Vandaag mag federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke uitleg komen geven over de vermeende onregelmatigheden bij de toekenning van een overheidscontract ter waarde van 50 miljoen euro voor opslag en verdeling van de covid-vaccins. Intussen bleek hij weinig opgezet met de recente onthullingen die Medista, het bedrijf dat het contract misliep, vorige week donderdag naar buiten bracht.

Medista beschikt namelijk over videomateriaal waarop de verantwoordelijke ambtenaar van de FOD Volksgezondheid zegt de concurrent Movianto te hebben geholpen, terwijl ze voor de Raad van State onder ede verklaarde geen contact te hebben gehad met het bedrijf buiten de formele gunningsprocedure. Daarnaast zijn er ook beelden van de commercieel directeur van Movianto, die verklaart dat het binnenhalen van het contract nooit was gelukt zonder de hulp van de betrokken ambtenaar.

Paranoïde

De manier waarop Medista aan dat bewijsmateriaal kwam, maakte minister Vandenbroucke blijkbaar nogal paranoïde. Bij de perstoelichting die vrijdagavond doorging op zijn kabinet bleken de aanwezige journalisten hun telefoon en laptop te moeten afgeven. Ze mochten alleen pen en papier gebruiken om te noteren. De reden? ‘De tegenstander speelt op een ander niveau.’

Want Medista deed beroep op het internationaal onderzoeksbureau Black Cube. Dat werkt onder andere met voormalige leden van de Israëlische veiligheidsdienst Mossad en legde de verklaringen vast met verborgen camera. Minister Vandenbroucke noemt dat ‘valse en onethische praktijken’. Nochtans beweert de advocaat van Medista, meester Hans Rieder, dat alle acties die Black Cube uitvoerde volledig binnen de lijnen van de wet vallen.

Vragen van oppositie

Vandaag wil federaal parlementslid Kathleen Depoorter (N-VA) minister Vandenbroucke ondervragen. ‘De minister bouwde vrijdagavond op dat vreemde persmoment drie verdedigingslinies op. Ten eerste stelt hij dat het gaat over een zeer betrouwbare ambtenaar. Ten tweede verwijst hij naar het arrest van de Raad van State waarin Medista ongelijk kreeg op basis van o.a. de verklaringen op eer van de betrokken ambtenaar. Ten derde beweert hij dat het bewijsmateriaal werd verzameld door een schimmig bedrijf.’

‘Die verdedigingslinie van Vandenbroucke is zwak. Van die betrouwbare ambtenaar wil ik weten wanneer ze aan de minister en aan de voorzitter van de FOD heeft laten weten dat ze een bezwarende brief ontving van de advocaat van Medista. Ze ontving die op 4 oktober. Minister Vandenbroucke verklaarde donderdag in de Kamer dat hij pas op de hoogte was van het bestaan van het bewijsmateriaal. Als die ambtenaar zeer betrouwbaar is, verwacht ik dat die op 4 oktober onmiddellijk haar oversten op de hoogte brengt.’

De ministerraad is door Vandenbroucke niet correct geïnformeerd.

‘In die brief staat dat de ambtenaar verklaart dat ze de minister heeft overtuigd om de opslag en verdeling van de vaccins volledig weg te trekken bij Medista. De minister beweerde eerder in de commissie dat op 17 november 2021 tijdens een intern overleg werd beslist dit ook te doen. Maar in de nota aan de ministerraad van 9 december 2021 is daar geen sprake van. Daar staat dat het gaat om bijkomende diensten voor vaccins. Dat is iets heel anders dan de vaccindistributie weghalen bij Medista en een verhuis van 4 miljoen organiseren. De ministerraad wordt op 9 december dus niet correct geïnformeerd. Ik beweer dat al maanden, maar heb nu met die brief het bewijs in handen.’

‘Ik wil vandaag te weten komen wie wat wist en op welk moment. Ik wil ook weten welke acties ze ondernamen. Waren zij direct na 4 oktober op de hoogte en hebben ze de zaak onderzocht of heeft minister Vandenbroucke de zaak gewoon naast zich neer gelegd, zoals zijn gewoonte blijkt te zijn?’

Budgetoverschrijding door Medista

Minister Vandenbroucke besliste om het contract bij Medista weg te halen omdat de budgetten uit de hand liepen. Hij deed dit naar zijn zeggen na een nota van de financiële inspectie die waarschuwde voor budgetontsporing. Die nota bleek achteraf niet te bestaan.

Ook dat zit Depoorter dwars. ‘In de eerste aanbesteding ging het over een budget van € 7 miljoen. In de tweede aanbesteding wordt dat budget opgetrokken naar € 50 miljoen. De minister had dus ondertussen ingezien dat zijn budgettaire inschatting er ver naast zat. Stel nu dat, zoals minister Vandenbroucke beweert, Medista te hoge prijzen heeft aangerekend, dan nog heeft hij dat contract getekend. De verantwoordelijkheid hiervoor blijft bij hem liggen.’

Positie Vandenbroucke in gevaar?

Maar komt de positie van minister Vandenbroucke door deze zaak in gevaar? ‘Dat zal afhangen van de houding van de coalitiepartners. Het feit dat hij hen tijdens de ministerraad op het verkeerde been heeft gezet, zou toch zwaar moeten doorwegen. Het is overigens niet de eerste keer. Ook de nota aan de ministerraad van 22 april 2022 rond vervallen geneesmiddelen bevatte feitelijke onjuistheden. Dat werd achteraf bevestigd in een rapport van het rekenhof.’

‘Het gaat hier om het zoveelste incident bij het beheer van de coronacrisis. Een minister valt pas wanneer zijn coalitiepartners hem niet meer geloven. Ik kan vanuit de oppositie maar aan het licht brengen wat er is fout gelopen. Maar een herhaaldelijk liegende minister, is voor mij niet aanvaardbaar.’

Black Cube

Wankelt positie Frank Vandenbroucke vandaag?