Gooit de COVID-19 pandemie roet in het eten van de de facto Democratische presidentskandidaat Joe Biden? Of brengt ze de herverkiezing van de huidige president Donald Trump in gevaar? Of beide? Zowel het Republikeinse als Democratische kamp zien in de coronacrisis kansen en risico’s voor hun kandidaat. Op Doorbraak verschijnt een tweedelige analyse. Vandaag: Joe Biden (D).

Biden in de woonkamer

Het coronavirus spaart niemand. Blind voor ras, seksuele geaardheid of economische status besmet de minuscule vijand iedereen, inclusief toppolitici. Een van de meest in het oog springende gevolgen van het virus op het campagnepad is de annulering van de grootschalige bijeenkomsten, de zogenaamde rally’s, en de intiemere vraag-en-antwoord sessies, de town halls. Joe Biden werd steeds geroemd om zijn ‘retail politics’: ‘Middle Class Joe’ was volks, amusant, een entertainer die tegelijkertijd een aura van authenticiteit uitstraalde. Niet omwille van zijn consistentie in ideologie, maar wel door het imago dat hij over verschillende decennia zorgvuldig opbouwde: ‘één van ons’.

Maar de Biden-campagne werd in quarantaine geplaatst in de woonst van de voormalige vicepresident in Delaware, de staat die hij meer dan drie decennia vertegenwoordigde in de Amerikaanse Senaat. Die isolatie beperkt de campagnemethoden van Team Biden. De oud-vicepresident wordt gedwongen zijn media optredens te beperken tot video’s opgenomen in een geïmproviseerde studio in zijn woonkamer.

Enerzijds stelt dit het Biden-team in staat hun kandidaat op een meer georkestreerde wijze te tonen aan het Amerikaanse volk. Bidens meest recente optredens werden gekenmerkt door weinig coherente, soms moeilijk verstaanbare toespraken doorspekt met anekdotes en referenties uit een ander tijdperk. Door hem aan een teleprompter te kluisteren wordt het voor Biden moeilijker om zich te vergissen van staat waarin hij zich bevindt, kiezers uit te maken voor ‘pony soldiers’, of verhalen te vertellen over hoe kinderen met zijn geblondeerd beenhaar speelden. Een vooruitgang, zeker en vast.

Lees verder onder de video.

Contrast en perceptie

Anderzijds wordt het contrast met de zittende president wel pijnlijk duidelijk. Niet inhoudelijk, dat is een open debat, maar wel het verschil tussen een war-time president die dagelijks persconferenties houdt omringd door professoren, dokters en ministers enerzijds en een roepende aan de zijlijn anderzijds. Die perceptieoorlog wint Trump, en dat is jammer. Beide kandidaten voor het presidentschap strijden met ongelijke wapens, waardoor Biden geen coherent, door de media opgepikt tegenargument kan formuleren. Trumps voornaamste opponenten lijken de journalisten in de perszaal van het Witte Huis te zijn, en niet de Democratische kandidaat voor het presidentschap.

Om deze perceptie te counteren richtte Biden een mini-schaduwkabinet op bestaande uit experts in de gezondheidszorg en nationale veiligheid. Doel is om geflankeerd — figuurlijk, niet letterlijk want social distancing — door deze specialisten de mediaboer op te gaan en de kiezers een alternatief aan te reiken. Biden wil de kiezer eraan herinneren dat hij reeds verschillende crisissen doorstond, als senator en vicepresident.

Maar — en dit is delicate materie — de 77-jarige Biden lijkt niet meer even lucide te zijn als tijdens zijn twee ambtstermijnen onder Barack Obama. Die kritiek is misschien ironisch, omdat de zittende president niet meteen vereenzelvigd wordt met mentale rust en stabiliteit. Maar waar Trump al jaren gekend staat als een onberekenbare, narcistische bommengooier, lijkt de achteruitgang van Biden van recente datum. De Amerikanen herinneren zich de energieke, joggende Uncle Joe met de pilotenzonnebril. Maar de huidige versie van Biden is nog slechts een schim van de politicus die hij ooit was.

De restfactor Sanders

En dan is er nog de factor Bernie Sanders. De senator uit Vermont weigert koppig zijn kandidatuur op te schorten en zijn aanzienlijk electoraal gewicht achter de koploper Biden te gooien. Zijn geaarzel om de partij te verenigen zorgt ervoor dat hij de socialistische luis in Bidens pels blijft.

De voorverkiezingen die nog op de agenda staan zullen uiteindelijk moeten doorgaan. Biden kan de klassieke ‘pivot’ naar de algemene verkiezing niet maken, aangezien hij formeel gezien nog niet genomineerd werd door de partijmilitanten. Een te gretige Biden die Sanders’ kandidatuur afschrijft nog voor belangrijke staten als Ohio, Illinois, Wisconsin en New York hun stem konden uitbrengen, zal Sanders aanhangers onnodig in het harnas jagen. Voor alle lyrische berichtgeving over de renaissance van Bidens campagne is het mathematisch nog mogelijk dat Sanders de nominatie binnenhaalt. Biden zelf moet nog zo’n 40 procent van de gedelegeerden binnenhalen die hij nodig heeft om officieel tot Trumps uitdager gekroond te worden.

De democratische socialist uit Vermont heeft trouwens een nieuwe (oude) nagel gevonden waar hij met nog meer toewijding op kan slaan: het gebrekkig gezondheidszorgsysteem in de VS, toch wat de terugbetaling betreft. Massale hospitalisatie zal de onverzekerde coronapatiënt parten spelen; en laat Sanders nu net al twee presidentscampagnes op rij een nationalisatie van de gezondheidszorg promoten waarbij iedere Amerikaan een door de staat gegarandeerde gezondheidszorgverzekering krijgt. Never let a good crisis go to waste.

Geld

En dan zijn er nog de nakende financieringsproblemen van de Biden-campagne. Verwacht wordt dat de traditionele donoren hun chequeboek op zak zullen houden terwijl zij de kat uit de boom kijken. Grote sommen dumpen in een politieke campagne zal niet hoog op het lijstje van prioriteiten staan van Amerika’s belangrijkste investeerders die net honderden miljoenen aan beurswaarde in rook zagen opgaan. De financiering van politieke campagnes is in de VS een grotendeels privaat gebeuren. Geen grote donaties uit de schatkist, maar bijdragen van high net worth individuals en sectoren die de campagnes van politici van de nodige middelen voorzien. In een gigantisch land als de VS moet men overal campagne kunnen voeren, zowel face to face als op radio, tv en sociale media. En dat kost bakken vol geld.

Daarenboven, en dit is cruciaal, konden Trumps herverkiezingscampagne en de nationale partij al meer dan een half miljard dollar ophalen in 2019 alleen. Bidens campagne zat tot voor kort nog in geldnood. In een verkiezingsjaar begint de uitdager — eenmaal de nominatie werd binnengehaald — aan een inhaalbeweging, maar het electoraal vagevuur waar Biden zich nu in bevindt zet een serieuze rem op de escalatie van de Biden-campagne. De achterstand zal moeten worden goedgemaakt, maar een schaduwpresident heeft nu eenmaal niet de middelen van de meest prominente beroemdheid in de VS.

Donoren

Coronacampagne: Biden onder huisarrest