Het is nu bijna een jaar dat we te maken hebben met de coronapandemie. Waar we bij de eerste golf nog met velen de ijver opbrachten om bijna dagelijks en luid te applaudisseren voor de zorg… is dat applaus stilaan uitgestorven. Alhoewel nog steeds noodzakelijk

Ongetwijfeld was en is dat applaus meer dan terecht. Alhoewel de ene groep altijd al (veel) meer heeft verdiend aan die zorg dan de andere. En dat heeft dan weer alles te maken met het statuut van geneesheren/specialisten in de ziekenhuizen. De meeste ziekenhuisartsen werken immers op zelfstandige basis.

Archaïsch en achterhaald

Deze regeling lijkt me echter redelijk archaïsch en achterhaald. Wellicht dateert ze nog uit de tijd dat de meeste artsen die in een ziekenhuis kwamen werken er ook nog een uitgebreide en florissante privépraktijk op nahielden.

De afgelopen jaren zijn echter steeds meer geneesheren/specialisten exclusief verbonden met één ziekenhuis of met een groep van ziekenhuizen. Dan is de vraag of je ze nog kan beschouwen worden als zelfstandige ook een terechte vraag. Het gaat nu zelfs meer en meer in de richting van schijnzelfstandigen. Maar uiteraard is deze regeling fiscaal en ook naar afhoudingen van RSZ toe bekeken enorm voordelig.

Eigenaar is van zijn honorarium

Voor de artsen is volgende bepaling opgenomen in artikel 72 van de Code voor medische ethiek: ‘het ereloon is volkomen eigendom van de arts ongeacht of dit rechtstreeks of door bemiddeling van een gemachtigde wordt geïnd’. Een bedenking hierbij is dat het grootste deel van dat honorarium wel uit overheidsmiddelen komt. Uit de sociale zekerheid en de belastingen.

Trouwens moet ook gezegd dat het loon betaald aan de duizenden verpleegkundigen en ander personeel van de ziekenhuizen, ook hun eigendom is. Alleen is dat loon wel voor het volle pond onderworpen aan zowel patronale als werknemersafhoudingen RSZ en aan belastingen op basis van de personenbelasting. En die afhoudingen liggen een stuk hoger dan de RSZ en fiscaliteit voor een BVBA…

Iedereen loontrekkende?

Als iedereen die in een ziekenhuis werkt nu eens gewoon loontrekkende zou zijn en als dusdanig volledig onderworpen aan RSZ en de personenbelasting? Zo een maatregel zou alvast het voordeel hebben dat iedereen die in een ziekenhuis werkt en zijn loon dus van de overheid krijgt, op dezelfde solidaire leest wordt geschoeid.

Het hoeft ook helemaal niet zo te zijn dat dit de personeelskosten voor de ziekenhuizen erg opdrijft. Integendeel zelfs. Een concrete berekening maakt dit duidelijk. De sector van de algemene ziekenhuizen was in 2017 goed voor een totale omzet van 18,2 miljard euro. 40% van die omzet komt uit de honoraria. Laten we dat beschouwen als de loonmassa van de ziekenhuisartsen, zijnde 7,2 miljard. De patronale RSZ afhoudingen daarop bedragen 32%, goed voor een bedrag op jaarbasis van 2,3 miljard. Dat bedrag moet terugvloeien naar de ziekenhuizen. Zo is het een 0-operatie.

Ondenkbaar

Maar er is ook nog de werknemers RSZ van 13,07%. In dit geval zou dat 941 miljoen betekenen. Is dit dan meer of minder dan wat een zelfstandige nu betaalt? Een exacte berekening is moeilijk te maken, maar het essentiële verschil is dat werknemersbijdragen RSZ worden berekend op het brutoloon. Een zelfstandige betaalt 20,5% RSZ maar wel op basis van zijn nettoloon, na aftrek van alle beroepskosten, (RSZ bijdrage inbegrepen in die beroepskosten).

En er is ook, zoals eerder al vermeld, de verhoogde opbrengst via de personenbelastingen. Maar zonder twijfel is deze omwenteling in de ziekenhuizen de eerstvolgende jaren ondenkbaar. Daar zullen de machtige bastions die de artsensyndicaten zijn, wel voor zorgen.

Tussenoplossing

Om toch een beetje meer evenwicht — solidariteit — te brengen in de vergoedingen die de ziekenhuizen betalen aan zowel artsen als ander personeel kan gedacht worden aan een tussenoplossing.

Die zou eruit kunnen bestaan dat de ziekenhuizen aan de bron 15% fiscaliteit (een vorm van bedrijfsvoorheffing) inhouden op de honoraria die zij doorstorten aan de vennootschap van de arts. Waarna het gehele bedrag onderworpen wordt aan de belastingschalen zoals die voor een BVBA van toepassing zijn. Op een loonmassa (honorarium) van 7,2 miljard betekent dat een extra inkomst voor de overheid van 1,08 miljard.

Recht op dezelfde haver

Om dit te realiseren moeten we zelfs niet wachten op een herziening van de ziekenhuisfinanciering. Onze minister van Financiën Vincent Van Peteghem kan dit op eenvoudige manier beslissen. Net zoals hij destijds, toen nog als parlementslid, een vurige voorstander was om een wetsvoorstel te lanceren waarbij zitpenningen van politici in allerlei raden en intercommunales niet langer via hun vennootschap kunnen worden betaald.

Elk werkpaard in de zorg heeft recht op evenveel applaus, maar ook op dezelfde haver bij wijze van spreken. Maar waarschijnlijk ben ik in deze veel te optimistisch.

beroepskosten

Schoei inkomsten ziekenhuisartsen op solidaire leest