Momenteel woedt een pr-campagne om de afkeer voor EU-belastingen te milderen. Zelfs pro-EU-journalisten minimaliseren de belastingtsunami die volgt op tal van beslissingen omtrent klimaatverandering, minimumbelastingen voor multinationals, enzovoort. De immense schuldenput die de EU graaft voor de Green Deal en het coronaherstelfonds NextGenEU zou geen probleem zijn. Alleen blijkt geen enkele belasting genoeg op te brengen om de nieuwe EU-schulden mee af te betalen.

Geniepige eurodevaluatie

De schulden die de EU aanging zijn stilaan zorgbarend. Zelfs de door de Europese Centrale Bank (ECB) aangejaagde inflatie zal die schulden niet opeten. Bij inflatie reduceert de waardevermindering van geld immers de schulden die genoteerd zijn tegen de oude hogere waarde van het geld. De prijsstijgingen bij inflatie zorgen voor meer omzet (op papier en dus nominaal), en dus voor meer belastinginkomsten. Eigenlijk is het dus een geniepige devaluatie van de euro.

Niettemin blijven die schulden immens. De eerste en belangrijkste put bestaat uit een onbestaande geldpot van 750 miljard euro die de staatshoofden en regeringsleiders eind 2020 overeenkwamen als coronaherstelfonds. De Europese Commissie moest dat geld lenen op de internationale kapitaalmarkt. De terugbetaling start pas in 2028 en duurt tot 2058. Dat geld hebben de EU-lidstaten nu niet en zullen ze van 2028 tot 2058 ook niet hebben. Die piste is dus al afgesloten.

Meer belastingen

Naar ‘goede’ traditie zou men ook de schulden met nieuwe schulden kunnen terugbetalen. Met als gevolg een Europese schuldenunie zoals het federale België. Iets wat vooral zuidelijke lidstaten wel zien zitten, maar wat een horrorscenario is voor bepaalde noordelijke lidstaten. Daar is budgettaire discipline geen loze belofte en daar zien ze de sterkte van de euro liefst niet verder afnemen. Dus rest enkel de derde optie: EU-belastingen met eigen inkomsten voor de EU. Fijn voor de regeringen, minder fijn voor burgers en bedrijven in de EU.

De Europese Commissie zoekt dus naarstig nieuwe eigen middelen vanaf 2023. Zo voerde de EU al een taks op Europees niet-gerecycleerd plastic in. Maar die dient niet om de coronaput te vullen. Saillant detail is dat de Federale Overheidsdienst Beleid en Ondersteuning (BOSA) die miljoenen euro betaalt omdat de gewesten het niet eens geraken en zo duikt die eventuele plastictaks dus toch op in de Belgische belastingen en begroting.

CO2-taks

De voorzitster van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de commissaris voor Begroting Johannes Hahn dokterden drie nieuwe manieren uit om de EU-leningen terug te betalen. De eerste oplossing voelt de burger nu al in zijn energiefactuur. Het Europees systeem voor emissiehandel (ETS), dat CO2-rechten verkoopt om geen Europese CO2-taks voor de industrie te moeten invoeren, zou uitgebreid worden naar woningen en auto’s.

Dat een ton CO2 van tien euro naar 100 euro steeg en zo de elektriciteitsprijzen deed ontploffen, baart de EU blijkbaar geen zorgen. Die prijsstijging was het gevolg van manipulaties door de Europese Commissie om meer inkomsten te genereren onder het mom van de strijd tegen klimaatverandering. En dat ETS momenteel een motor van de verarming van de bevolking in de EU is, deert de Commissie niet.

Een kwart van die ETS-inkomsten moet in de EU-zakken belanden. Momenteel is dat 9 miljard euro per jaar, maar naarmate de prijs van CO2-rechten stijgt tot de 175 euro per ton die de Europese Commissie vooropstelt, zou dat enorm kunnen toenemen. Zelfs dan zal het ontoereikend blijken. Mocht het ETS effectief de uitstoot van CO2 verminderen, dan zouden de inkomsten zelfs hard kunnen tegenvallen. Maar daar rekent de EU niet op. De hypocrisie van deze visie is stuitend. De EU eist daling van CO2-uitstoot, maar kan zich die budgettair niet veroorloven als ze afhankelijk is van handel in CO2-rechten via ETS. De burger betaalt.

