In de krant De Tijd verscheen gisteren een krantenartikel met als titel ‘Golden Palace dicht bij overname Press Shops en Relays’. Maar achter de donkere schermen van de onderhandelingen naar de overname van de Ubiway-deal schuilen sinistere achterkamerdeals.

Bpost koopt krantenwinkels

Op 30 november 2016 verwierf bpost 100% van de aandelen van de Belgische filialen van Lagardère Travel Retail (met uitzondering van de belastingvrije winkels). Bpost betaalde naar verluidt +/- 50 miljoen euro en herdoopte de firma in Ubiway Retail.

Het was op zich een vreemde aankoop want reeds geruime tijd daalde het aantal krantenwinkels in België. Dit was vooral zo omwille van het feit dat kranten- en magazineverkoop terugviel en winsten op rookwaren en loterijproducten werden teruggeschroefd. Slechts een op de vier winkels was nog rendabel en het aantal krantenwinkels in België daalde van 3200 in 2012 naar 2400 in 2018. In 2018 circuleerden de eerste geruchten over de tegenvallende resultaten bij Ubiway Retail. Om het hoofd boven water te houden werd op 30 augustus 2019 dochterbedrijf Alvadis verkocht voor 5,9 miljoen euro.

Maar de cijfers bleven dalen en in 2021 stelt bpost Degroof Peterman aan om de verkoop van de divisie Ubiway Retail te verkopen. In het persbericht is sprake van 170 winkels die ideaal gelegen zijn op strategische locaties zoals treinstations, luchthavens, metrostations, ziekenhuizen, winkelcentra en grote winkelstraten. Gesprekken met een investeringsfonds in het najaar 2021 draaiden op niets uit, maar gesprekken met Golden Palace zouden in de laatste rechte lijn zitten, meldt De Tijd. [1]

Alles samen was het bedrijf, boekjaar 2015, goed voor een winst van het boekjaar voor belastingen van 2 628 851 euro en een over te dragen winst van 1 830 015 euro, in 2019 (2020 coronajaar is geen vergelijkpunt) boekte het een verlies voor belastingen van -1 764 476 euro en had het bedrijf een over te laten verlies van -10 953 474 euro. [2]

Gokken als deus ex machina

In de krantenwinkels is er één segment waar wel nog groeimarge mogelijk is, het goksegment. Krantenwinkels houden nu hun hoofd spreekwoordelijk boven het water met de winsten van sportsbetting. Uit navraag blijkt dat bij de meest rendabele toestellen in krantenwinkels op een goede ligging sprake is van een maandelijkse winst tot 5000 euro. Momenteel zijn er 1697 actieve F2-vergunningen voor dagbladhandels.[3] De meeste krantenwinkels hebben twee toestellen, maar sommigen zelfs drie of vier.

Sportsbetting in krantenwinkels is in het bijzonder rendabel omdat daar geen EPIS-controle van de spelers nodig is. EPIS staat voor ‘Excluded Persons Information System’, dat is een elektronische databank bij de Federale Overheidsdienst Justitie die alle uitgesloten spelers bundelt. Een zwarte lijst voor gokkers dus. Deze omvat gokverslaafden, maar ook personen die een beroep uitoefenen waardoor ze niet mogen gokken. Niet in de dagbladhandel dus, daar kan je nog met contant geld anoniem gokken. Gokverslaafden en andere uitgeslotenen kunnen er nog steeds terecht om te gokken.

Leeftijdscontrole gebeurt door de uitbater. Net zoals winkeluitbaters geen alcohol mogen verkopen aan min-zestienjarigen, is gokken niet toegestaan onder de achttien jaar. De uitbater mag aldus het gokken en al zeker geen winstuitkering toestaan onder de achttien jaar. Sinds de VRT-reportage van Factcheckers begin deze maand weten we dat wat alcohol betreft 25/30 uitbaters zich daar niets van aantrekken.
De sportbettingskantoren zijn gehouden aan strikte convenanten. Wedkantoren mogen niet gevestigd worden in de nabijheid van plaatsen waar minderjarigen komen, tenzij de gemeente hiervan wenst af te wijken. Bij krantenwinkels is dit minder strikt. Het aantal wedkantoren is ook beperkt tot 600.

Omdat de overheid, die voor 51,04% eigenaar is van bpost, moreel en ideologisch niet kon overgaan tot het massaal plaatsen van goktoestellen kon de overheid geen ge(mis)bruik maken van deze redding vlijtig aangeboden door de gokimperiums van dit land. Vandaar bleven ze onrendabel en is de verkoop ervan logisch. Dat bpost aan dit mismanagement en slechte aankoop een pak geld zal verliezen staat buiten kijf. Er zijn ernstige aanwijzingen waardoor het erop lijkt dat de verliezen van bpost grotendeels afhangen van het faciliteren van de regering van de potentiële overnemer Golden Palace.

De onzichtbare hand van de wetgever

Dat Golden Palace geïnteresseerd is in 170 krantenwinkels/gokkantoren hoeft niet te verbazen als je weet dat Ladbrokes naast zijn 300 wedagentschappen ook ongeveer 400 krantenwinkels uitbaat. Ladbrokes is daarmee zelfs de onbetwiste marktleider in de retailsector. Golden Palace is een gokbedrijf en zal deze krantenwinkels van bpost op topliggingen enkel kopen voor de lucratieve gokmogelijkheden, niet om verlieslatend kranten te verkopen. Dat de overheid geen wetgevende initiatieven zal nemen om de verkoop te dwarsbomen is dan ook evident.

We stellen vast dat de regering het laken naar zich toegetrokken heeft betreffende de wetgeving voor goktoestellen bij dagbladhandelaars. Onder impuls van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne werd op 28 november de wet om justitie menselijker, sneller en straffer te maken goedgekeurd (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 30 november 2021) daarin werd beslist dat
de Koning de omschrijving van de nevenactiviteit en de nadere voorwaarden bepaalt die de dagbladhandelaars moeten naleven voor de aanneming van weddenschappen (inwerkingtreding 10 december 2021).

Interne bronnen hebben bevestigd dat vorig week op een werkvergadering met het kabinet justitie beslist werd om voorlopig geen wijzigingen aan te brengen aan de voorwaarden voor dagbladhandelaars.
Er heerst echter wel nog verwarring of de kansspelcommissie, gelet op de ontbrekende definiëring rond dagbladhandelaars, in de huidige wetgevende omstandigheden, 170 nieuwe F2-vergunningen aan Golden Palace zal toekennen. Maar dat is slechts een formaliteit want de regering kan gelet op de wetswijziging van 28 november 2021, bij simpel Koninklijk Besluit, in tempore non suspecto, dit wijzigen op maat van de overnemer van hun semi-overheidsbedrijfje Ubiway Retail.

[1] De Tijd 26/01/2022
[2] Jaarrekeningen Ubiway Retail
[3] Jaarverslag 2020 kansspelcommissie

Alvadis

Faciliteert de Vivaldi-regering de gokwereld uit winstbejag?