Franstalig België stevent in sneltempo af op het faillissement. Dat brengt onvermijdelijk de invoering van nieuwe belastingen met zich mee, maar dat durft alleen oppositiepartij Les Engagés hardop te zeggen.

De situatie is stilaan genoegzaam bekend. Zowel het Waals gewest, de Franstalige gemeenschap als het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, moeten zware schulden aangaan om hun begrotingen overeind te houden. Eergisteren nog beschreef Luckas Vander Taelen de toestand in Brussel.

Hoe Wallonië en de Franse gemeenschap ervoor staan, somt voormalig Waals Financiënminister en parlementslid André Antoine (Les Engagés) dan weer op in La Libre Belgique van afgelopen weekend. Antoine gebruikt een eigen berekening, omdat de Waalse overheid volgens hem de situatie rooskleuriger voorstelt dan dat ze in werkelijkheid is.

Ziekenhuizen

‘In 2023 bedragen de werkelijke inkomsten 16,5 miljard euro en de werkelijke uitgaven 22,3 miljard euro. Voor het begrotingsjaar 2024 verhoogt de Waalse regering haar schuld verder met wat maximaal is toegestaan: nog eens 2,5 miljard euro erbij’, rekent Antoine voor.

‘Dat betekent dat de totale schuld vanaf volgend jaar meer dan 43 miljard euro zal bedragen. Tenminste als we het Waalse aandeel in de ziekenhuisschuld (4,8 miljard euro) en de overstromingsverzekeringsschuld van 1,4 miljard euro erbij tellen, wat de overheid zelf niet doet. Met zo’n duizelingwekkend bedrag benaderen we een schuld-inkomstenratio van 250 procent. Dat is ongezien in de Belgische geschiedenis.’

Rentelasten

Ook voor de Franse gemeenschap is de situatie zorgwekkend, zegt het parlementslid van de voormalige christendemocraten. ‘Daar stapelen de schulden zich op tot bijna 14,5 miljard euro in 2024, vergeleken met 8,4 miljard euro in 2019. Bij dit tempo bereiken we in 2026 ruim 18 miljard euro. Zonder dat we dan nog eens rekening houden met leningen voor schoolgebouwen. Of met de rentelasten die hoge schulden met zich meebrengen. En dan zijn er nog talloze hervormingen die de Franse gemeenschap wil doorvoeren, maar waarvan de kostprijs onbekend is.’

Hoewel de Waalse regering – met minister-president Elio Di Rupo (PS) op kop – de bevolking voorhoudt dat er deze aflopende regeerperiode geen nieuwe belastingen bijkomen, is Antoine een van de weinigen die verder durft kijken. ‘Il faudra prendre des décisions courageuses’, klinkt het. Over wélke belastingen het dan zou gaan, durft Antoine niet zeggen. Hij heeft zijn afscheid uit de politiek aangekondigd in 2024.

Belfius

Dat hij er zich makkelijk vanaf maakt? Dat zou dan weer oneerlijk zijn voor de voormalige Waalse Begrotingsminister. Antoine waarschuwde vorig jaar al voor de financiële toestand van Wallonië en de Franse gemeenschap, ook bij Doorbraak. Toen klonk het – nadat staatsbank Belfius aan de alarmbel had getrokken – dat de financiën een strikt Franstalig probleem zijn.

‘In Vlaanderen weet men waar men naartoe wil. Wij weten dat niet. De Franstalige politici kijken niet verder dan hun neus lang is. Wat we nodig hebben, is een brede consensus over wat wij nog willen doen, en hoe we het willen doen. In de eerste plaats voor onszelf. Want zelfs al zou Vlaanderen na 2024 geen enkele nieuwe bevoegdheid vragen, dan nog zitten de Franstalige deelstaten met ernstige problemen’, klonk het toen al.

Verhaal van Wallonië

En dit jaar? ‘Op Vlaanderen na staan alle regeringen voor grote problemen en moeten ze ook samenwerken om de begroting op orde te krijgen’, herhaalt Antoine zichzelf. Hij is binnen zijn partij niet de enige die voor nieuwe belastingen pleit.

Tijdens de boekvoorstelling van RTBF-journalist Alain Gerlaches boek Het verhaal van Wallonië enkele weken geleden, hield ook voormalig Begrotingsminister en huidig Waals parlementslid Jean-Luc Crucke, een pleidooi pro: ‘Aan de mensen die geld hebben, zullen we de komende twintig tot dertig jaar toch moeten zeggen: het moet met minder. We zullen sowieso moeten besparen. Maar de zwakkeren mogen daar niet het slachtoffer van worden.’

In 2022 nog nam Crucke ontslag als minister voor MR nadat partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez Cruckes hervormingsplan voor rechtvaardige belastingen ‘niet liberaal genoeg’ vond. Crucke stapte nadien over naar Les Engagés.

begrotingsminister

Les Engagés pleit voor ‘moedige’ nieuwe belastingen