Publieke figuren die onder een vergrootglas staan door hun ambt of krasse uitspraken doen. Doorbraak-redacteur Tara scheurt hen figuurlijk de kleren van het lijf en gaat terug naar de kern van de mens. Terugkerende vragen over liefde, geluk en teleurstellingen. Wie zijn ze en wat drijft hen?

Deze keer is Stijn Baert aan de beurt, arbeidsmarktdeskundige en professor aan de Universiteit Gent. Voor het groter publiek is hij gekend om zijn onderzoek omtrent discriminatie op de arbeidsmarkt of om zijn sporadische bezoeken aan De Afspraak. Hij gaat goedlachs door het leven en is niet vies van opvallende maatpakken. Maar de burgelijk ingenieur van opleiding wisselt zijn rationele kant soms in voor een emotionele, ‘mijn laatste negatieve eigenschap is dat ik angstig ben. Dat kan zich bijvoorbeeld vertalen in de angst om geliefden te verliezen.’

Doorbraak: Wat was je laatste impulsaankoop?

Stijn Baert: ‘Net zoals Sammy Mahdi vertelde in een eerder stuk van jou, kocht ik onlangs twee paar Stan Smith sneakers. Ik scrolde op Zalando en kwam ze tegen. Een wit paar met een zwarte rand en zwarte met een witte rand. Ik bezit al witte met een blauwe rand maar bedacht me dat ik een zwarte broek best combineer met wit-zwarte sneakers dus heb me dan een paar aangeschaft.‘

Wat is het beeld dat mensen van je hebben en komt dat overeen met de werkelijkheid?

‘Mensen die me niet zo goed kennen, bestempelen mij snel als ambitieus. Voor een stuk klopt het, maar dan toch liefst ambitieus in de brede zin. Mijn grootste ambities bevinden zich in mijn privéleven. Ik hoor ook vaak dat mensen zich verbazen dat ik “blijkbaar toch totaal niet arrogant ben”. Ik begrijp dat ik soms arrogant kan overkomen omdat ik tijdens een eerste ontmoeting zeer afstandelijk ben. Eigenlijk komt dat door mijn introverte kant. Waardoor dat ik de indruk kan wekken dat ik me te beter voel. Dat laatste is totaal absurd: als er iets is waar ik op afknap, dan wel op snobisme.

Een beeld dat wel klopt met de werkelijkheid, is dat ik niet enkel om de inhoud, maar ook om de verpakking geef. Toen een krant me “posterboy-professor” noemde, is dat een aantal maanden een bijnaam geweest die achter mijn rug circuleerde. Het was een manier voor anderen om te zeggen: veel vorm, weinig inhoud, die Baert. Ik lig er niet meer wakker van. Integendeel: je kunt je inhoud maar impact laten hebben als je ook aandacht geeft aan de vorm. Ik blijf voor de combinatie gaan. Mijn zuiver wetenschappelijke impact en plaats in internationale rankings spreekt voor zich.‘

Ken jezelf

Wat zijn je drie beste en slechtste eigenschappen?

‘Dat vind ik geen moeilijke vraag, ik heb onlangs een acceptment and commitment-therapie gevolgd. Het is mindfulness maar meer waardegedreven. Je gaat tijdens die sessies opzoek naar wat je gelukkig maakt, zaken waar je waarden aan hecht in het leven.

Eén van mijn positieve waarden die zo aan de oppervlakte kwam, is loyaliteit. Ik heb een grote harde schijf voor wie goed voor me is en word gelukkig van nog beter voor hen terug te zijn. Zowel op professioneel als relationeel vlak. Mijn tweede positieve eigenschap is dat ik oprecht ben. Je ziet direct aan mijn mimiek of iets mij aanstaat. Ik kan niet acteren noch doen alsof ik iets fijn vind. Het is een familietrek. Mijn grootvader stond ook bekend om zijn oprechtheid. Ik herinner me dat hij op restaurant een fles wijn mocht voorproeven en op de vraag of ze smaakte zei: “Ja, lekker, maar ik heb al beter gedronken.” Op zijn begrafenis heb ik mezelf voorgenomen om zijn oprechtheid verder in mij te dragen.

Mijn derde positieve eigenschap is humor. Mijn vrienden zullen me bovenal als grappig omschrijven. Ik ga akkoord. (lacht) Ik jaag mijn assistenten vaak de kast op door te zeggen dat de humor van Jelle De Beule en Jonas Geirnaert, waar zij mee dwepen, weliswaar geniaal is, maar tegelijk iets dat ik mee zou kunnen verzinnen. Als ik mensen in de maling neem is dat een barometer voor mijn gemoed, ik kan dat alleen als ik me goed in mijn vel voel.’

Dat zijn allemaal positieve eigenschappen. Wat zijn je negatieve kantjes?

‘Ik kan ontzettend ongeduldig zijn. Als iemand het woord “brainstormen” in de mond neemt, trek ik bleek weg. Ellenlange telefoontjes met mensen die niet “to the point” zijn, zijn voor mij een hel.‘

Als iemand het woord “brainstormen” in de mond neemt, trek ik bleek weg

Neem nu een vergadering die gepland is om twee uur te duren. Zelfs wanneer er niks te vertellen valt, worden de twee uur volgepraat. Ik noem dat de wet van het gebruik van beschikbare tijd. Vreselijk.

