Saai geld en avontuurlijk geld zijn de twee kalibers. In de vaktaal is dat laatste ‘venture capital’ oftewel VC. Het venture capital kent een kolossale opmars. Vlaanderen is de Belgische pionier van het lefgeld.

Pionier in België

Zeven van de tien grootste ondernemingen van 2021 groeiden uit venture capital. De revolutionairen die het wereldkapitalisme veranderen zijn geen vrienden van Raoul Hedebouw of bebaarde ambrasmakers die Lenin lezen. Wel mannen en vrouwen in jeans en sneakers die eerst opereerden in Silicon Valley en vandaag wereldwijd.

Vlaanderen was de pionier in België van het VC en doet dapper mee in de voortgang van het avontuurlijke geld. Enkele duizenden investeerders die minder dan 2% (geen twee, ja) beheren van het wereldkapitaal hebben ideeën verwezenlijkt die sedert vijftig jaar de internationale economie en de mondiale ondernemingen hebben herschapen.

Lefgeld

Olijk is de omslag van The Economist over lefgeld: daar heet het ‘Adventure Capital’, een geinige variant op venture capital. In 2020 verzamelden de 288 Europese VC-fondsen 15,5 miljard euro. De Belgische confraters haalden in hetzelfde jaar 415 miljoen euro op.

Venture capital in België is een Vlaamse uitvinding en de deken van de kleine club VC’ers heet Jos Peeters, hoofd van Capricorn Partners en opnieuw voorzitter van Easdaq. Dat is de voormalige Europese niche-beurs (een afspiegeling van Nasdaq in New York) voor ondernemingen gesticht met of gesteund door venture capital en vandaag. Aldus Jos Peeters: ‘Europa’s meest performante best-excution handelsplatform voor liquide aandelen.’

Capricorn Partners

Capricorn Partners heeft op dit ogenblik participaties in 31 niet-genoteerde bedrijven (nvdr. niet verhandeld op de beurs), waarvan 18 in België, 8 in Europa en 5 buiten Europa. Capricorn ontstond in 1993, onder impuls van Jos Peeters, van vorming een natuurkundige. Hij was voordien hoofd van BeneVent Management, een van de eerste VC-ondernemingen in België naast Advent en Euroventures. Die laatste twee verdwenen.

Capricorn Partners stapt stevig verder en houdt kantoor in een herbouwde Leuvense brouwerij aan de Dijle. ‘In Europa en in België schiet het lefgeld de hoogte in’, stelt Jos Peeters vast. ‘Er is vandaag veel meer wijsheid bij de VC-geldschieters en de ontvangers. VC is bekender dan ooit, er draait meer info rond, het kennisniveau over risicokapitaal is gestegen.’

Katrin Geyskens, partner van Capricorn en ex-voorzitter van Belgian Venture Capital Association: ‘De club van de VC-financiers is niet groot, ik schat haar op een honderdtal leden.’ Jos Peeters lacht: ‘Noem in godsnaam een VC’er geen bankier, we zijn een tegenvoeter van de kaderleden van banken. Wij zijn ondernemers, een bankier is transactiegericht. In het VC zitten sterke karakters, mensen die niet snel grienen.‘

Jos Peeters

LRD

Jos Peeters is veertig jaar gehuwd met het avontuurlijke geld. Na zijn studie natuurkunde in Leuven volgde Bell Telephone en snel wisselde hij voor de Belgische dochter van PA Technology, een researchbedrijf in het Engelse Cambridge met een brede onderzoekswaaier en wortels in het VC, geboren in Silicon Valley.

Investco van Kredietbank is de wieg van het Belgische VC. Guido Declercq, ex-hoofd van Investco, voorheen algemeen beheerder van de KU Leuven, lokte Jos Peeters naar BeneVent, een pril VC-fonds voor België dat hij in de steigers had gezet. Declercq besefte de hefboomfunctie van het VC en was bovendien de pionier van Leuven Research & Development (LRD). Een kennisbemiddelaar tussen academisch onderzoek en nieuwe, of bestaande, ondernemingen.

LRD is een Europese eersteling en blijft een kampioen. LRD, Imec, voor micro-electronica en nanotechnologie, UZ Gasthuisberg en VIB voor medische en biotechnologie, bezorgden Leuven een internationale faam als kennisregio.

Leuven

Katrin Geyskens: ‘Tot twintig jaar geleden was het ongebruikelijk voor academici om entrepreneur te worden. Vandaag geven VC’ers cursus aan de studenten van de KU Leuven om hen de mogelijkheden van spin-offs en lefgeld te leren kennen. Dat heeft een uitzaaiingseffect.’

