Apps die smartphones infecteren met een virus zijn in opmars. De federale overheid probeert de gebruikers van smartphones de komende maanden voor deze gevaren te waarschuwen. Daarom komt er een langlopende campagne via radio en sociale media.

Dinsdag 11 oktober presenteerden het Centrum voor Cybersecurity België en de Cybersecurity Coalition hun langlopende strategie om de burger te beschermen tegen gevaarlijke apps voor smartphones. Samen met meer dan 500 partners gaan ze de strijd aan tegen oplichters. Cijfers van het BIPT gaven aan dat vorig jaar liefst 11.000 gebruikers van smartphones de controle over hun toestel verloren door apps van computercriminelen. Volgens Miguel De Bruycker, directeur van het Centrum voor Cybersecurity België, betekent dit ‘dat criminelen controle hebben over geluid, camera, locatiegegevens, bankgegevens en de meeste persoonlijke zaken die mensen op hun smartphone hebben staan’.

De campagne zal via radiospotjes, filmpjes op sociale media, banners en andere campagnematerialen proberen de mensen bewust te maken van de gevaren. Het is de bedoeling om minstens de helft van de Belgische bevolking te bereiken en hen te helpen om hun smartphone op een eenvoudige manier beter te beveiligen.

Dit is geen overbodige beveiliging want ‘iedereen, van zeer jong tot oud, heeft tegenwoordig een smartphone op zak’. De Belgen gebruiken hun smartphone ook voor steeds meer toepassingen, gaande van met vrienden in contact blijven, aankopen doen, films bekijken, gamen of huiswerk en toetsen maken.

93% van de Vlamingen (16+) heeft een smartphone op zak en 59% heeft ook een tablet ter beschikking (IMEC, Digimeter 2021). Van de Waalse gezinnen heeft 96% minstens één mobiel toestel ter beschikking. Dat is 4% meer dan in 2019 (Baromètre 2021 de maturité numérique des citoyens wallons).

Maatschappelijk probleem

De mobiele malware (dus virussen, Trojaanse paarden en andere malicieuze programma’s) neemt ondertussen toe. Hoewel het in 2021 nog relatief beperkt bleef, namelijk 11.000 gevallen, dreigt dit nu een ernstig maatschappelijk probleem te worden. ‘100 procent van de mensen ontvangt nu al sms-berichten met links van criminelen’, aldus De Bruycker. ‘De meesten hebben dit gelukkig ook meteen door. Als de gebruiker zijn pakje van Bpost wil opvolgen bestaat daar een echte app voor. Bpost zal nooit een sms sturen.’

Voor criminelen en oplichters zijn de illegale apps een grote opportuniteit. ‘Ze ontwikkelen virussen die speciaal ontwikkeld zijn om mobiele toestellen te treffen en gaan in volle aanval.’

Er is sprake van echte cyberaanvallen. ‘De cyberaanval die ons in 2021 de meeste zorgen baarde en die gewone internetgebruikers trof, was ongetwijfeld de verspreiding van het FLUBOT-virus. Meer dan 11.000 smartphones werden in een mum van tijd besmet met dit virus omdat gebruikers achteloos een applicatie downloadden. Zo kon het virus zich ongemerkt verspreiden naar alle contacten van de slachtoffers. Een geïnfecteerd toestel stuurde soms meer dan 10 000 berichten uit. Tussen 6 en 13 september 2021 werden gemiddeld 2 miljoen berichten per dag gedetecteerd en geblokkeerd door de operatoren.’

Spionagesoftware

Daarom raadt De Bruycker aan om enkel apps te installeren via de bekende appstores van Apple of Google. Apps downloaden via het internet of vanuit e-mails zou uit den boze moeten zijn. Daarom roept het Centrum voor Cybersecurity België op om geen apps te downloaden die via e-mail of een sms’je aangeboden worden. Enige alertheid is geboden als een app toegang vraagt tot andere gegevens zoals je foto’s, je contacten of je locatie. ‘Geef enkel toestemming als dat nodig en nuttig is voor het gebruik van de app.’ Ook het regelmatig updaten van bestaande apps kan zeer nuttig zijn.

De app van Doorbraak is bijvoorbeeld via de Appstore van Apple te downloaden. Op die manier heeft de gebruiker steeds de laatste versie op zijn ipad of iphone. Het is ook een kwaliteitsgarantie qua functionaliteit en tegen virussen.

Een ander fenomeen dat Miguel De Bruycker, directeur van het Centrum voor Cybersecurity België, zorgen baart zijn de spionagesoftwares zoals Pegasus. In verschillende landen werden journalisten, politici en andere personen al slachtoffer van heuse spionagesoftware.

Cybersecurity Coalition

Apps moet je altijd via de appstores installeren