Het coronavirus heeft intussen zowat elk land ter wereld getroffen. Ook in Europa ontsnapt niemand helemaal aan de pandemie, Kroatië is geen uitzondering. Op het moment dat ik dit schrijf, zijn er 418 geregistreerde gevallen, waarvan één overleden is. In vergelijking met andere landen valt dat voorlopig nog mee, maar het Dalmatische land krijgt een dubbele crisis te verduren.

Alsof de duivel ermee gemoeid is. Zo moet het geleken hebben zondagochtend, wanneer een zware aardbeving de streek rond Zagreb, de hoofdstad, treft. Om 24 minuten na zes beeft de aarde met een kracht van 5.4 op de Richterschaal, met het epicentrum nauwelijks 9 kilometer van Zagreb. Er vielen 27 gewonden, waarvan helaas één overleden is. Een 15-jarig meisje.

Stadsvlucht

Vooral het oude centrum van Zagreb werd getroffen. Onder andere de kathedraal werd zwaar beschadigd: een stuk van één van de torenspitsen brak af en viel op het bisschoppelijk paleis. De regio heeft wel vaker aardbevingen, waaronder een bijzonder zware in Skopje (Noord-Macedonië, toen deel van Joegoslavië) in 1963, waarbij meer dan 1000 doden vielen, en 200 000 mensen dakloos werden. In 1965 volgde daarop een wet, waardoor nieuwe gebouwen aardbevingsbestendig moesten zijn.

We spraken met Geert Slegers, een Vlaming die in Zagreb woont en er ‘tandartsreizen’ organiseert: ‘Momenteel is alles onder controle, de straten zijn opgeruimd door de brandweer en politie. De meeste schade was in het centrum bij de gebouwen die ouder dan 100 jaar zijn, sinds 1965 wordt er veel steviger gebouwd en zijn de gebouwen meer aardbevingsbestendig. De schade was vooral aan daken en gevels.’

Meteen na de aardbeving volgden berichten dat de inwoners van Zagreb de stad uittrokken. Mogelijk wordt de verspreiding van corona zo wel groter, maar volgens Slegers is dit geen nieuw fenomeen. ‘Veel mensen hebben een tweede verblijf aan de kust en zijn naar daar vertrokken. Ik woon tegenover een benzinestation, en na een zware beving is het er steeds aanschuiven om te tanken. Onderweg naar de kust werden controles gedaan door de politie, heb ik gehoord. Mensen moeten eigenlijk in isolatie blijven omwille van de coronacrisis, maar of er boetes werden gegeven of mensen werden teruggestuurd, dat kan ik niet zeggen.’

Intussen mogen Kroatische burgers hun eigen stad niet meer verlaten. Burgers die zondag Zagreb ontvlucht zijn, mogen wel nog terugkeren.

Solidariteit

De solidariteit onder Kroaten is groot tijdens deze dubbele crisis. Het slechte weer helpt niet, maar onder andere de fans van voetbalclub Dinamo Zagreb staken de handen uit de mouwen.

‘Iedereen in Kroatië helpt elkaar in alle mogelijke situaties,’ aldus Geert Slegers, ‘er is altijd veel solidariteit. Veel voetbalfans van Dinamo waren afgezakt naar het ziekenhuis. Daar waren vrouwen van de kraamafdeling – net bevallen of zelfs nog niet — de straat op gevlucht na de aardbeving. Die ochtend was het erg koud, er viel zelfs wat sneeuw. Na een lenteachtige winter besloot het net die ochtend winterweer te worden.’

De Dinamo-fans hielpen met het overbrengen van de nieuwgeborenen en de moeders naar andere ziekenhuizen in de buurt.

Ook uit Europa komt solidariteit. Charles Michel liet via Twitter weten dat de Europese Unie klaar staat om assistentie te bieden waar nodig. Eurocommissaris voor Crisismanagement Janez Lenarcic liet weten dat het Emergency Response Coordination Centre al in contact was met de Kroatische regering. Ook meer tastbare hulp kwam snel op gang. Geert Slegers: ‘Landen zoals Hongarije en Slovenië stuurden al steun. Slovenië stuurde tien tenten voor 80 personen, 60 bedden en verwarmingstoestellen. Zelfs het zwaar door corona getroffen Italië stuurt 33 tenten, goed voor 200 bedden. In Amsterdam haalden Kroatische meisjes dan weer 200 000 euro op voor de slachtoffers.’

Social distancing

Ook in Kroatië wordt gehamerd op social distancing om het coronavirus te bestrijden. Maar net na een aardbeving, wanneer iedereen de straat op vlucht, moet dat toch onhaalbaar zijn, niet?

Geert Slegers: ‘Op de ochtend van de aardbeving lukte dat inderdaad niet echt, want iedereen vluchtte het huis uit. Toch werd er wel afstand gehouden. Er was bijvoorbeeld veel volk bij de bakker — die hier al om zes uur ’s ochtends opengaat. Maar iedereen moest één voor één naar binnen. Buiten was er dan ook een lange wachtrij, maar iedereen hield minstens 1,5 meter afstand. Momenteel is alles terug normaal en ik heb wel de indruk dat iedereen zich aan de regels van zelfisolatie houdt , op enkele uitzonderingen na natuurlijk.’

‘De situatie is nog vrij beperkt met besmettingen en iedereen wil situaties zoals in andere landen vermijden, dus de Kroaten doen hun best om het zo te houden.’

Dinamo Zagreb

Kroatië: dubbele crisis