Jos Peeters: ‘Aanvankelijk noemde Capricorn zich Belgisch en Europees in zijn communicatie maar de jongste vijf jaar melden wij als thuisadres Leuven en dat is vandaag internationaal populair en herkenbaar. Leuven is een magneet voor hightech en VC. In Leuven groeit reeds gedurende verschillende academische generaties de intellectuele en financiële vervlechting van universitairere doorbraken en lefgeld.’

In Vlaanderen is het VC een roeping van de privésector. De overheidsfinancier GIMV is sterker toegespitst op traditionele ondersteuning van ondernemingen als klassieke aandeelhouder en buy-out-expert. In Wallonië is de VC-beweging later op gang gekomen dan in Vlaanderen en rijpte zij bij overheidsfondsen als SRIW en Sambrinvest. Ook GIMB, nu Finance & Invest Brussels, laat voor VC in de hoofdstad een frisse wind waaien.

Katrin Geyskens

Trends

Drie trends vallen op, melden Jos Peeters en Katrin Geyskens. Een. Rond succesvolle nieuwe ondernemingen en ondernemers ontplooien zich VC-equipes. Vier van de talrijke voorbeelden zijn Duco Sickinghe (Fortino), Jurgen Ingels (Smartfin), Rudi Mariën (o.m. Biovest), Annie Vereecken (Heran Partners). Een geval apart is Marc Coucke, herinvesteren zit hem in het bloed en hij raakt vaak het VC.

Twee. Nieuwe dynamiek is er door de family offices – aanvankelijk het beheer in strikte zin van familiale vermogens -, maar vandaag begonnen aan een tweede leven in VC. Typisch is de familie Colruyt met Korys, Vic Swerts met Jonelinvest, de familie Vanhalst met Quva. Jos Peeters: ‘Die family offices struikelden en stoemelings in het VC en doen vandaag meer dan serieuze zaken in het lefgeld.’

Drie. Al die VC’ers specialiseren zich. Zij kiezen voor, excuus voor het Engelse koeterwaals: medtech, cleantech, bitcoins, biotech, spacetech, … Aanvankelijk was high tech in het algemeen de wereld voor het lefgeld, vandaag kiezen de meeste fondsen een hoofddoel. Katrin Geyskens: ‘Capricorn Partners blijft ver weg van starters met consumentendiensten of -producten. Dus geen geld van ons voor Uber of bitcoins. Wij zullen een vernieuwer steunen die software maakt voor het sneller ontwikkelen van games, echter geld voor een ontwerper van games, een groeisector rond Kortrijk, past niet in ons profiel.’

Internationaal uitgezwermd

Het Vlaamse VC is internationaal uitgezwermd en werkt samen met gelijkgezinden buiten de grenzen. Jos Peeters: ‘Voor de geldzoeker zijn wij een tegenpartij die meedenkt, overlegt. Hij of zij heeft niks aan geld alleen want zoekt een ondernemer die meekijkt onder de motorkap.’

Katrin Geyskens: ‘VC is geduldig, er is een trage rijping van de mogelijke meerwaarde, wij streven naar een jaarlijks rendement op het ingelegde kapitaal van 15 à 20%.’ Het gaat verder dan mode, onderlijnt Jos Peeters: ‘Wij hadden van bij de start van het Vlaamse VC naast het realiseren van meerwaarde, oog voor de maatschappelijke impact. Lefgeld is een bouwsteen voor de toekomst.‘

Een voorbeeld? Jos Peeters noemt iSTAR in Waver dat tien jaar bezig is met technologie uit de Verenigde Staten (VS). iSTAR ontving voor enkele dagen 20 miljoen euro van de Europese Investeringsbank. ‘Het bedrijf produceert het oogvriendelijke implantaat MINIject om glaucoom te behandelen,’ zegt Jos Peeters. ‘De MINIject is een felle verbetering vergeleken met het vele indruppelen van helend oogvocht. Capricorn Partners zetelt al tien jaar in de raad van bestuur en wij hebben ons daar daadwerkelijk in gesmeten. Capricorn was een van de eerste VC’ers in het kapitaal en vandaag zitten wij er samen met SRIW, GIMV, LSP (Nederland), Earlybird (Duitsland) en Marc Nolet de Brauwere. Wij zien de eerste commerciële resultaten op de Duitse markt.’

Easdaq

Vlaanderen en het avontuurlijke geld