De renovatieplicht is een feit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Of het de revolutie wordt die de groene minister Alain Maron (Ecolo) voor ogen had, valt af te wachten. Met zo goed als geen energiezuinige woningen in Brussel ontkomt daar vrijwel niemand aan die nieuwe renovatieplicht. Met hoge boetes en zelfs gevangenisstraf voor wie niet mee wil.

Afgelopen vrijdag keurde het Brussels Parlement de renovatieplicht goed. De wettekst werd goedgekeurd met 46 stemmen (meerderheid) voor en 12 stemmen tegen van N-VA, PVDA en Vlaams Belang. Opvallend waren de twintig onthoudingen van de rest van de (hoofdzakelijk liberale) oppositie.

Tegen 2030

Alle Brusselse woningen moeten tegen 2030 een EPB-certificaat hebben. Zonder dat certificaat is er een milieumisdrijf. Boetes gaan tot 100.000 euro en gevangenisstraffen tot twee jaar.

Ongeveer 260.000 woningen moeten tegen 2033 gerenoveerd zijn. Dat betekent dakisolatie, gevelisolatie, dubbel glas, condensatieketels (inderdaad u las dat goed: gasketels met andere woorden), enzovoort. Om de CO2-uitstoot in 2030 met 47% te verlagen. Dat laatste vond parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA) ronduit bespottelijk omdat het willen bereiken van dat doel vóór de wettelijke deadline neerkomt op ‘de kar voor de paarden spannen’.

Tegen 2045 dan moeten alle woningen met EPB-klasse D en E gerenoveerd zijn. En zoals te verwachten zijn fossiele brandstoffen in nieuwe of zwaar gerenoveerde gebouwen dan wel verboden.

Kostprijs? 29 miljard

De grootste vraag is wat dat gaat kosten. Een voorzichtige raming komt uit op 29 miljard euro. Voor alle duidelijkheid: dat is de kostprijs voor de eigenaars. En daar valt niet aan te ontkomen: het reglement heeft kracht van wet. Of zoals Van Achter zei: ook gepensioneerde koppeltjes die in hun eigen huis wonen zullen hun spaarcenten moeten aanspreken.

Ook gepensioneerden in hun eigen huis zullen hun spaarcenten moeten aanspreken.

Door de verplichte milieuscores in een wet te steken dreigt de Brusselse regering vooral de middenklasse te straffen. Twee keer zelfs. Want de hoofdstad staat vol verouderde gebouwen en de bevolking is relatief arm. Tegelijk zijn woningen zelfs voor een groot deel van de middenklasse onbetaalbaar. Diegenen die desondanks een woning vonden die ze konden betalen worden nu ook nog eens tot extra kosten gedwongen. Het alternatief is binnen minder dan tien jaar boetes betalen.

Over de sociale gevolgen wordt nauwelijks gerept…

Forse doelstellingen dus en ook een strikte timing, en dat in een omgeving met een huizen- en appartementenpatrimonium waarvan de helft energetisch ronduit slecht scoort. En toch wordt er over de sociale gevolgen nauwelijks gerept.

Oogje dicht?

De Brusselse minister voor Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) beloofde wel dat het Gewest voor wie echt arm is een oogje zal dichtknijpen. En dat is tegelijk vreemd. Want de minister kondigt dus eigenlijk nu al afwijkingen aan op zijn eigen kersverse wetgeving…

Maar voor Maron is de renovatieplicht noodzakelijk omwille van het klimaat. Zijn diensten zeggen dat meer dan de helft van de Brusselse broeikasgasemissie van de gebouwen komt. En vandaar de zogeheten renolution.

De steun van de PS is, rekening houdend met de sociale gevolgen, op het eerste gezicht merkwaardig. Op het tweede gezicht kom je tot een andere conclusie: de PS gaat er van uit dat hun kiezers er finaal voordeel bij zullen hebben. Minder dan vier op tien van de Brusselaars is immers eigenaar van zijn woning. De renovatiekost is dus in de meerderheid van de gevallen voor de huisbazen, waarvan de PS aanneemt dat die voor andere partijen stemmen…

Pervers effect

In Brussel staan er ook 20.000 woningen leeg. In de strijd tegen de leegstand kan de renovatieplicht misschien helpen, wordt gezegd. De Brusselse staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) daagt zo veel mogelijk eigenaars van leegstaande panden voor de rechter. Ben Hamou zegt te strijden tegen vastgoedspeculatie.

Maar het gevolg van de renovatieplicht met boetes tot 100.000 euro en ook heuse gevangenisstraffen zou wel eens kunnen zijn dat net die vastgoedspeculanten nu een buitenkans krijgen als eigenaars uitgerekend door de kosten van de renovatieplicht in de problemen komen. Een eigenaar in slechte financiële papieren verkoopt altijd onder de prijs. Omdat hij moét verkopen.

Van een pervers effect gesproken…

Alain Maron

Brusselse renovatieplicht maakt gevangenisstraffen tot twee jaar mogelijk