Op een schip heet de rechterflank stuurboord, de linker bakboord. Uit ontevredenheid met de linkse koers die de christendemocratische partij zich al vele jaren eigen gemaakt heeft, en waartegen zelfs de gedoodverfd rechtse politici Pieter De Crem en Hendrik Bogaert geen daadwerkelijke vuist hebben durven maken, heeft nu een groepje meestal jongere CD&V-politici, onder leiding van Ward Kennes, zich verenigd onder de noemer Stuurboord. We hoorden er voor het eerst van op Doorbraak.

Daarin wil de Stuurboord-groep na de corona-uitgaven niet ‘onze kinderen en kleinkinderen met een zware erfenis belasten’, en wel ‘de transfers van Vlaanderen naar Wallonië ter harte nemen’. Verder een ‘gezinsvriendelijke fiscaliteit’ en een coronabeleid dat ‘het belang van religieuze vieringen erkent’; een ‘keuze voor voorzichtigheid en duurzaamheid’ die nauw aansluit ‘bij de christendemocratische gedachte van het rentmeesterschap en een terughoudende visie op maakbaarheid’ en ‘afstand nemen van materialistische ideologieën van alle slag’. Kortom, helemaal de aloude Christelijke Volkspartij. Het bestaan van deze tendens werd ook gesignaleerd in De Standaard van 25 januari.

Bakboord

In reactie tegen hen heeft een andere groep een vrije tribune in De Standaard gepubliceerd: ‘Stuurboord noch bakboord, wel aan boord’ (29 januari 2021). Ook daar gaat het om een groep backbenchers met een veteraan als boegbeeld, namelijk Reginald Moreels.

De groep is niet eerlijk genoeg om zichzelf Bakboord te noemen (verder dus zonder hoofdletter), hoewel in zijn tekst alleen nijdige uithalen naar groepen rechts van hen voorkomen, zowel binnen als buiten de partij, maar geen enkele naar groepen links van hen. (Vreemd dat De Standaard die nochtans duidelijk bevriende groep niet in zijn eigen belang aangemaand heeft om het puberale en antipathieke toontje wat bij te stellen.) De aandacht van de ondertekenaars gaat uit naar ‘de strijd tegen armoede, de wanhoop van vluchtelingen, mensen zonder papieren, transmigranten, de ellende van daklozen, de uitzichtloze verbanning van gevangenen, de boosheid van slachtoffers van racisme en discriminatie, van slachtoffers van politiegeweld’, stuk voor stuk bekende linkse stokpaardjes.

‘Haaks op de fundamenten van de christendemocratie’

Daarnaast moeten bekommerdheid om ‘het verdriet van ouders van ongeneeslijke kinderen, de eenzaamheid van ouderen’ en dergelijke punten uit de in zijn zuil belangrijke zorgsector de indruk van continuïteit vestigen, zonder ook maar enigszins een ideologisch tegenwicht te vormen voor hun keuze voor links. Alleen ‘slachtoffers van rebelse jongeren’ schijnt aan de nood van de volksmens te beantwoorden, lippendienst aan wie de gevolgen van het door henzelf geprefereerde linkse beleid moet dragen. Echter zonder een schijn van beleid dat daar werk van moet maken, noch in hun manifest noch in de praktijk van de CD&V-ministers, zoals tot vorig jaar de justitieminister Koen Geens.

Het vertoog van de Stuurboord-groep heet hier ‘haaks op de fundamenten van de christendemocratie’. De bewering dat zijzelf niet de linkervleugel van de partij zijn, wel de authentieke kern van de christendemocratie, volgt helemaal het huidig vertoog van links. Dat stelt zich namelijk voor als vanzelfsprekend, als op de wetenschap gebaseerd, als gezond verstand, en demoniseert al wie niet meeloopt als extremistisch, als haat en nepnieuws. Het blijkt echter klinkklare onzin als je hun programma naar het verleden transponeert. Is de partij van Gaston Eyskens groot geworden als de partij van de ‘mensen zonder papieren’?

