De laatste tijd wordt er meer en meer gesproken over inflatie. Misschien komt dit doordat we al een heel lange periode bijna geen inflatie meer hebben. De coronaperiode draagt daar zeker ook aan bij. Maar is dit nu een goede of een slechte zaak? In deze aflevering van Doorbraak Radio gaan Stefan Willems en Pascal Paepen, beiden economen gespecialiseerd in financiële zaken en beursadvies, dieper in op het begrip inflatie. Ze hebben het over de voor- en nadelen voor consumenten, bedrijven, staten en centrale banken.

Langdurige lage inflatie

Er zijn heel wat verschillende zaken die bijdragen tot deze lange relatief lage inflatie. ‘Heel wat ondernemingen werken zeer efficiënt en kostenbewust.’ Er is ook zeer veel nieuwe technologie die hier aan bijdraagt, zegt Paepen. Het internet speelde de afgelopen tientallen jaren een belangrijke rol hierin. ‘Mensen kunnen makkelijker prijzen vergelijken en voor het goedkoopste gaan.’ Hierdoor moeten bedrijven steeds alert blijven en naar efficiëntie toe werken, zegt Paepen. Ook de invoering van de euro zorgde voor minder risico’s voor bedrijven. ‘De inflatie is wel degelijk lager dan voor de euro dus deze maakt het leven helemaal niet duurder.’

Het hangt er wat vanaf naar welke partij je kijkt of dit een voordeel is. ‘In economie zie je vaak dat de winst voor de ene het verlies is voor de andere.’ Zo zagen we in de VS dit jaar voor het eerst in de geschiedenis een negatieve olieprijs, zegt Willems. Waardoor je geld kreeg als je een vat olie zou afnemen. ‘Zo zie je dat er altijd een winnaar en een verliezer is.’ De consument is zo de afgelopen jaren wel een winnaar geweest, zegt Willems. De bedrijven daarentegen eerder de dupe.

Economische modellen

Ons economisch model gaat van een zekere inflatiegraad uit. ‘Veel economen menen dat zonder inflatie de mensen hun aankoopgedrag gaan uitstellen.’ Als je weet dat iets goedkoper zal zijn in de toekomst zullen, volgens economische theorie, gezinnen hun aankopen uitstellen, zegt Willems. ‘Dalende prijzen zorgen voor uitstel en daarom zou een klein beetje inflatie nodig zijn.’ Dan komt er ook nog de gigantische schuldeneconomie bij, zegt Willems. Inflatie zorgt ervoor dat dat wat draaglijker blijf als de prijzen ieder jaar stijgen en het schuldenniveau hetzelfde blijft. ‘Dan wordt het telkens makkelijker om die schulden af te lossen.’ Zo wordt het voor overheden wel interessant om een bepaalde vorm van inflatie te hebben.

Die overheid kan dan wel toezien om die inflatie wat te sturen. ‘Daar kijken de centrale banken grotendeels naartoe.’ Ze kunnen de rente wat hoger over lager zetten, zegt Paepen. Overheden kunnen het dan weer makkelijker of moeilijker maken om geld te lenen. Zo zouden mensen meer of minder kunnen kopen en de inflatie wat sturen, zegt Paepen. ‘Maar er zijn altijd uitzonderlijke factoren die die inflatie kunnen beïnvloeden waardoor die macht wat verdwijnt.’ Zo zijn er goede of mislukte oogsten of bijvoorbeeld een wereldwijde pandemie. ‘De trukendoos van de monetaire politiek werkt zo zeker niet altijd.’

Een vrees voor inflatie

Tegenwoordig krijgt inflatie wel vaak een negatieve bijklank in de berichtgeving. Terwijl er ook vaak wordt gezegd dat ze mits onder controle wel goed kan zijn voor de economie. ‘Dat is voornamelijk door de financiële pers die graag bericht over de aandelen- en rentemarkten.’ Als er een lagere rente is dan de inflatie, dan maak je als belegger verlies op overheidsobligaties, zegt Willems. Dan gaan beleggers een hogere rente eisen. ‘Beleggers gaan dan geen overheidsobligaties meer kopen.’ Op de aandelenmarkt zie je juist het omgekeerde. ‘Als de rente hoger is zullen toekomstige winsten minder waard zijn in die toekomst.’ Daarom zag je nu bijvoorbeeld op de technologiemarkt in de Verenigde Staten een correctie met dalende koersen. Dit had een negatieve berichtgeving tot gevolg, zegt Willems.

Voor bedrijven is het niet noodzakelijk slecht nieuws. ‘Voor hen maakt de koers van het aandeel eigenlijk niet zo veel uit.’ Bedrijven kijken naar operationele activiteiten, zegt Paepen. Aandeelhouders daarentegen hebben liever dat die aandelen duur zijn. ‘Dan heb je weinig verwatering en moet de toekomstige winst over minder aandelen gespreid worden.’ Voor een bedrijf is het belangrijkste dat de economie groeit, zegt Paepen. Zodat er vraag is naar hun producten en dat de mensen geld hebben om uit te geven. ‘In Amerika bijvoorbeeld zijn er in deze moeilijke periode daarvoor stimuluscheques van de overheid uit.’

Je geld niet oppotten

In België heb je de loonindex, dus hier is de consument minder vaak de dupe. ‘Voor mensen met een uitkering of die hun loon aan die index verbonden zien is dat zeker het geval.’ Als het leven wat duurder wordt, zal je in principe zo ook meer verdienen, zegt Paepen. ‘Hier kan daardoor wel veel minder onderhandeld worden over de lonen.’ Maar de mensen moeten wel beseffen dat geld op den duur waardeloos wordt door inflatie, zegt Paepen. Het wordt altijd maar minder waard en die inflatie is van alle tijden. ‘Je mag je geld dus zeker niet oppotten.’ Het is heel goed dat Vlamingen sparen maar dan mogen ze het niet op hun spaarboekje laten staan, zegt Paepen. ‘Op lange termijn doe je zo zeker geen goede zaak en verlies je enorm veel.’

Auteur artikel: Pieter-Jan Volkaert

aandelenmarkt

Willems en Paepen: ‘Geld langzaam waardeloos door inflatie’