Architect Lorenzo Van Tornhaut was al een koele minnaar van de verplichte energierenovatie van woningen in vijf jaar. De bijgewerkte plannen van de Vlaamse onderhandelaars blijven volgens hem strijdig met de architectonische normen.

De Vlaamse onderhandelaars zouden de renovatieplicht van woningen van een EPC-label F en -E in vijf jaar na de aankoop willen inperken, blijkt uit mediaberichten over de Vlaamse regeringsonderhandelingen. Woningen die fossielvrij worden verwarmd zouden al een C-label krijgen. Architect-ingenieur Lorenzo Van Tornhaut was al een koele minnaar van de verplichting en blijft kritisch over de nieuwe plannen. Hij doceert ondermeer over betaalbaar wonen en bedrijfseconomie aan de Faculteit Architectuur van KU Leuven.

Lorenzo Van Tornhaut

Te drastisch

De vorig jaar ingevoerde renovatieplicht heeft volgens Van Tornhaut, CEO bij de Aalterse residentiële projectontwikkelaar Volus, een duidelijke doelstelling: ‘een prijsdaling van verouderde woningen forceren. Het uiteindelijke doel is dat de kersverse eigenaars middelen kunnen vrijmaken om een energiezuinige renovatie uit te voeren.’ Het is volgens de architect ‘een veel te drastische maatregel’. Immers: ‘De renovatieplicht jaagt kersverse eigenaars op kosten met kortzichtige, snelle ingrepen, enkel om een boete te ontlopen die hen boven het hoofd hangt als ze het EPC-label niet aanpassen.’

Met de nieuwe voorstellen, die op de Vlaamse onderhandelingstafel liggen, zou de plaatsing van zonnepanelen en een warmtepomp volstaan. Van Tornhaut: ‘Een eigenaar legt rap rap zonnepanelen en plots is het EPC-label voldoende voor de koper om aan de renovatieplicht te ontsnappen. Met een investering van 3.000 euro in panelen, vaak geïnstalleerd op bedenkelijke wijze, ben je ervan af.’

Termijn te kort

De aanleg van zonnepanelen en een warmtepomp bij de start van een renovatie gaat volgens de architect in tegen de filosofie achter de ’trias energetica’, die werd ontwikkeld aan de TU Delft. Eerst moet volgens deze aanpak het energieverbruik door verspilling worden aangepakt, door compact te bouwen of de gevels, het dak en de vloeren te isoleren. In een tweede fase moet het gebruik van duurzame bronnen mogelijk worden gemaakt, zoals zonne-energie. Als er dan nog gebruik wordt gemaakt van fossiele energiebronnen, kan dat worden beperkt, bijvoorbeeld met warmtepompen.

Van Tornhaut: ‘Wie nu start met zonnepanelen en een warmtepomp, voldoet aan de norm en verhoogt de waarde van een woning, maar de rudimentaire energiezuinige ingrepen blijven meestal achterwege.’ Hij onderschrijft de kritiek van Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV) dat de termijn van vijf jaar te kort is voor een degelijke renovatie. ‘Gezinnen moeten meer tijd krijgen, vijftien jaar bijvoorbeeld, om te sparen voor een meer doorgedreven renovatie’, redeneert hij. ‘Een tegelijk energiezuinige en ook structurele vernieuwing resulteert dan in een praktische, duurzamere woning aan een optimale kostprijs. De aanleg van een extra kamer op de zolder, gekoppeld aan een stevige isolatie van het dak én de vloer ervan, is bijvoorbeeld veel duurzamer en creëert meer waarde dan de overhaaste aanleg van zonnepanelen. Van het architectonisch standpunt is de renovatieplicht als alleenstaande, snelle ingreep een anomalie.’

De architect heeft ook kritiek op de manier waarop het EPC-label wordt toegekend. Voor een verslag van 300 tot 400 euro kan de eigenaar bij toekenning van een C-label mogelijk 30.000 euro aan kosten besparen. Van Tornhaut: ‘Voor die prijs kan er enkel een snelle, oppervlakkige controle gebeuren. Dat is vragen om problemen. De foutmarge is bijzonder groot, bleek al uit eerdere berichten in de media. De renovatieplicht wordt zo uitgehold tot een louter financiële last, waardoor een woning amper of niet aan kwaliteit wint.’

energierenovatie

Lorenzo Van Tornhaut: ‘Ook aangepaste renovatieplicht druist in tegen principes architectuur’