CD&V is met voorsprong de minst pittige partij van Vlaanderen, alle inspanningen van voorzitter Sammy Mahdi als Dragqueen en TikTok-held ten spijt. De christendemocraten zetten zich vooral in de markt als bedachtzaam en verantwoordelijk. Met als gevolg het bekende enerzijds-anderzijds-cliché. Toch vonden we een pittig standpunt. CD&V wil namelijk een verplichte rechtsbijstandsverzekering voor iedereen.

De toegang tot justitie is al langer een pijnpunt in België. Procedures slepen lang aan en de kosten voor advocaten swingen de pan uit. In die mate zelfs dat veel burgers er niet toe komen een rechter te vatten, ook al hebben ze een sterke zaak. De torenhoge kosten wegen vaak niet op tegen de schade die ze willen recupereren. Om de drempel voor de rechtzoekende te verlagen, komt CD&V met een interessante oplossing: een verplichte rechtsbijstandsverzekering, naar analogie met de verplichte ziekteverzekering.

Laagdrempelige rechtstoegang

De christendemocraten zijn van mening dat zo’n verzekering niet alleen zorgt voor een lage toegangsdrempel, maar ook dat die tot meer minnelijke oplossingen kan leiden. Maar het zouden geen tsjeven zijn zonder een stevige dosis wolligheid. Ze koppelen dit aan meer ‘welzijnsonthalen’ bij de verschillende rechtbanken. Daar moeten justitiële actoren zorgen voor de verbinding tussen justitie en hulpverlening. Met als doel een goede afstemming en taakverdeling tussen de verschillende betrokkenen.

Nu is een goede rechtsbijstandsverzekering voor iedereen een aanrader. Vaak volstaat het bij het begin van een dispuut te laten vallen dat je beschikt over een goede en uitgebreide rechtsbijstand om de tegenpartij tot enige redelijkheid aan te sporen. Op zich kan het dus geen kwaad om de burger te wijzen op het nut van zo’n verzekering. Of een zoveelste verplichting daarom nodig is, is nog een andere zaak.

Gerechtelijke achterstand

Maar we hebben weinig fantasie nodig om ook wat negatieve kanten aan dit voorstel te zien. Het wegnemen van een -toegegeven, te hoge- financiële drempel om naar de rechtbank te trekken zal ongetwijfeld de werklast binnen justitie verhogen. De gerechtelijke achterstand is op dit moment al een enorm probleem. Zeker in Brussel. Maar geen nood, de verdere digitalisering en modernisering van Justitie moet daaraan verhelpen. Met de invoering van AI-technologie binnen de rechtbanken. Een punt waar CD&V eveneens haar tanden in wil zetten.

CD&V heeft met voormalig minister van Justitie, professor Vennootschapsrecht en oprichter van advocatenkantoor Eubelius Koen Geens een absolute topjurist in de rangen. In die eerste hoedanigheid maakte hij al een begin aan de digitalisering van Justitie. Ondertussen is dat project onder zijn opvolger Vincent Van Quickenborne (Open Vld) stevig uit de hand gelopen.

Misschien dat een verplichte rechtsbijstandsverzekering haar nut nog zal bewijzen. Al was het maar om de burger te beschermen tegen een almaar verder automatiserende overheid. Uiteindelijk lag overdreven vertrouwen in modellen en geautomatiseerde opsporingsmethodes aan de basis van de Nederlandse Toeslagenaffaire.

AI-technologie

CD&V wil verplichte rechtsbijstandsverzekering voor iedereen