Op 9 juli zal de Oekraïense president Volodimir Zelenski tijdens de NAVO-top in Washington te horen krijgen dat Oekraïne op dit moment te corrupt is om tot het trans-Atlantische bondgenootschap toe te treden. Dat meldt een hooggeplaatste ambtenaar van het Amerikaanse departement Buitenlandse Zaken in de Britse krant ‘The Telegraph’.

Daaruit blijkt dat de Verenigde Staten des te meer op de rem staan voor een Oekraïens NAVO-lidmaatschap, ondanks steun van de EU en Groot-Brittannië. Maar hoe moeten we dat interpreteren?

Vragende partij

Zelenski is vragende partij om lid te worden van de NAVO, zodra de oorlog voorbij is. Hij wordt daarin gesteund door verschillende Europese lidstaten. Maar de VS houden de boot af. ‘We moeten wat afstand nemen, terwijl we tegelijk onze waardering uitspreken voor de geleverde Oekraïense inspanningen van de laatste jaren’, zegt de bron aan The Telegraph.

‘Terwijl ze doorgaan met het doorvoeren van hervormingen, willen we hen prijzen. Maar we moeten praten over bijkomende stappen, met name op het gebied van corruptiebestrijding. Voor velen van ons rond de tafel is dat een prioriteit.’ Een duidelijk signaal dat de VS geen duidelijke beloftes willen maken rond toetreding. Met als reden dat Oekraïne te corrupt is om aan de voorwaarden voor toetreding te voldoen.

Amerikanen wachten af

Volgens inlichtingen- en veiligheidsexpert professor Kenneth Lasoen mag dat niet verbazen. ‘De VS houden de boot af om het voornaamste argument van Poetin om de oorlog te beginnen onderuit te halen. Volgens Poetin wordt Rusland fundamenteel in zijn bestaan bedreigd door een mogelijke toetreding van Oekraïne tot de NAVO en de EU. Dat is een signaal naar Moskou om te tonen dat toetreding op dit moment geen optie is.’

De vraag is hoe Donald Trump zich bij een overwinning gaat opstellen, want daarmee moet op dit moment wel rekening gehouden worden

‘Daarnaast nemen ze binnen de Amerikaanse administratie mogelijk ook een afwachtende houding aan in het kader van de aankomende presidentsverkiezingen. Vooral na het rampzalige optreden van president Joe Biden tijdens het debat van vorige week, is het onwaarschijnlijk dat hij van de kiezer een tweede termijn gaat krijgen. De vraag is hoe Donald Trump zich bij een overwinning gaat opstellen, want daarmee moet op dit moment wel rekening gehouden worden. Ik denk dat die twee redenen aan de basis liggen van het Amerikaanse standpunt.’

‘De VS weten goed dat het oplossen van het diepgewortelde corruptieprobleem lang gaat duren. Daar gaat minstens een generatie over, ook al heeft Zelenski veel inspanningen geleverd. Zo kunnen ze de gesprekken over toetreding op de lange baan schuiven.’

EU: beter ook tot inkeer komen

Lasoen is van mening dat de Europese landen die Amerikaanse houding beter tot voorbeeld nemen. ‘Het zou goed zijn mocht de EU ook inzien dat de corruptie in Oekraïne een groot probleem is voor toetreding, niet alleen tot de NAVO, maar ook tot de EU. Vanuit Brussel is het enthousiasme voor een toetreding van Oekraïne zeer groot. Maar Oekraïne voldoet aan bijna geen enkel toetredingscriterium’, zegt Lasoen.

‘Er is effectief een enorm corruptieprobleem, een restant van het regime van voor 2014. En dat is geweten. Zelenski zet hard in op de bestrijding van die corruptie, maar dat is een werk van lange adem. Hoe ziet de toekomst van Oekraïne eruit? Eerst moet de oorlog beëindigd worden. Nadien moeten we het land heropbouwen. Het zou best kunnen dat corruptiebestrijding dan minder prioritair wordt.’

NAVO-deur open voor Rusland?

‘En wat doe je met Rusland, eens de oorlog voorbij is? Vroeg of laat moeten we de Russen weer opnemen in de internationale familie. Mijn punt is altijd geweest dat we Rusland moeten vragen om bij de NAVO te komen. Dan is de toetreding van Oekraïne ook geen probleem meer. En je maakt komaf met de essentie van de Russische propaganda, namelijk dat de NAVO de grootste existentiële bedreiging is voor Rusland’, aldus Lasoen.

‘De NAVO heeft Rusland niet nodig als vijand. Er zijn vijanden genoeg. China, om er maar één te noemen. Of de georganiseerde misdaad en de wereldwijde terreur. Dat vereist dan wel een heroriëntatie van de rol van de NAVO. Maar aan dreiging tegenover de westerse wereld is er geen gebrek om de relevantie van zo’n uitgebreide NAVO te onderbouwen’, klinkt het nog.

corruptiebestrijding

Professor Kenneth Lasoen: ‘Waarom Rusland niet vragen om bij de NAVO te komen?’