De komst van RWDM in de eerste voetbalklasse, lijkt symptomatisch voor de mooie toekomst van het Brussels voetbal. Pas over enkele maanden zal blijken in hoeverre de verwachtingen ingelost worden. Wat vandaag wél vaststaat is dat de identiteit en het profiel van de achterban van de drie clubs in de hoofdstad ons iets leert over de Brusselse geschiedenis en samenleving.

En toen waren ze plots met drie Brusselse clubs in wat ooit de eerste voetbalklasse heette, in dit commerciële tijdsgewricht omgedoopt tot Jupiler Pro League. Op zich een vrij unieke situatie die zich sinds 1988 niet meer heeft voorgedaan, ook al moet erkend worden dat een halve eeuw geleden de teller zelfs op vier stond. Ook toen hadden we het over Anderlecht, Union en RWDM, aangevuld met de Schaarbeekse Crossing, maar dat was toen. Enkele jaren na Union promoveerde dit seizoen dus ook het Molenbeekse RWDM, een terugkeer na 21 jaar. Bewogen jaren trouwen, met inbegrip van twee faillissementen.

FC Pajottenland

Er zijn verschillende manieren om deze hoofdstedelijke remonte in de hoogste voetbalcategorie te benaderen. En misschien is de sportieve kijk wel de minst interessante. De komende weken zal blijken hoe efficiënt de bal in de netten raakt, maar laten we eens kijken naar de supportersprofielen van deze elftallen. Toen de legendarische Constant Van den Stock destijds eigenaar werd van Anderlecht, ontlokte dat bij zijn echtgenote de vraag wat hij daar ging doen ‘bij die boeren’. Liever zag ze haar man aan het roer bij Union Saint-Gilloise staan, een club met meer standing. Zijn pogingen waren echter vruchteloos gebleken.

Maar wat in het Dudenpark mislukte, lukte in het Park Astrid. De resultaten mogen dan bedroevend zijn, het verandert niets aan het feit dat Anderlecht, ooit het kroonjuweel van het Belgisch voetbal, een vreemde eend in de bijt blijft. Het is zonder meer de minst Brusselse club van de drie, met – naar schatting – nog maar 15 procent van de supporters die in het derde gewest wonen, het gros overigens in Vlaanderen. FC Pajottenland noemen ze bij de Union wel eens de concullega’s van RSCA. Anders ligt dat bij datzelfde Union en RWDM die een grotere regionale verankering kennen.

Kanaal als grens

Het kan verkeren. Anderlecht (‘bij die boeren’) kende ooit een erg volkse achterban, wat niet vreemd is gezien de ligging van de club aan die ene oever van het kanaal. Een heel andere sociologie trof men aan bij Union, meer gericht op een welvarendere zuidkant van de hoofdstad en een club die zijn bourgeois-imago cultiveerde. En uiteraard gelegen aan de andere kant van het kanaal.

We lopen weer een brug over, wat ons in het Machtensstadion van Molenbeek doet belanden, dezelfde kant als Anderlecht dus. De rivaliteit tussen beide clubs blijft legendarisch. Toen het RSCA wat tegenzat, was dat voor de Molenbeek-supporters een gedroomde aanleiding om in stoet met een doodskist door de binnenstad te trekken. Maar wat zegt dit over het supportersbestand van vandaag?

Radicaal-rechts

Men kan niet strak definiëren hoe het profiel van de supporter in vak X of Y oogt, maar bepaalde parallellen kunnen wel getrokken worden. Union wordt geacht een wat internationaler publiek te hebben, aangevuld met Eurocraten en Dansaert-Vlamingen. Men gaat ook prat op een zeker kosmopolitisme, gekoppeld aan tolerantie. Het Molenbeekse verhaal is dan weer wat volkser en (dus) ruwer. De club kent een stevige spionkop met ‘reputatie’. En Brussels begrotingsminister Sven Gatz zit steevast op de tribunes, naar eigen zeggen een levenslange supporter. Zopas nog publiceerde hij een boek over de club. De liberaal geniet niet de politieke exclusiviteit, want ook op elke thuiswedstrijd zitten steevast enkele Brusselse VB’ers op de tribune, al dan niet aangevuld door Europese collega’s die men makkelijkheidshalve onder het label radicaal rechts kan kwalificeren. Het is nu eenmaal een vaststelling dat RWDM als club aardig scoort in die kringen. Tot spijt van wie het benijdt.

Crossing

Voetbal als sociologische encyclopedie voor de hoofdstad