als extreemrechtse hoek. Het is niet ondenkbaar dat de partij aan deze affaire failliet gaat. Starmer is honderd keer de diplomaat die zijn voorganger nooit was. Toch lijkt Labour onder hem niet wezenlijk een andere weg in te slaan dan die van Corbyn.

Onder laatstgenoemde is het vooral een partij geworden voor een linkse tot extreemlinkse intellectuele elite, geïnteresseerd in zaken die bij Jan met de Pet niet hoog op de agenda staan. Mensenrechten en milieu, bijvoorbeeld, met bovenaan altijd Israël en de Palestijnen. Op iedere partijbijeenkomst of demonstratie van Labour zwaaien ze met Palestijnse vlaggen. Ongeacht het werkelijke doel van die bijeenkomst of demonstratie. Dat zal onder Starmer wel veranderen, en dat is al heel wat. Maar een echte arbeiderspartij zal Labour niet snel meer worden.