Het aantal auto’s op onze wegen steeg tot 2019 gestaag. Als we een totaal verkeers- en milieuinfarct willen voorkomen, moeten we alternatieven bekijken. Kan de fiets ons misschien even op adem laten komen? Die is qua verkoopcijfers in ieder geval een inhaalbeweging aan het maken. De trend daarbij is elektrisch. Deze ‘transitie’ (of eerder deze ‘toevoeging’, als je de verkoopcijfers bekijkt) zal de komende jaren door de overheid aangemoedigd worden.

Nu is de fiets een prachtig vervoermiddel. Maar als het regent, vriest, bergop of windop gaat, of je moet boodschappen doen, kinderen vervoeren, een lange afstand afleggen… dan kan hij op weinig sympathie rekenen. Gelukkig er is verandering op komst. Een dozijn nieuwe e-fietsontwerpen gooien alvast een aantal nadelen van de klassieke fiets overboord. De Noorse CityQ en de Deense Podbike zijn pioniers van de tweede e-bikerevolutie: e-fietsen met vier wielen, en bestand tegen weer en wind!

Li-ionbatterij schudt de kaarten

Gereedschap op Li-ionbatterijen zit sterk in de lift. Zowel voor de professionele gebruiker als voor de liefhebber. Nadeel is dat die batterijen veel lithium, kobalt, nikkel, koper, mangaan en speciale grafiet bevatten. Dat zet de mijnindustrie en de recyclageindustrie wereldwijd onder zware druk. Het zijn bovendien energie-intensieve sectoren (die dus veel CO2 produceren). Het is dan ook niet bepaald milieuvriendelijk om de 500 kg zware Li-ionbatterijen voor e-auto’s (waarvan meer dan 250 kg uit eerder genoemde metalen bestaat) op een sterk groeiende wereldmarkt te gooien.

De nieuwe weerbestendige e-vierwielers kunnen het echter stellen met een batterij die tien tot honderd maal lichter is dan die van een elektrische auto. De CEO van het Duitse Schaeffer — een van de ontwikkelaars van die nieuwe e-vierwielers — stelt dat de ‘gewone’ e-auto op een fout spoor zit, vanwege de gebruikte hoeveelheid metalen in de batterij. Zelfs Volvo waarschuwt eerlijk dat zijn Chinees-Zweedse Polestar die problemen dringend onder ogen zal moeten zien.

Het valt moeilijk te voorspellen of en wanneer chemici een nog betere batterij (die dus meer energie per kg produceert en milieuvriendelijker is) kunnen ontwikkelen. In theorie is dat — alvast in beperkte mate — mogelijk, maar in de praktijk zal dat waarschijnlijk nog decennia aan research kosten.

Trage bewustzijnsveranderingen

Zelf leg ik volgens wielertoeristenapp Strava zo’n 10.000 trainingskilometers per jaar af met mijn koersfiets. Daarnaast zijn er nog de utilitaire ritten en uitstappen met een gewone fiets. Ik ondervind dus zelf vaak genoeg de beperkingen van een fiets. En ik erken dan ook het onmiskenbare praktische nut van een familiewagen.

Bovendien is mobiliteit niet enkel gebonden aan praktische overwegingen. Ze is ook altijd verstrengeld met ‘ego-overwegingen’, met je persoonlijkheid. De status- en lifestylewaarde, om zo maar te zeggen. Ook daarom slaagde Elon Musk erin de e-auto erg gewild te maken. Terwijl die oorspronkelijk met minachting bekeken werd.

Het hoge vermogen dat batterijen kunnen leveren (kW, pk…) was doorslaggevend in die doorbraak. De beperkte energie-inhoud (kWh) is dan weer een groot nadeel. Vandaar de nood aan zulke grote, zware batterijen.

