Het Grondwettelijk Hof schorst in zijn arrest van 8 december 2022 artikel 5 van de wet die een uitleveringsverdrag met Iran mogelijk moet maken. Dat uitleveringsverdrag faciliteert de overdracht van de veroordeelde Iraanse diplomaat en staatsterrorist Assaddollah Assadi aan Iran.

Het verzoek tot schorsing werd ingediend een aantal privépersonen en Le Conseil national de la Résistance iranienne. De overeenkomst met Iran werd door Darya Safai (N-VA) eerder al hevig aangevochten in het parlement. Volgens de politica plooit de Belgische staat met het uitleveringsverdrag van Assadi voor chantage van het Iraanse Ayatollah-regime.

Verijdelde aanslag

Met de schorsing volgt het Grondwettelijk Hof de argumentatie van verzoekers. Door de overdracht van Assadi aan Iran zou hij zijn straf ontlopen en zouden de rechten van de slachtoffers worden geschonden. Opmerkelijk is dat het Hof in zijn arrest citaten uit de parlementaire voorbereidingen haalt, die er op wijzen dat de regering zich bewust is van de toestand in Iran, maar toch beslist om zaken te doen met het regime.

‘Tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 30 juli 2022 heeft de bevoegde minister verklaard dat Iran afkeurenswaardige “praktijken” erop nahoudt, zoals ontvoeringen, “wederrechtelijke vrijheidsberovingen” of terroristische daden’, luidt het in een parlementair stuk, ‘… dat Iran een autoritair en dictatoriaal regime is dat geen enkel ethisch of moreel kompas heeft, dat terrorisme uitdraagt en dat geen verantwoordelijk lid van de internationale gemeenschap is.’ Een ander stuk stelt: ‘Tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 30 juli 2022 heeft de bevoegde minister verklaard dat, sinds de arrestatie van die diplomatieke ambtenaar, Iran druk heeft uitgeoefend op België.’ Het Hof geeft hierdoor de ministerraad als verdedigende partij een niet mis te verstane veeg uit de pan.

Belgische gijzelaar

Één van de partijen die in de zaak voor het Grondwettelijk Hof tussenkwam is Olivier Vandecasteele, een Belgische ngo-medewerker, die sinds februari zonder opgave van reden in een Iraanse cel zit. Zijn gevangenneming lijkt voor het Iraanse regime als pasmunt te dienen om België onder druk te zetten om hun veroordeelde diplomaat vrij te krijgen. Met de schorsing door het Hof wordt de kans dat de omstandigheden van zijn gevangenschap verslechteren groot.

‘Ik vind het heel erg dat een onschuldige Belg in de cel van de Ayatollahs vastzit’, vertelt Darya Safai. ‘Dat is vreselijk voor hemzelf, zijn familie en voor ons allemaal. Olivier Vandecasteele is onze landgenoot en we moeten er alles aan doen om het uit de klauwen van het Iraanse regime te redden.’

Regering was gewaarschuwd

‘Alleen is de manier waarop de regering dat doel tracht te bereiken de verkeerde. Door in te stemmen met dit uitleveringsverdrag hebben ze zich zwak getoond. Ze laten aan de Ayatollahs zien dat we fragiel zijn en dat we plooien voor chantage. Dat is gevaarlijk naar de toekomst toe, want zo raakt het Iraanse regime overtuigd van het feit dat ze met chantage hun zin kunnen doordrijven. Dat betekent dat Westerse burgers in Iran permanent in gevaar zijn.’

‘Het Grondwettelijk Hof heeft met dit arrest aangetoond dat de handelswijze van onze regering niet de juiste is en dat ze niet in overeenstemming is met onze grondwet. We weten met zekerheid dat wanneer Assadi aan Iran wordt overgedragen, hij op vrije voeten komt. Dat zou een aantasting zijn van de rechten van de mogelijke slachtoffers van de door hem geplande en door onze veiligheidsdiensten verijdelde aanslag. Wij hebben vanuit de N-VA-fractie van in het begin de regering-De Croo gewaarschuwd voor dit gevaar.’

‘Door dit verdrag te sluiten sluit de regering de facto de deuren om te voorkomen dat mensen in een gelijkaardige situatie komen als Vandecasteele. Door toe te geven aan de chantagediplomatie van het Iraanse regime effent de regering het pad voor de ayatollahs om hiermee door te gaan.’

Op welke wijze kan de regering Vandecasteele dan wel helpen?

‘Ik kan niet genoeg benadrukken hoe erg ik het vind dat die man vastzit, maar toegeven aan chantage is in elk geval niet de juiste manier om hem te helpen. We weten met zekerheid dat Iran Assadi zijn straf niet zou laten uitzitten, wat neerkomt op straffeloosheid voor terreurdaden, ook al is deze specifieke aanslag verijdeld.’

‘We mogen ons als Westers land niet van onze zwakke kant laten zien en we moeten geloven in onze eigen kracht. Wij hebben de middelen om het Iraanse regime onder druk te zetten en hen duidelijk te maken dat hun manier van handelen niet door de beugel kan en we moeten onze tanden laten zien. Wij kunnen vanuit Europa de ayatollahs onder druk zetten. Dat kan ik als Iran-kenner (Safai is zelf van Iraanse afkomst; nvdr.) verzekeren. Zo verkopen zij bijvoorbeeld nog steeds olie. Daarmee kunnen we hen onder druk zetten.’

Iraanse gevangenis

‘Op dit moment zitten er verschillende Franse burgers en ook de Zweedse professor Djalali, die gastprof is aan de VUB, in een Iraanse gevangenis. Vanuit Europa kunnen we gezamenlijk druk zetten op het regime om aan te tonen dat wij niet accepteren dat onze mensen daar zonder reden in de cel worden gestopt. Als we onze krachten bundelen kunnen we het regime duidelijk maken dat ze een stap terug moeten zetten, dat het gijzelen van Europese burgers hen enkel meer in de problemen brengt. Ik weet hoe het regime denkt en redeneert. Ik ken het land door en door en ik weet wanneer ze plooien.’

‘In het verleden hebben we al getoond tot wat gezamenlijke Europese actie kan leiden. In de jaren negentig werden Iraans-Koerdische oppositieleden in Berlijn vermoord. Die aanslag staat bekend als het ‘Mykonos-incident’. Toen hebben alle Europese lidstaten hun ambassadeurs uit Iran teruggeroepen met als boodschap dat het daar stopte. Zo heeft de islamitische republiek beseft dat ze zo niet verder konden gaan. Daarna zijn de aanslagen voor jaren gestopt. We moeten dus vanuit onze eigen kracht druk zetten en niet plooien voor hun chantage. Alleen zo kunnen we mensen in de situatie van Olivier Vandecasteele helpen.’

Aybollah

Grondwettelijk Hof steekt stokje voor uitleveringsverdrag met Iran