Gelukkig komen op belangrijke posten soms bekwame mensen terecht . De wereld, en meer bepaald Brussel, zou een betere plek zijn als dat altijd zo was.

Jurgen De Landsheer is zo iemand. Hij is korpschef van de door drugscriminaliteit geteisterde Brusselse politiezone Zuid, met de gemeenten Anderlecht, vorst en Sint-Gillis. Dat gebied kwam dit jaar vaak in het nieuws, met drugsbendes in de Peterboswijk, fatale schietpartijen rond het Zuidstation en de Hallepoort, en gewelddadige incidenten in Vorst.

De Landsheer heeft zich in die kwalijke materie ondergedompeld en komt daardoor dikwijls als expert aan bod in de media. Dat is terecht, want hij weet waarover hij spreekt en anders dan de politici neemt hij geen blad voor de mond. Wie wil weten wat er fout loopt in de straten en op de pleintjes in Brussel, moet zeker zijn interview lezen op Bruzz.be.

Het is geen opwekkend verhaal dat de korpschef brengt, maar wel een dat van een groot engagement en inzicht blijk geeft. En uitzicht biedt op mogelijke oplossingen, die vertrekken van samenwerking met wijkbewoners, repressie en vooral: preventie.

Trotinettenverbod

De criminaliteit is in Brussel voor een groot deel naar de drugshandel verschoven. Wie iemand van een handtas berooft, riskeert zwaardere straffen omdat daar vaak fysiek geweld bij komt kijken. Bij het verhandelen van drugs is dat niet zo en valt er gewoon veel meer te verdienen. Want daarover gaat het natuurlijk: de fenomenale hoeveelheid geld die ermee gemoeid is. Er wordt geschat dat het in de Anderlechtse Peterboswijk gaat om zo een 80.000 euro per dag!

Daar is de handel in handen van bendes die van buiten de gemeente komen, soms met internationale vertakkingen tot in Marseille. Jarenlang blonken de gemeentelijke autoriteiten uit door onmacht en maatregelen die geen enkel effect hadden, zoals een nachtelijk verbod op trottinettes. Anderlecht dacht zelfs een oplossing gevonden te hebben door drugsdelinquenten de toegang te ontzeggen tot een groot shoppingcentrum.

In Peterbos is het probleem zo groot kunnen worden omdat plaatselijke politici het gewoon niet aankonden en dat zelf toegaven. Jaren geleden al kreeg een journaliste van de VRT een zware tegel naar haar hoofd geslingerd. Dat had een teken moeten zijn voor een drastische aanpak, maar die bleef uit.

Samen met de burgers

Dat is nu gelukkig anders. Onder impuls van De Landsheer wordt er nu harder en vooral intelligenter gereageerd en wordt er ingespeeld op de groeiende ontevredenheid van de plaatselijke bevolking die het meer dan beu is. Samen met die bewoners hebben politie en gemeente in de wijk een antenne opgezet die onmiddellijk kan inspelen op klachten over drugsoverlast.

Merkwaardig genoeg is de strijd tegen drugs moeilijker in Sint-Gillis, in de ruime omgeving van het Zuidstation. Daar zijn er minder strak georganiseerde bendes aan het werk en is de weerstand bij de burgers minder sterk, omdat die vaak zelf betrokken zijn bij kleinschalige handel. Het is een gekende regel die De Landsheer ook bevestigt: de buurt moet mee zijn. Als ze de overlast niet beu is zoals in Peterbos, is het moeilijker om het probleem aan te pakken. Het gaat hier vaker over kleine bendes die amateuristisch te werk gaan, maar daarom niet minder gevaarlijk zijn. Dit jaar zijn in Sint-Gillis minstens drie doden gevallen bij afrekeningen.

De drugshandel woekert als een kanker in Sint-Gillis, omdat veel mensen er hun voordeel bij hebben. Het is niet gemakkelijk om te weerstaan aan gemakkelijk geldgewin. Families weten maar al te goed dat iemand in de drugshandel actief is, maar als er geld binnenstroomt worden geen vragen gesteld en heerst de omerta. Hier is een nabijheidspolitie noodzakelijk die de wijk en de mensen goed kent en hen mobiliseert tegen de teloorgang van hun leefomgeving.

Preventie

De korpschef vreest vooral voor het lot van jongeren die voor kleine jobs, zoals op uitkijk staan of drugs leveren, gauw 150 euro per dag verdienen. Die laten de school links liggen en kijken ook neer op legaal werk dat veel minder goed betaalt. Enkel een doorgedreven preventiepolitiek kan soelaas bieden. In de scholen moet aan de hand van getuigenissen het ware beeld van de drugshandel getoond worden. Jongeren die denken snel rijk te worden, beseffen niet dat ze in een uitzichtloos systeem vastzitten dat naar grotere criminaliteit leidt.

Maar even goed dragen middenklasgebruikers van drugs een grote verantwoordelijkheid, omdat ze de lucratieve drugshandel mee in stand houden. Ook mondaine coke-snuivers moeten zich daarvan bewust zijn.

De Landsheer pleit er net zoals drugscommissaris Ine Van Wymersch voor om de fiscus toe te laten bewijslast te mogen eisen over de oorsprong van verdachte inkomens en dure auto’s bijvoorbeeld. Drugs heeft alles met geld te maken. Het is op dat financiële vlak dat er een meedogenloze strijd moet worden gevoerd. Als daartegen verzet komt uit politieke hoek, dan is dit niet meer of minder dan medeplichtigheid met drugscriminelen. En dan wordt de grote vrees van Van Wymersch bewaarheid : dat ons land stilaan evolueert naar een narcostaat…

coke-snuivers

Een sluwe flik in Brussel