Afgelopen zondag trokken een honderdtal manifestanten door Brussel om te betogen tegen wat zij de ecocide noemen. Daarmee wordt grootschalige beschadiging van milieu en ecosystemen bedoeld door bijvoorbeeld chemische vervuiling, ontbossing of overbevissing.

Organisator was de Belgische (vooral Franstalige) tak van Stop Ecocide, een internationale organisatie die het begrip ‘milieumisdrijf’ wil verruimen tot een internationaal strafrechtelijk gegeven, analoog met bijvoorbeeld de begrippen ‘misdaad tegen de menselijkheid’ en genocide. Iedereen, ook politici en regeringen, kan dan ter verantwoording geroepen worden als zij ‘misdaden tegen de aarde’ plegen. Vorig jaar kreeg de organisatie 100.000 euro toegestopt van klimaatactiviste Greta Thunberg.

Religieuze kruistocht

VRT NWS

Laat duidelijk zijn: er is een levensgroot probleem van milieuverloedering, wegkijken heeft geen zin. Net nu Vlaanderen middenin het grootste naoorlogse milieuschandaal is terecht gekomen, zijnde de PFOS-vervuiling door het Amerikaanse 3M-bedrijf in Zwijndrecht/Antwerpen, is er van links tot rechts een groot urgentiegevoel ontstaan, het besef dat het primaat van de economie geen dogma is, en dat gezondheid en levenskwaliteit voor ons en onze nakomelingen veel zwaarder moet doorwegen in het beleid. We hebben het veel te lang aan de klassieke geitenwollen sokken overgelaten, bakfietsen die rechtlijnig milieubeleid verwarren met het opdringen van leef- en voedingsgewoonten, tot en met het veganisme.

Helaas hebben deze fundi’s zich een nieuwe terminologie en actievorm eigen gemaakt, met termen als ecocide, die meer weg hebben van een religieuze kruistocht dan een rationele aanpak. Er zouden grote, systemische krachten aan het werk zijn die onze aarde willen vernietigen, zoals de nazi’s bijvoorbeeld het Joodse volk wilden vernietigen. Het doemwoord ‘ecocide’ beheerst deze groenlinkse variant van het complotdenken. Het staat voor groteske veralgemeningen die uit dogmatische tunnelvisies voortspruiten. Dat is helemaal het signatuur van de wokes: een zwart/wit-logica die beschuldigt, cancelt, en nuanceloos en fanatiek het totale collectieve bewustzijn tracht te monopoliseren.

Tegen deze hysterie is een flinke dosis ecorealisme en gezond verstand nuttig. Niet om te ontkennen, wel om man en paard te noemen en zaken zo nodig recht te zetten. Aan heksenprocessen hebben we niets. Daarom heb ik ook de recente demarche in de PFOS-kwestie van Vlaams milieuminister Zuhal Demir voluit verdedigd. Er is historische vervuiling, er zijn polluerende bedrijven, nalatige politici en troebele lobbynetwerken daar tussenin. Deze moeten benoemd worden, en daarbij kan goede onderzoeksjournalistiek helpen die in Vlaanderen bijna onbestaande is. Geen enkele Vlaamse krant of weekblad heeft zich bijvoorbeeld ooit in die PFOS-vervuiling vastgebeten, men was liever bezig met de maaihoogte van uw gazon.

Verbale clusterbommen

Francesca Vanthielen, het gezicht van ‘Klimaatzaak’ (VRT Radio)

De verwoking van de milieubeweging, bijna helemaal geannexeerd door het klimaatactivisme, maakt de intellectuele focus onscherp en hult zich in een wolk van sektarische dramatiek, waar ook BV’s zoals Nic Balthasar en Francesca Vanthielen zich niet onbetuigd laten. Processen tegen een tabaksgigant, een oliemaatschappij, een asbestfabrikant die wetens en willens zweeg over kankerverwekkende effecten? Prima, goed idee. Zolang man en paard benoemd worden, en we niet terecht komen in een metafysische strijd tussen goed en kwaad. De wetenschap moet haarfijn en rationeel, zonder te veel ideologische poespas, kunnen uitleggen waar de gevaren schuilen en welke normen dienen gehanteerd.

Begrippen die eindigen op -cide moet men spaarzaam gebruiken. Het worden containerbegrippen, sloganeske universalisaties en verbale clusterbommen waarvan de scherven alle kanten uitvliegen. Noteer dat het woord ecocide trouwens historisch afkomstig is van een protestactie tegen een specifiek geval van zware vervuiling, namelijk het gebruik van het zeer toxische ontbladeringsmiddel Agent Orange in de Amerikaanse Vietnamoorlog en ook nadien nog in de landbouw. Pas in 2010, toen het gebruik van dat middel al lang was verboden, heeft activiste Polly Higgins dat woord gerecupereerd in een context van een algemene strijd tegen de vijanden-van-de-Aarde (‘Eradicating Ecocide’,2010).

Helaas, deze groteske, haast eschatologische begripsverruiming zal het draagvlak voor een efficiënte en realistische milieupolitiek niet vergroten maar verkleinen. Het wordt de heksenjachtdoctrine van een politiek correcte elite die ook weer snel de gewone man/vrouw met de vinger zal wijzen als die een vuurtje in de tuin stookt. Terwijl dé oplossing voor alle milieuproblemen natuurlijk is dat de mens zelf gewoon verdwijnt, de homicide.

Scheermes van Ockham

Een gelijkaardige verwoking speelde zich af rond het woord femicide, waarmee de algemene vervolging en onderdrukking van vrouwen wereldwijd wordt bedoeld. Helaas voor de roze mutsen, er is geen groot mannencomplot tegen dé vrouw, wat zouden we beginnen zonder hen? Er bestaat partnergeweld, er worden vrouwen verkracht, en er zijn vooral culturen waar de minderwaardigheid van de vrouw nog steeds is ingebakken.

Het is helemaal niet nodig om er een oerstrijd tussen man en vrouw van te maken, al bestaan er natuurlijk patriarchale structuren of restanten daarvan. Moord is moord, of het nu om een man of een vrouw gaat, waarom zou het strafrecht daar een onderscheid in maken. Echter, door het woord ‘femicide’ te gebruiken, ontneemt men zichzelf de instrumenten om aan te duiden, wie, waar, wat. Dezelfde veralgemening doet zich voor in de BLM-beweging tegen het zogezegde universele racisme, met de witte man in de rol van zondebok: verwoking wordt gekenmerkt door simplistische denkschablonen en paranoïde marsbevelen.

Het scheermes van Ockham moet hier dringend boven gehaald worden: er bestaan te veel woorden die gecreëerd zijn puur voor het gespin. Anderzijds zou de nieuwe trend om grootschalige rechtszaken op te starten van burgers tegen nalatige overheden, ons wel op ideeën kunnen brengen. Waarom eens niet een juridische actie ondernemen tegen een Belgische staat die decennia lang een opengrenzenpolitiek heeft gevoerd en de islamisering van onze samenleving actief bevordert? Ik zou dan de term culturocide gebruiken, zijnde de systematische poging tot ontmanteling van een bestaand sociaal weefsel via de import van anderstalige en incompatibele culturen.

Klinkt veel moderner en politiek correcter dan ‘omvolking’, maar het betekent natuurlijk hetzelfde. Dank u voor de tip, Francesca.

Agent Orange

Ecocide, of de verwoking van het milieu-activisme