CO2-heffing

Een andere belasting is een CO2-heffing om het concurrentieel voordeel dat industrie buiten de EU heeft, te beperken. Dus komt er een CO2-invoertaks ter compensatie van concurrentieel nadeel van het peperdure ETS. Door de te kopen extra CO2-rechten worden Europese industriële producten steeds duurder ten opzichte van dezelfde producten buiten de EU.

In het oude systeem zat er een mechanisme in ETS dat dit moest ondervangen door het uitkeren van CO2-rechten aan de industrie (exclusief de energiebedrijven) op basis van CO2-efficiëntie in vergelijking met andere bedrijven. Maar door het steeds verminderen van die CO2-rechten en de stijgende prijzen dreigt de industrie in de EU uit de markt geconcurreerd te worden.

Die CO2-heffing aan de EU-grens kreeg de naam Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Het CBAM is een zwaar twistpunt met o.a. de Verenigde Staten en China. CBAM is natuurlijk eigenlijk een invoerheffing met protectionistisch doel, maar dan gerechtvaardigd door de strijd tegen de klimaatverandering.

EU-btw

Dus kiest de Europese Commissie voor iets wat volgens de Europese verdragen eigenlijk onmogelijk is. Namelijk het invoeren van een soort btw op multinationals. Een omzetbelasting van vijftien procent. De Commissie stelt het voor alsof dit hetzelfde is als de minimumbelastingvoet die binnen de G20 en de OESO afgesproken werd.

Dat laatste is niet helemaal waar. Internationaal werd afgesproken dat bedrijven minimaal vijftien procent winstbelasting dienden te betalen. Op die manier zou het fiscaal shoppen en het overhevelen van de winsten naar belastingparadijzen kunnen ophouden. Allemaal om GAFAM (Google, Amazon, Facebook, Apple en Microsoft), of multinationals zoals Starbucks, te dwingen om eerlijke belastingen te betalen in de landen waar ze de omzet genereren en dus ook de winst eigenlijk vandaan komt.

Ironisch genoeg bleken GAFAM-bedrijven een recordjaar qua lobbyen achter de rug te hebben in Brussel. De fameuze digitaks op hun activiteiten is dankzij die inspanningen ondertussen van de baan. Big tech behaalde in alle stilte eind 2021 een overwinning. De digitale EU-btw is dus een noodoplossing en onrealistische wensdroom.

Nu meent de Europese Commissie met al die nieuwe belastingen 15 à 17 miljard euro per jaar te oogsten. Verre van voldoende om de aangegane schulden af te betalen. Ze hebben immers tussen de 50 en 70 miljard euro per jaar nodig.

Dus zal twee derde van die schulden op een andere manier moeten worden gefinancierd. Vanaf 2024 wil de EU dan ook extra belastingen invoeren. Dit kan gaan van vliegtuigtaks, een CO2-taks op auto’s, belastingen op centrale verwarming met fossiele brandstoffen, een CO2-taks op de gasrekening van de EU-burgers, tot extra bijdragen van de lidstaten. In al deze gevallen zullen rijkere EU-landen disproportioneel betalen voor een de facto schuldenunie.

Rule of Law

De Europese Commissie rekent hierbij op het Europees Parlement dat al een controversiële klimaatwet goedkeurde. De bal ligt dan in het kamp van de Europese Raad en de Raad van de EU waar regeringsleiders en ministers hun fiat moeten geven. Enkel lidstaten zoals Polen lieten al weten hun veto te stellen. Het afnemen van het stemrecht van Polen of Hongarije op basis van de zogenaamde Rule of Law-procedure wordt dan een cruciale actie van de EU om toch met unanimiteit te kunnen stemmen over EU-belastingen.

BOSA

EU-btw volstaat niet om EU-schulden af te betalen