Niet alleen de oppositie, maar ook de meerderheidspartijen van de Vivaldicoalitie ergeren zich openlijk aan minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V). Zij verwijten haar een gebrek aan empathie en daadkracht in de zaak van de Brusselse politie-inspecteur E.C. Die ging vorige maand in hongerstaking nadat hij door een aanklacht over politiegeweld geschorst werd, mogelijk met ontslag tot gevolg. ‘Verlinden zou op zijn minst tot een onafhankelijke audit kunnen overgaan’, reageert de PS-fractie.

De zaak van de Brusselse politie-inspecteur E.C. leeft in Franstalig België, ook in de media. Wat is er gebeurd? In de zomer van 2015 arresteren E.C. en zijn collega’s van de Brusselse spoorwegpolitie een dronken man die tegen de gevel van de concertzaal Ancienne Belgique plast. Hoewel de arrestatie volgens E.C. zonder problemen verloopt, nemen enkele collega’s de man echter mee naar een politielokaal in het metrostation Beurs. Daar timmeren ze hem in elkaar. E.C. is dusdanig ontdaan door deze feiten dat hij naar zijn overste stapt en de zaak uitlegt. Daarop krijgt hij het antwoord dat ‘Ce qui se fait en bas reste en bas. Tu fermes ta gueule, sinon tu vas avoir des problèmes.’ E.C. krijgt dus te verstaan dat hij maar beter de zaak vergeet, als hij niet zelf in de problemen wil komen.

Zijn mond houden doet hij niet. De politieagent stelt een rapport op van de gebeurtenissen. Dat bekoopt hij met pesterijen, een overplaatsing, en tenslotte met zijn schorsing — die kan resulteren in ontslag zonder pensioenrechten. Begin april ging de 47-jarige man in hongerstaking, een actie die hij eind april stopzette. Hij wil op die manier strijden tegen wat hij de ‘cultuur van stilte noemt’ bij de spoorwegpolitie. De zaak uit 2015 is namelijk geen uniek geval. Agenten die politiegeweld willen aankaarten, krijgen niet voldoende bescherming als klokkenluider, zo wil E.C. aantonen.

Onderneemt Verlinden stappen?

Die bescherming als klokkenluider is het voorwerp van vele parlementaire commissievragen, zowel van meerderheidspartijen binnen de Vivaldiregering, als van oppositie. Het antwoordt van Verlinden frustreert vele parlementsleden echter. Verlinden weet dat er momenteel diverse onderzoeken lopen over de zaak-E.C., maar vertelt in de commissie ‘dat het eerste interne onderzoek zou aantonen dat de arrestant niet het slachtoffer geworden is van onrechtmatig geweld’.

Verlinden: ‘Aangezien ik niet de tuchtoverheid van de betrokkene ben (over de schorsing van E.C., nvdr), heb ik geen toegang tot die informatie. Ik moet de procedure dan ook op haar beloop laten: het is aan de verdediging en desgevallend de tuchtraad of de Raad van State om de wettelijke controle uit te oefenen. De door de heer C. aan de kaak gestelde feiten hebben betrekking op wat hij beschouwt als ernstige disfuncties of zelfs wanbedrijven bij de politie. Hij heeft gerechtelijke en administratieve procedures ingesteld bij rechtbanken en bij de Algemene Inspectie Politie (AIG), het Comité P en zelfs de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Groep van Staten tegen Corruptie (GRECO). De multidisciplinaire analyse van de ingestelde procedures lijken de gegrondheid ervan niet aangetoond te hebben.’

Geen cultuur van stilzwijgen

‘Ik moedig klokkenluiders aan om alle gevallen van misbruik te melden, zelfs als ze minder ernstig zijn’, zo gaat Verlinden verder. ‘Maar ik roep hen ertoe op om zich naar de beslissingen en de definitieve uitspraak van de bevoegde autoriteiten te schikken’, aldus Verlinden. Zij zegt verder geen aanwijzingen te hebben over een cultuur van stilzwijgen bij de politie, of over vergeldingsmaatregelen tegen klokkenluiders.

Waarop Nabil Boukili van de PTB naar Verlinden sneert: ‘Wat hebt u nog meer nodig? De incidenten waaruit onaanvaardbaar gedrag bij de politie blijkt, zijn niet meer te tellen. Er wordt om hulp geroepen en er is een hongerstaking aan de gang om te protesteren tegen de ondervonden intimidatie. E.C. zal u dankbaar zijn.’

Bodycams

Voor PS-fractieleider Ahmed Laaouej is het niet verstandig om aan de feiten te twijfelen. Eerdere incidenten bij de politie doen een patroon van onaanvaardbaar gedrag vermoeden.

‘Ik begrijp dat Verlinden weinig kan doen als minister’, zegt Laaouej aan Doorbraak. ‘Maar ze heeft weinig empathie als ze zo op deze zaak reageert. Ze zou op zijn minst een audit kunnen bevelen die dieper ingaat op de problemen die klokkenluiders bij de politie ondervinden. Een minister van Binnenlandse Zaken moet weten hoe het er bij de politie aan toegaat. Ikzelf ben als burgemeester van Koekelberg op de hoogte van hoe de sfeer binnen mijn politiezone is. Dat is nodig.’

Laaouej pleit voor bodycams: ‘Politiegeweld kan voorkomen worden door agenten uit te rusten met bodycams, die zowel de burger als de agent beschermen, en die duidelijk bewijsmateriaal zijn. Want het vaak voorkomen van politiegeweld dat wordt geminimaliseerd, zorgt voor een vertrouwensbreuk met de bevolking.’

Probleem met politieke rol

Sophie Rohinyi van oppositiepartij DéFi is ook scherp voor Verlinden: ‘U minimaliseert de feiten. U zegt dat de conclusie van het onderzoek is dat er geen onwettig geweld gebruikt werd. Er werden verschillende feiten aan de kaak gesteld. Deze politieagent is samen met 13 andere leden van die dienst het slachtoffer van pesterijen. Hoe wilt u de klokkenluiders aanmoedigen zonder maatregelen te nemen om ze te beschermen?’

In de wandelgangen van het parlement klinkt het, onafhankelijk van de eerdergenoemde parlementsleden, dat Annelies Verlinden niet alleen in de zaak E.C., maar ook algemeen een probleem heeft met haar politieke rol. ‘Zij laat een antwoord door haar kabinet voorbereiden, en leest dat af. Maar zo werkt het parlement niet. Verlinden zou beter haar politieke rol echt opnemen en het parlement minder afstandelijk moeten behandelen’, klinkt het.

Algemene Inspectie Politie (AIG)

‘Verlinden weinig empathisch voor klokkenluiders politiegeweld’