Deze week gaf Mia Doornaert in De Standaard een goede raad aan de opiniemakers en intellectuelen van Vlaanderen: ‘Blijf weg uit de incestueuze, giftige Twitterwereld met zijn scheldpartijen en bedreigingen.’ Zonder veel moeite kan je de quote van Doornaert toepassen op grote delen van de media: giftig, incestueus en oppervlakkig. VRT-gezicht Siska Schoeters staat hiervoor model.

Siska Daredevil

De snelle, assertieve, ongenuanceerde quote haalt het van de gedegen analyse. Choqueren, provoceren, grenzen verleggen, vormen de codewoorden. De media werkt als crystal meth. Aanvankelijk krijgen de hersenen een enorme dopamine-boost. Men ervaart intense euforie, maar al snel komt de mentale aftakeling, zoals geestelijke vernauwing, paranoia, het debiteren van oneliners, onnodig provoceren, gebrek aan diepgang… Kijkcijfers, het aantal views,… bepalen de inkomsten en steeds meer de kwaliteit. Gelukkig zijn er nog niches van kwaliteit te bespeuren.

Op de VRT heeft Siska Schoeters – tot voor kort de ‘Daredevil’ van Studio Brussel – een programma op Eén. In haar programma Durf te vragen nodigt ze allerlei ‘minderheidsgroepen’ uit, zoals ex-verslaafden, priesters, moslima’s en ‘mensen die de polyamorie of bdsm zijn toegedaan’. Siska Schoeters heeft aan haar stijl – die ze op Studio Brussel hanteerde – niets ingeboet. Haar vragen zijn lichtzinnig, oppervlakkig en bijwijlen onnozel. ‘Hoe groot bent u?’ vraagt Siska aan een man met dwerggroei. ‘Deze morgen mat ik 1m32, maar intussen ben ik gegroeid tot 1m35.’ Aan een jongen met een verslaving vraagt ze: ‘Je mocht je parkiet niet meebrengen, maar voor mij staat hier een mottige vis. Weet jij van wie die is?’ ‘Van mij,’ antwoordt de man droogjes. Ze blinkt niet echt uit in dialogen die tot reflectie nopen.

Rooie Siska heeft snode plannen

Schoeters is een veel gevraagde dame. Intussen is ze actief bij De madammen op Radio 2, is ze te zien in het Eén-programma Iedereen beroemd en fungeert ze als sidekick van Jan Jaap van der Wal van De ideale wereld. In een interview omschreef ze zichzelf als: ‘ongeduldig en opvliegend. Ik ben lichtjes labiel.’ Perfecte eigenschappen om op Eén programma’s te presenteren of aan elkaar te praten. Schoeters denkt dat de rest van Vlaanderen is zoals zij, want in een ander interview ‘knalt’ ze de volgende oneliner: ‘Nu vind ik dat iedereen bij wet verplicht moet worden om twintig door de staat terugbetaalde sessies bij een psycholoog te volgen.’ Geef toe. Aan zelfinzicht ontbreekt het haar niet.

In het tweede seizoen van Durf te vragen is ze van plan om een pedofiel uit te nodigen. ‘Waarom niet?’ reageert ze vanzelfsprekend. Siska als statement tegen de maatschappij die allerlei normen opdringt. Wie anders durft te beweren, hoort thuis bij ‘autoritair rechts’. Nieuw is die idee niet. In de jaren zeventig van de vorige eeuw streed ‘De Rooie Vlinder’ in Nederland voor het aanvaarden van pedofilie. Het was een ‘bewuste’ keuze en wie anders dacht werd afgedreigd. De Rooie Vlinders braken een lans voor het verlagen van de leeftijdsgrens voor homoseksuele contacten tot zestien jaar. ‘Jonger mocht ook wel,’ zo klonk het.

In ieder mens een pedofiel?

Zo verklaarde gewezen PvdA-senator en doorbraaksocialist Edward Brongersma op de Nederlandse televisie: ‘Gelukkig is het aantal pedofielen groot in Nederland en in elke mens zit een stuk pedofilie.’ Voor gans Nederland proclameerde Brongersma zijn liefde voor kinderen: ‘… dan wordt er gekust, geknuffeld, gestreeld en in de verzadigde uitdrukking van het kind wordt zichtbaar hoe die behoefte bij kinderen bestaat.’ Op de vraag van de presentator of de kinderen er niet mee zitten, antwoordde de gewezen senator: ‘Helemaal niet. Er is helemaal niets ontwrichtend aan pedofilie.’ Even later krijgt in hetzelfde programma een dolgedraaide priester een platform om pedofilie als een christelijke deugd te omschrijven. Je kan het nagaan…

Siska Schoeters wil het experiment uit de jaren zeventig overdoen. Ze wil pedofielen voor de buis halen om te luisteren naar hun verhaal, om te horen waarom ze zich tot kinderen aangetrokken voelen. Vormt dit een onderdeel van de empathische televisie waar praatprogramma’s ons inlevingsvermogen in de vaak geïsoleerde, diverse kosmos van de minderheden moeten aanscherpen? Of is het een zoveelste frontale aanval tegen de burgerlijke waarden die de natie schragen? Heeft rooie Siska snode cultuurmarxistische plannen? De witte, heteroseksuele, middenklasse man met patriarchale neigingen komt niet in haar stuk voor. Te archaïsch. Bovendien te gevaarlijk, want is er niet de samenhang tussen het traditionele gezin, het autoritaire persoonlijkheidstype en het fascisme? Zeker. Kijk maar naar het Derde Rijk. Het traditionele gezin is een fantasie van ‘autoritair rechts’. Met haar programma wil Schoeters dit beeld uit de wereld helpen.

Links is empathisch, rechts is bruut

Is Siska een linkse mol? Volgens professor psychologie Alain Van Hiel van de Gentse universiteit moeten we daar niet aan twijfelen, want ‘linkse mensen zijn merkelijk beter in empathie en kunnen beter om met emotionele complexiteit’. Volgens de professor is het zonneklaar: links heeft meer oog voor nuance, is meer empathisch en bovendien een stuk intelligenter dan rechts. Siska heeft inderdaad oog voor de complexe belevingswereld van mensen die kicken op sadomasochistische bondage.

Professor Van Hiel geeft toe dat er aan de linkerzijde hier en daar een domoor rondloopt, maar het leeuwendeel van de uilskuikens zit wel bij rechts. ‘Wie minder emotionele capaciteiten heeft, wordt aangetrokken door rechts… Wie slechter omgaat met emoties en dus emotioneel “minder intelligent” is, neigt hoger te scoren op “rechts-autoritair denken” en op een voorkeur voor sociale dominantie.’ Wie zich beperkt tot het ‘gecensureerde’ opiniestuk op een Vlaamsgezinde website ziet een bevestiging van dit beeld. Maar als ik mijn rijkgevulde boekenkast bekijk, weet ik dat Siska Schoeters en professor Alain Van Hiel verkeerd zitten.

De Madammen

‘Een pedofiel op het net? Waarom niet?’