Uit een studie van de Universiteit Antwerpen (UA) en de Université Catholique de Louvain (UCL) blijkt dat alle politieke partijen opgeschoven zijn naar rechts tussen 2019 en 2024. Alle partijen? Neen, Open Vld biedt moedig weerstand.

Het is de spitsvondige politieke commentator van de RTBF Bertrand Hennedie het opmerkt, terwijl de meeste media zich vooral richten op de verrechtsing van ons politieke bestel. Maar dus: Open Vld is de grens overgestoken van een rechtse partij naar een centrumlinkse.

Dat blijkt duidelijk uit de studie van de UA en de UCL. Onderzoekers van beide universiteiten beriepen zich op de antwoorden die politieke partijen gaven op De Stemtest 2024. In 2019 maakte de UA dezelfde oefening.

Unieke positie

De verlinksing van de Open Vld valt des te meer op omdat haar liberale partner bij voorkeur, de MR, in dezelfde periode rechtser is geworden. Veel rechtser. Vooral sociaaleconomisch, maar ook sociocultureel. De MR is volgens de studie gewoonweg economisch de meest rechtse partij van België.

De eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat de Open Vld volgens de studie sociaaleconomisch net zo rechts is als in 2019, maar ethisch progressiever is geworden. De partij bevindt zich in 2024 in een ander politiek kwadrant vergeleken met 2019.

Volgens Henne neemt de Open Vld zo een unieke positie in in het politieke landschap. Er zijn namelijk geen andere Vlaamse partijen die economisch rechts combineren met progressief.

VB conservatiever

Wat aan Vlaamse kant nog opvalt, is dat de N-VA nagenoeg dezelfde positie inneemt als in 2019: centrumrechts, zowel ethisch als sociaaleconomisch. Vlaams Belang is daarentegen ethisch meer naar rechts opgeschoven, maar is sociaaleconomisch wel nog altijd (veel) linkser dan de N-VA.

Aan Franstalige kant valt verder nog op dat Les engagés van een centrumlinkse partij is opgeschoven naar een centrumrechtse. Voorzichtig, dat wel. En dan voornamelijk sociaaleconomisch.

En de overige Franstalige partijen? PTB-PVDA en Ecolo zijn niet opgeschoven, Défi is een heel klein beetje linkser geworden, de PS een heel klein beetje rechtser.

‘Klopt het dan dat de PS de PTB achternaloopt?’, zo vraagt Bertrand Henne zich retorisch af.

Bertrand Henne

Open Vld veel linkser dan in 2019