Bloomberg publiceerde een knap stukje onderzoeksjournalistiek. Het media-imperium van de oud-burgemeester van New York stelde vast dat in 2021 vierennegentig procent van de nieuwe banen bij de belangrijke beursgenoteerde bedrijven naar ‘mensen van kleur’ gingen. Een positieve evolutie volgens de onderzoekers.

De S&P 100 is een beursindex van Amerikaanse aandelen bijgehouden door Standard & Poor’s (S&P). De bedrijven die deel uitmaken van de index zijn goed voor ongeveer de helft van de marktkapitalisatie van alle Amerikaanse aandelenmarkten. Bekende namen zijn Apple, Walmart, Microsoft, Goldman Sachs en Amazon.

Black Jobs Matter

Het jaar na de Black Lives Matter-betogingen voegden deze ondernemingen ongeveer 320.000 jobs toe aan de Amerikaanse economie. 20.000 van deze jobs gingen naar blanke personen, meer dan 300.000 naar Afro-Amerikanen, Latino’s, Aziaten en ‘Native Americans’.

Deze toewijzing is op z’n minst opmerkelijk te noemen, gelet op de demografische samenstelling van de Verenigde Staten. In 2020, het jaar van de meest recente officiële census, bestond de bevolking uit zo’n zestig procent blanken, dertien procent zwarten, negentien procent Latino’s, en zes procent Aziaten. De Native Americans waren goed voor iets meer dan één procent.

Hoewel zij minder dan de helft van de Amerikaanse bevolking vertegenwoordigen, werden bijna alle beschikbare banen toegewezen aan ‘mensen van kleur’. Aziaten werden met tweeëntwintig procent van de nieuwe jobs met een factor van bijna vier aangenomen. Latino’s (veertig procent) en Afro-Amerikanen (23 procent) werden dubbel zo veel tewerkgesteld dan hun aandeel in de populatie doet vermoeden, blanken tien keer minder.

Positieve discriminatie

Positieve discriminatie’ verwijst naar beleid dat als doel heeft de ondervertegenwoordiging van bepaalde achtergestelde groepen te remediëren. Positieve discriminatie kan, net zoals ‘niet-positieve’ discriminatie, direct of via een aantal omwegen plaatsvinden.

In een raciale context is de meest eenvoudige vorm van positieve discriminatie het expliciet voorbehouden van bepaalde posities aan leden van een etnische minderheid. Zo kan een onderneming bepalen dat van haar tien bestuurders er minstens drie zwart moeten zijn. Ook kan een overheidsagentschap weigeren bijkomende blanke burgers aan te nemen van zodra het aantal blanke ambtenaren een bepaald percentage van het personeelsbestand overschrijdt. Universiteiten kunnen een rekruteringsbeleid hanteren dat ervoor zorgt dat het studentencorps een reflectie is van de ‘demografische realiteit’.

Schaarsheid

In niet-competitieve organisaties is voorgaande geen groot probleem. Additionele bestuurders benoemen, werknemers aannemen of studenten toelaten gaat in zo’n verbanden niet ten koste van een lid van een niet-bevoordeelde groep. De meeste posities — zeker diegene die als ‘maatschappelijk waardevol’ bestempeld worden — zijn echter beperkt in aantal.

Het komt wellicht niet als een verrassing dat dit soort uitdrukkelijke raciale discriminatie, ‘positief’ of niet, op heel wat weerstand stuit. Want de positieve discriminatie van leden van een bepaalde groep in een competitieve omgeving impliceert de negatieve discriminatie van de personen die niet tot deze groep behoren. Schaarsheid resulteert in een zero-sum game: iedere plaats die ingevuld wordt door een zwarte Amerikaan kan niet ingevuld worden door een blanke Amerikaan (en vice versa).

Beloften

Volgens Bloomberg is de hedendaagse anti-blanke discriminatie nodig om historisch anti-zwart racisme te remediëren. In die zin is het niet vreemd dat het magazine de bevindingen van dit onderzoek in een positief, niet in een negatief daglicht plaatst.

Trouwens, de redactie van Bloomberg News geeft in een tweede artikel grif toe bedrijven onder druk te hebben gezet: ‘De redactie van Bloomberg News startte een project om bedrijven verantwoordelijk te houden voor hun beloften door gegevens te verzamelen over de diversiteit van hun personeelsbestand. We vroegen de volledige S&P 100 om informatie te delen over hun werknemersdemografie, die ze normaal gesproken alleen overmaken aan de Equal Employment Opportunity Commission. We namen deze bedrijven in het vizier omdat ze miljoenen mensen in dienst hebben en omdat ze invloedrijk en winstgevend zijn en in een groot aantal sectoren actief zijn.’

Raciaal revanchisme leeft, niet enkel bij etnische minderheidsgroepen maar ook onder blanken met een historisch schuldcomplex. ‘Groepsschuld’ heeft nochtans een lelijke voorgeschiedenis. Leden van een raciale, etnische, religieuze of nationale groep bestraffen voor de (werkelijke of vermeende) tekortkomingen van de personen met wie zij bepaalde eigenschappen delen, gaat in tegen de beginselen van een goede rechtsbedeling. Historisch lijden mag dan wel doorwerken, historische verantwoordelijkheid deed dat in het Westen niet. Niet langer, zo blijkt.

aandelenmarkten

Blanken niet welkom: beursgenoteerde bedrijven schuwen witte werknemers