Voor klein gereedschap is dat veel minder problematisch. Het wordt steevast geleverd met twee batterijen. Terwijl je er ééntje gebruikt, laadt de andere op. En dankzij het hoge vermogen dat ook deze kleine batterijen kunnen leveren, zal geklungel met stopcontacten, verlengkabels, of luidruchtige benzinemotoren binnenkort geschiedenis zijn. In de gereedschapshandel en de fietsenwinkels is de Li-ionrevolutie al volop aan de gang. De e-autokopers daarentegen aarzelen.

Hip imago

De e-bike heeft zijn plaats al verworven. Die verkoopt zichzelf door zijn praktische mogelijkheden. Na een aarzelende start de eerste paar jaar was hij zijn oubollige imago kwijt. Bewegen zonder zweten. En dus zonder vervelende geurtjes tijdens de vergadering. Ideaal toch?

Ook de e-step ofte elektrische step heeft zijn imago mee. Het feit dat die wel wat souplesse en coördinatie vergt, geeft de gebruiker een jonge uitstraling. Een groot nadeel is echter dat de gebruiker eerder passief is, en dus zijn/haar spieren niet oefent. Bovendien is de reikwijdte met ongeveer 15km eerder beperkt. Ook verder biedt de e-step weinig voordelen tegenover de e-fiets.

Een plooimodel neem je mee op de trein of bus — tenminste als je er geen probleem mee hebt 12kg (batterij inbegrepen) te tillen. Een plooibare e-fiets weegt ook maar ietsje meer: zo’n 15kg in totaal (batterij inbegrepen). Met gewichten van die grootteorde sjorren op treinperrons is natuurlijk niet iedereen gegeven. Maar bekijk het van de goede kant: je hebt geen fitnesscentrum meer nodig. En zowel de e-steps als de gewone e-fietsen geven dan misschien wel bewegingsvreugde, maar geen van beide is weerbestendig of erg veilig.

Weerbestendige e-vierwielers

De Podbike, de CityQ en consoorten zijn totaal andere concepten. Ze differentiëren zich duidelijk van de e-auto en de gewone e-bike. Intussen werken een twaalftal merken aan verschillende modellen. Voor een generatie die zowel een gezonde levensstijl als comfort wil, zijn deze nieuwe e-vierwielers ideaal: je trapt mee tijdens het rijden, en je kan de wattage aanpassen aan je mogelijkheden of behoeften.

Dit bijzondere technologische hoogstandje zal zich ongetwijfeld profileren als erg hightech. Zo behoort ook een automatische stop voor hindernissen (voetgangers, auto’s, fietsers…) tot de mogelijkheden.

Misschien kan je de fiets zelfstandig laten rijden tijdens een tochtje door de stad, aan 6 km/u. Of je gaat aan 25 km/u over het fietspad. Mogelijk worden – nog te ontwikkelen (zie verder) – hogesnelheidsfietspaden, waar je aan 60 km/u over kan snellen, wel de toekomst. Uiteraard zijn de e-vierwielers crash proof. En voorzien van uitneembare gps. Bovendien zit je comfortabel warm en droog. Tenzij je in cabrio-stijl van de wind en de zon wil genieten.

Aangepaste wegeninfrastructuur

Hoewel de weerbestendige e-vierwieler met gemiddeld 2.1m lang, 1.5m hoog, 85cm breed en 80kg vrij compact is, lijkt het uitwerken van aangepaste fietspaden toch wenselijk. Londen, Parijs en Singapore investeren er alvast in. Hogesnelheidsfietspaden zullen ook de steden in het Ruhrgebied in Duitsland verbinden. Ook de voorrang voor fietsers in steden als Kortrijk en Mechelen is een mijlpaal. Een autoluwe stad is geen fictie meer. Zeker niet als de weerbestendige e-vierwielers een deel van de huidige autogebruikers kunnen verleiden. Fietsen zijn opnieuw de toekomst. Of is deze Flandrien aan het dromen?

elektrische fiets

Vanaf 2024 ook belasting op de fietsvergoeding?

Weerbestendige e-vierwielers komen eraan