Donderdag viel de politie van Hong Kong met groot machtsvertoon binnen in het gebouw dat het — gesloten — Museum van 4 Juni onderdak biedt. Dit museum is gewijd aan de slachtoffers van China’s harde optreden in 1989 op en rond het Plein van de Hemelse Vrede in Peking.

Verboden herdenking

De inval kwam amper een paar uren nadat een tiental prodemocratische activisten door de rechter schuldig waren bevonden aan ‘(…) het willens en wetens deelnemen aan een ongeoorloofde bijeenkomst’ op 4 juni van vorig jaar. De voormalige Britse kolonie keerde in 1997 terug naar Chinese heerschappij. De belofte toen was dat haar verreikende vrijheden intact zouden blijven. Traditioneel houdt Hong Kong een grote wake op 4 juni. Maar in 2020 werden op die dag alle herdenkingen en demonstraties van het bloedbad op het Tiananmenplein door de politie verboden. Dit onder het mom dat een wake, in tijden van de coronapandemie, een te groot veiligheidsrisico inhield.

De geplande wake van dit jaar in het Victoria Park werd trouwens om dezelfde redenen ook verboden. De organisator werd preventief gearresteerd en het park hermetisch afgesloten. De ordetroepen waarschuwden de mensen dat ze zouden worden gearresteerd als ze toch het park zouden betreden. Toch herdachten honderden de verjaardag buiten het park. Daarbij deden ze de schermen van hun mobiele telefoons oplichten om de traditionele kaarsen na te bootsen. Andere burgers hielden wakes in kerken en op andere locaties die geheim waren gehouden voor de politie. De motivering van het waarom van de politieraid op het Museum van 4 Juni is niet duidelijk. De politie weigerde elke commentaar aan de aanwezige journalisten.

Arrestaties

Afgelopen woensdag arresteerde de politie vier leden van de Hong Kong Alliance for Support of Patriotic Democratic Movements in China. Dat is de groep die de jaarlijkse bijeenkomsten organiseert. Onder de arrestanten is Chow Hang Tung, de vicevoorzitter van deze groep. De politie had een paar weken geleden een brief naar de Hong Kong Alliance gestuurd. Daarin vroegen ze uitgebreid inlichtingen over het lidmaatschap, de financiën en activiteiten van de organisatie. In deze brief beschuldigden de autoriteiten de Alliance ervan ‘een agent van buitenlandse mogendheden’ te zijn.

De Hong Kong Alliance diende voor 7 september de gevraagde informatie vrij te geven. Ze weigerde echter op dit ultimatum in te gaan en de gevraagde gegevens te verstrekken. De arrestaties van woensdag waren officieel wegens het ‘niet naleven van de vereisten van de Nationale Veiligheidswet’. Die is sinds iets meer dan een jaar van kracht in Hong Kong. Eerder belandden Albert Ho en Lee Cheuk-yan, twee kopstukken van de Alliance, al achter de tralies vanwege hun rol in antiregeringsprotesten die de stad in 2019 teisterden.

Drastische inperking mensenrechten

Het Museum is al lang een doorn in het oog is van Peking. Het werd op 2 juni gesloten door het Agentschap voor Voedsel- en Milieuhygiëne. Dit omdat de licenties blijkbaar niet langer voldeden. Het werd online door activisten heropend als ‘8964 Museum’. Maar dit online museum opereert onafhankelijk van de Hong Kong Alliance. De autoriteiten van Hong Kong hebben naar aanleiding van deze recente incidenten nog maar eens ontkend dat ze de mensenrechten en vrijheden in de stad inperken. Ze zeggen dat de wetshandhaving is gebaseerd op bewijs. Dat ze niets te maken heeft met de achtergrond, het beroep of de politieke overtuigingen van de gearresteerden.

Maar het is voor zowat alle waarnemers duidelijk dat het van kwaad naar erger gaat. En dat de repressie tegen al wie er een afwijkende mening op na houdt, nog toeneemt. De Chinese regering heeft de mensenrechten in Hong Kong systematisch ingeperkt na het opleggen van de draconische Nationale Veiligheidswet, iets meer dan een jaar geleden. Een vaststelling die uitgebreid gestaafd wordt in een rapport van Human Rights Watch dat eind juni werd vrijgegeven. Zo leidde het harde optreden van de autoriteiten tegen ‘Apple Daily’, een van de populairste kranten van Hong Kong, tot de sluiting van de krant op 23 juni 2021. Ook werd enorme druk uitgeoefend op de regimekritische Professional Teachers Union om zichzelf op 9 augustus jongstleden op te heffen. Dit alles illustreert de snelheid en intensiteit waarmee de democratische basisrechten in de stad met de voeten worden getreden.

Nationale Veiligheidswet

Onlangs verscheen een rapport met als titel ‘Ontmanteling van een vrije samenleving: Hong Kong één jaar na de Nationale Veiligheidswet’. Daarin werden de belangrijkste stappen van de Chinese regering belicht die de laatste maanden werden ondernomen om meerdere sectoren en instellingen in Hong Kong opnieuw onder de controle van Peking te brengen. De Chinese autoriteiten onthoofdden de prodemocratische beweging. Ze arresteerden daartoe de belangrijkste kopstukken. Bovendien zetten ze de bevolking — inclusief schoolkinderen — onder druk om publiekelijk loyaliteit aan de Chinese regering en de Communistische Partij te betuigen. En ze veranderen de politie en de rechterlijke macht steeds meer in instrumenten van Chinese staatscontrole in plaats van onafhankelijke en onpartijdige handhavers van de rechtsstaat.

Peking had de bevolking van Hong Kong de nodige beloften gedaan met betrekking tot het handhaven van de burgerlijke vrijheden. Die bevolking kijkt nu echter met groeiende machteloosheid toe hoe de Chinese regering steeds meer stappen zet om hun democratische samenleving te vernietigen. Peking elimineert systematisch burgerrechten en politieke rechten. Daaronder de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering en de toegang tot informatie en academische vrijheid. Burgers hebben niet langer het recht om deel te nemen aan vrije en eerlijke verkiezingen en om zich kandidaat te stellen. De autoriteiten sluiten systematisch de vrije media af. Ze blokkeren de financiering van de prodemocratische beweging. En ze beroven degenen die beschuldigd worden van politieke misdaden, van hun recht op een eerlijk proces. De straffeloosheid voor politiegeweld neemt zienderogen toe.

Almachtige Chinese Communistische Partij

De inspanningen van Peking in Hong Kong zijn erop gericht om de grotendeels vrije stad in het gareel te dwingen van de almachtige Chinese Communistische Partij. Pro-Peking politici draaien er hun hand niet langer voor om de bevolking te intimideren. Net als de staatsmedia, bijvoorbeeld de door de Volksrepubliek gefinancierde kranten Ta Kung Pao en Wen Wei Po. Het wordt hoog tijd dat het Westen Peking herinnert aan de eerder gemaakte afspraken.

Apple Daily

Hongkong in de greep van China: persvrijheid aan banden

Repressie in Hong Kong houdt aan