De authentieke christendemocratie

Lang geleden was de Katholieke Partij dé rechterzijde in de Belgische politiek. Dat bleef zo nadat zij in 1945 de Christelijke Volkspartij geworden was. Zij was weliswaar wat naar links opgeschoven, maar dat deden de liberalen ook; zoals men rond 1970 zei: ‘We’re all socialists now.’ (Dat ook de liberale zuil ooit, als belichaming van het Verlichtingsdenken, tegenover de religieuze partijen als links gold, blijkt nog uit de naam van de Deense rechtsliberale partij Venstre, wat ‘links’ betekent.) Na het ontstaan van de Volksunie, die zich aanvankelijk eveneens christelijk noemde, was er mogelijk een snipperpartij ter rechterzijde, maar ook zij gaf toe aan de tijdsgeest en naarmate zij groter werd, schoof zij mee op naar links.

Door de teloorgang van het christelijk geloof in onze samenleving verloor de christelijke zuil zijn identiteit. Dat is na lang een feitelijke toestand geweest te zijn, tenslotte geformaliseerd in het afstoten van het woord ‘christelijk’ of ‘katholiek’ uit de naam van allerlei geledingen van de ‘Roomse’ zuil, bijvoorbeeld het omdopen van het Algemeen Christelijk Werkersverbond tot het ideologisch wazige De Beweging. Dat verlies van een ideologische ruggengraat vergemakkelijkte de overname van de linksgezinde tijdsgeest. Aangaande alle hete hangijzers van vandaag is hij nauwelijks te onderscheiden van zijn socialistische rivalen.

Opstand tegen de reëel bestaande christendemocratie

Jean-Luc Dehaene had hetzelfde aggiornamento willen opleggen aan de partijnaam CVP, maar de naamsverandering tot CD&V behield zijdelings het woord ‘christen’ en voegde er verrassend, tegen de steeds belgicistischer tijdsgeest in, zelfs het woord ‘Vlaams’ aan toe. En hier ligt het zwaartepunt van de Bakboord-opstand tegen de reëel bestaande christendemocratie: de partijleiding, en zeker de Stuurboord-groep, durft warempel nog trouw trouw te blijven aan het engagement pro Vlaams zelfbestuur van de vorige generaties. Die trouw aan de partijstandpunten op communautair gebied heet hier: ‘Ze stappen moeiteloos mee in het dogmatische duale denken dat “Vlaanderen” systematisch uitspeelt tegen “Wallonië”.’ Zelfs de naam ‘Vlaanderen’ moet tussen aanhalingstekens, alsof het niet echt bestaat.

De Vlaamse beweging houdt deze evolutie best in het oog. Hoewel de bakboordvleugel niet goed ter tale is, heeft hij wel de wind in de zeilen. Onder de Vivaldiregering en met uniform vijandige media is Vlaanderen volledig in het defensief, ook binnen CD&V.

Fulmineren tegen de ‘polarisatie’

Nog een stuk tijdsgeest dat de linkervleugel in de kaart speelt, is het aantreden van Joe Biden. In zijn inauguratierede zalfde hij door het woord ‘verbinding’ in de mond te nemen, en verder deed hij (net als in zijn verkiezingsredes of in de mediacommentaren) aldoor het tegendeel: hij zweepte verder de haat tegen de deplorables op. Dat vonden de bakboord-ondertekenaars ‘heel christendemocratisch klinken’. Het is meteen de opstelling van de hele linkerzijde: fulmineren tegen de ‘polarisatie’ en inmiddels haat spuien tegen alle andersdenkenden.

De CD&V-ers moeten maar onder elkaar uitmaken of de linkervleugel de ziel van de christendemocratie mag kapen. Maar wat daar gebeurt is veelbetekenend voor de politieke machtsverhoudingen in het algemeen.

Algemeen Christelijk Werkersverbond

Alle hens aan bakboord