Mijn tweede slechte eigenschap sluit er nauw bij aan: ik heb weinige “sociale energie”. Als ik in het begin van een week aanwezig was op een receptie, is mijn sociale energie al grotendeels op. Dan hoef ik geen nieuwe mensen meer te zien of naar events te gaan. Gesprekken in de zin van “vanwaar ben je – ik ken daar iemand” vind ik vreselijk. Ik veranderde ooit van kapper enkel en alleen omdat elk bezoek met “hoe is’t” begon, waarna hij alles wat ik antwoordde de volgende keer toch vergeten was. Ik schreef op mijn Facebook dat de einde van de coronalockdown voor mij aanvoelde als het einde van een voetbalkamp, dat het nadien nooit meer zo gezellig en ongedwongen zou worden.‘

Ongeduldig

‘Ik heb geen problemen met zakelijke gesprekken waar een duidelijk kader is en finaliteit, die putten mij niet uit. Maar ik heb moeite met mensen die me vage vragen “kunnen we elkaar eens ontmoeten?” Het einddoel ontbreekt me daar, en het put me uit. Zelf mensen die ik graag heb kunnen me mentaal uitputten, mijn batterijen lopen dan leeg. ‘

Mijn laatste negatieve eigenschap is dat ik angstig ben. Dat kan zich bijvoorbeeld vertalen in de angst om geliefden te verliezen. Het is een drempel die mijn leven vermoeilijkt. Die angst heeft zeker relaties gebroken. Toen ik klein was kon ik letterlijk overgeven van ongerustheid als mijn moeder ergens vijf minuten te laat kwam opdagen. Herman Brusselmans beschrijft dat angstgevoel vaak in zijn boeken en interviews waardoor ik me heel verwant met hem voel.‘

Liefde is…

‘Elkaar aanvullen. Complementair zijn. Bespaar me iemand die op mij lijkt. Aangezien ik soms neerslachtig kan zijn, waardeer ik de vrolijkheid van mijn lief elke dag opnieuw. Koppels die op elkaar lijken doen me vaak denken aan vrienden of broer en zus. Voor mij is liefde ook altijd iets anders. De liefde die ik voor mijn mama voel, is anders dan voor mijn lief.‘

Wanneer voelde jij je voor de laatste keer oprecht gelukkig?

‘Toen ik een paar dagen geleden met mijn lief in de zetel zat. Wij aten frietjes terwijl we naar Borgen keken, een Deens politiek televisiedrama. Voor mij is dat een setting waar ik mij oprecht gelukkig voel. Of eten met vrienden maakt mij ook gelukkig. Voor alle duidelijkheid doel ik niet op verfijnde, nouvelle cuisine. Ik hoef geen bord met twintig kleine zaken, waarvan ik er maar tien lust, die dan nog eens halfkoud zijn omdat ze stukje per stukje op het bord werden gelegd. Zulke taferelen maken mij haast agressief. De gelukkige tafelmomenten die ik met mijn vrienden heb gaan meestal gepaard met een simpel bord biefstuk-friet. Ik voel me thuis in een gezellige bistro, tegenwoordig vooral in Brussel.’

Hoe ga je om met tegenslag?

‘De laatste tien jaar heb ik geen grote tegenslagen heb gekend. Ik probeer kleine tegenslagen te compenseren. Wanneer ik me neerslachtig voel, heb ik de neiging mezelf op te rapen en dingen te ondernemen. Ik probeer oplossend gericht te denken. Ik ben een ingenieur van opleiding, systeemdenken leeft wel in mij.’

Filosofie

Wie is je favoriete filosoof en waarom?

‘Net zoals Sammy (Mahdi) is mijn favoriete filosoof Socrates. Zijn uitspraak “ik weet dat ik niets weet” inspireert me. Het leunt aan bij mijn aversie voor snobisme en elitair denken. Ik kan op bepaalde domeinen veel inzicht hebben maar het sluit niet uit dat ik er op andere domeinen er totaal geen heb. Daarnaast is de vragende houding van Socrates ook iets dat me aanspreekt.

Het is een eigenschap die ik in mijn dagelijks leven toepas, ik durf mensen vragen te stellen die ze normaal niet krijgen. Veel zaken die ik, misschien jonger dan normaal, al mocht beleven, hebben veel te maken met die vragende houding. Het zorgde er immers voor dat ik makkelijk banden smeedde met mensen die op professioneel vlak verder stonden dan ik. Het waren vaak mensen die gewoon waren vooral schouder klopjes te ontvangen, terwijl jonge Stijn kritische vragen durfde stellen. Ik keek naar hen op maar tegelijk hield die lichte adoratie me niet tegen “pijnlijke” vragen te stellen. En zij inspireerden en steunden mij.

Nu ben ik zelf ook constant op zoek naar eerlijke feedback. Ik voel me vaak “ondercoacht”, zeker in mijn maatschappelijke rol. Je kunt maar groeien wanneer mensen eerlijk aangeven waar je sterk in bent (en wat je dus moet behouden) en waar opportuniteiten liggen om een betere versie van jezelf te worden.’

Poëzie

Welke poëzie kan jou bekoren?

‘Mijn poëzie beperkt zich tot ietwat poëtische sms’en (lacht). Als we poëzie mogen opentrekken dan heb ik het voor schoonheid. Mijn beoordeling van schoonheid in mensen hangt heel nauw samen met flair. Ik zeg vaak: “Beter wat te veel persoonlijkheid dan geen persoonlijkheid.” Mensen die voor iets staan en dat met enige flair verkondigen, zoals Siegfried Bracke, Mia Doornaert of Joël De Ceulaer, die vullen de ruimte, en dat schrikt veel Vlamingen af. Ik denk dat je zelf over voldoende persoonlijkheid moet beschikken om dat aan te kunnen.’

burgerlijk ingenieur

Stijn Baert: ‘Posterboy-professor? Ik lig er niet meer wakker van’