Jurgen De Landsheer – korpschef van de politiezone Brussel-Zuid – trok deze week met een cameraploeg naar het beruchte Lemmensplein om te tonen dat de politie geen ‘no go’-zones kent. De Landsheer – toch niet de eerste de beste – was niet op zijn gemak. De spanning was te snijden. Tijdens het interview kreeg de nieuwbakken korpschef wat eieren naar het hoofd gegooid. Het deerde hem niet.

Straffeloosheid

In De Standaard etaleerde Jurgen De Landsheer zijn onmacht: ‘Gaan we iemand in de gevangenis steken omdat hij geprobeerd heeft met een ei naar de politie te gooien?’ Zeker niet, maar ongegeneerd eieren gooien naar een korpschef met een cameraploeg is zoals op 6 december ‘en plein public’ aan de baard van De Goede Sint trekken.

Net als de Sint is ook het gezag van de politie in Brussel zwaar aangetast en ongeloofwaardig geworden. In De Standaard draait de Landsheer het mes nog wat dieper in de wonde: ‘Ik kom zelf uit de Denderstreek. Als ik daar iemand met eieren zie gooien, ga ik er achteraan. Dat gebeurt hier niet.’ Duidelijk, toch?

In het defensief

In een reeks incidenten in Jette, Elsene en Laken de laatste dagen, kreeg de politie er steeds weer van langs. In een aantal opnames is duidelijk te zien dat de agenten het geweld van allochtone jongeren moeten ondergaan. De politie durft de wapenstok niet te hanteren of pepperspray te gebruiken.

Ze volgen lijdzaam de instructies op: de agressieve jongeren assertief op afstand houden. Ook al incasseren ze rake klappen, gedwee volgen ze de instructies op. Op één van de filmpjes is duidelijk te zien dat een oudere dame het opneemt voor de belaagde agenten en tussenbeide komt. De impact van de dame had meer succes dan het optreden van de aanwezige agenten samen.

De politie zit in het defensief. Agenten gedragen zich als vriendelijke en behulpzame sociale werkers die blijkbaar vergeten zijn wat hun corebusiness is: orde handhaven. Stelselmatig worden conflicten uit de weg gegaan. De Landsheer pleit wel voor een lik-op-stukbeleid maar geeft anderzijds toe dat in heel wat incidenten niet wordt opgetreden.

Zo worden er bijvoorbeeld geen GAS-boetes uitgeschreven om rellen te vermijden of omdat de boetes toch niet worden betaald. ‘Covidboetes delen we eigenlijk nog zelden uit, om de boel niet nog meer op te hitsen,’ laat een Brusselse agent in De Morgen optekenen.

Wie regelmatig het openbaar vervoer in Brussel neemt, weet dat een significant deel van de jongeren geen mondmasker draagt. De politie houdt zich op de achtergrond. Capitulatie? In een aantal interviews spreekt De Landsheer stoere taal. Hij wil terrein terugnemen en vraagt snelrecht. Maar de politie moet terugplooien en capituleren. In een gemeente zoals Sint-Jans-Molenbeek met 97 000 inwoners heeft de politie de laatste maanden amper tien boetes uitgeschreven wegens het overtreden van de coronamaatregelen.

De politie staat machteloos

De Brusselse politie heeft te leiden onder falende gerechtelijke structuren en wereldvreemde rechters, zoals Luc Hennart – erevoorzitter van de Franstalige Brusselse rechtbank van eerste aanleg – die duidelijk maakte dat de politie zich niet mag laten meeslepen in een spiraal van geweld. Daarmee is de toon gezet. De seponeringspolitiek neemt in Brussel hallucinante vormen aan. Dat mocht ik vorig jaar aan den lijve ondervinden.

Tijdens de middagpauze breken leerlingen van mijn school in mijn klas binnen en stelen mijn laptop. Niettegenstaande de daders gekend zijn en er beelden van bestaan, werd de zaak geseponeerd, wegens niet prioritair. Enkele weken later braken dezelfde leerlingen opnieuw in onze school binnen en richtten heel wat schade aan.

Jongeren leven met het gevoel van straffeloosheid. Wie zal hen wat in de weg leggen? De kans op gerechtelijke vervolging is klein. De politie laat betijen en incasseert klappen. Voeg daarbij nog de knagende armoede en een instabiele thuissituatie en je komt algauw tot een explosieve situatie.

In Brussel leeft ongeveer een derde van de bevolking onder de armoedegrens, opeengepakt in getto’s. De stad is verpauperd. Heel wat wijken doen steeds meer denken aan de Oost-Europese steden uit de jaren tachtig. Net als de bestuurlijke overheid is de Brusselse samenleving gefragmenteerd in parallelle wijken en gemeenschappen.

‘Een diepgeworteld probleem van racisme’

In De Standaard bagatelliseert Brussels minister Sven Gatz de problemen: ‘… omdat het Brusselse jongeren zijn, met een andere kleur en taal. Dan kom je bij een diepgeworteld probleem van racisme. Zoiets kweekt een gevaarlijk klimaat voor de samenleving.’

Gatz – gemarineerd in het politiek correcte denken – minimaliseert net als zijn Franstalige coalitiepartners, Ecolo en PS, de problemen en demoniseert de Vlamingen. Hij trekt zich terug in een bastion van morele superioriteit en ontkent de realiteit.

Grote problemen in Brusselse scholen

Tot slot is er het oprukkende islamisme in de geesten en harten van heel wat inwoners en de toenemende tolerantie van politici tegenover dit fenomeen. Op 31 augustus 2020 werd in de gemeenteraad van Sint-Jans-Molenbeek een motie goedgekeurd die ervoor pleit dat vrouwen met een hoofddoek voor de gemeentelijke administratie moeten kunnen werken.

Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang) merkte in de Commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement op dat de hoofddoekenkwestie door bepaalde partijen voor electoraal gewin wordt misbruikt. ‘Voor alle duidelijkheid: het gebruik van de islamitische hoofddoek is ook in heel wat islamitische landen verboden in het openbare ambt. Enkel in landen waar het islamisme terrein wint, wordt dat verbod teruggeschroefd.’ Dit is zeker het geval in bepaalde Brusselse wijken.

Ook de tussenkomst van Mathias Vanden Borre (N-VA) in dezelfde commissie liet aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Gisteren heeft de ULB nog een studie bekendgemaakt waaruit blijkt dat er grote problemen bestaan in de Brusselse scholen inzake verdraagzaamheid. Helaas zijn moslimscholieren tot drie keer minder verdraagzaam voor het jodendom, homo’s en verworvenheden van onze vrije democratie, die jammer genoeg vandaag ter discussie staan. We moeten deze discussies een halt toeroepen en duidelijke lijnen trekken in ieders belang.’

Nieuw institutioneel model

Daarmee wordt duidelijk aangetoond dat het geweld tegen de politie in een veel bredere context moet worden bekeken. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) gaf deze week in Le Soir toe dat niets nog werkt in Brussel. ‘Deze permanente crisis is niet vol te houden’. Vervoort pleit voor een nieuw institutioneel model. De vraag is of doortastende hervormingen nog op tijd zullen komen. De coronacrisis zou wel eens de spreekwoordelijke druppel te veel zijn voor het falend Brussels multicultureel model. Er wachten De Landsheer en zijn korps nog moeilijke tijden.

Brusselse probleemwijken

Rellen in Brussel

Blauw krijgt klappen op straat