‘Het probleem met socialisme is dat andermans geld uiteindelijk opraakt.’ Het is een gekende uitspraak van The Iron Lady, Margaret Thatcher, die van 1979 tot 1990 premier was van het Verenigd Koninkrijk. De socialisten lijken hard hun best te doen om dat opnieuw waar te maken. Nu het Belgische geld op is, richten ze hun blik op Europees geld.

30 Jaar en een maand later

Op 10 maart 2022 publiceerde De Tijd een Vrije Tribune van alle socialistische ministers en staatssecretarissen. Ter gelegenheid van 30 jaar en een maand het Verdrag van Maastricht pleitten ze ervoor om de Maastrichtnorm te herwerken. ‘we moeten de Europese economische governance herdenken vanuit een meer autonoom, sociaal en ecologisch Europa. Dat is de enige manier om onze welvaart en sociale cohesie op lange termijn te garanderen.’ ‘Wanneer de relance echt is ingezet, zou teruggrijpen naar de normen van het stabiliteitspact uit de periode voor de crisis een zware misstap zijn.’

Niet verrassend voor socialisten, pleiten voor massale investeringen door de overheid. De socialistische ministers en staatssecretarissen stellen dan ook voor om begrotingstrajecten land per land te bekijken. Ze stellen voor ‘het stabiliteits- en groeipact om te vormen tot een pact voor solidariteit en veerkracht’. Daarin moet meer aandacht zijn voor de ‘gedeelde belangen, zoals ecologische en sociale duurzaamheid, digitalisering en strategische autonomie.’ Daarmee passen de socialistische ministers alle Europese politieke modetermen mooi in hun verhaal.

Mooi maar…

Daarbovenop pleiten ze ervoor dat de EU de eigen begroting verder uitbouwt: ‘De eurozone en de Europese Unie moeten over een reële begrotingscapaciteit op Europees niveau beschikken om te kunnen reageren op crisissen, maar ook om te investeren in Europese gemeenschappelijke voorzieningen gelinkt aan de uitdagingen op sociaal vlak, rond de klimaat- en digitale transitie, en wat betreft strategische autonomie.’ Zo willen ze ook een Europees herverzekeringssysteem voor werkeloosheid ook met ‘eigen middelen van de Europese Unie’.

Pas op, die voorstellen klinken allemaal heel mooi. Er moet geïnvesteerd worden. Inderdaad. Hét probleem in België daarbij is: het geld is op. Er is geen ruimte om in te grijpen op de hoge energieprijzen. De Vesdervallei moet het alleen zien te rooien, want het geld is op. En dan komen al die uitdagingen op ons af: energietransitie, vergrijzing, vluchtelingen stroom, inflatie, stagneren van de groei, en wie weet wat volgt nog. Als het geld in België op is, kijken de socialisten naar Europa.

Paniek is een slechte raadgever

Het is dus paniek in het staatshuishouden. Zeker bij de socialisten. Het ziet er namelijk naar uit dat er geen geld is voor hun beleid. Nadat de socialisten het geld van het Waalse Gewest, de Franstalige Gemeenschap, het Brusselse Gewest en de Belgische federatie hebben opgedaan, is er gelukkig nog Europa. Daar zit nog geld! Nu willen ze dat Europa schulden maakt om hun socialisme te financieren.

Het geld is op. Dat is de trieste realiteit. De covidcrisis was al de crisis te veel voor de staatsschuld en nu komen daar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne bovenop. Bovenop de uitzonderlijk hoge staatsschuld moeten nu uitzonderlijke extra schulden gemaakt worden. We komen van de regen in de zondvloed.

Malgoverno

Hoe komt dat? Door jaren slecht beleid. Deze paarse regering dreigt, net als de vorige, evenzeer kampioen te worden in dure woorden. Letterlijk. Hun mooie verbindende praatjes dreigen de volgende generatie met een berg extra schulden op te zadelen. Zoals de vorige Paarse regeringen niet spaarden als het goed ging. In de Belgische politiek worden de schulden gemaakt als het slecht gaat én als het goed gaat ook. Met de bekende gevolgen.

De voorbije twee jaar hebben we ons blind gestaard op covid en het pandemiebeleid. Nu eist de oorlog in Oekraïne alle aandacht op. Maar ondertussen gaat het heel erg slecht met de Belgische staatsfinanciën. Heel erg slecht. Daar is te weinig aandacht voor. Maar geen geld is geen beleid.

Misleidende communicatie

Het discours van de socialistische excellenties is misleidend. Ja, nu moet er inderdaad geld uitgegeven worden. Ja, nu moet de – hier onbestaande – begrotingsdiscipline even aan de kant, het is crisis. Maar er moet structureel ingegrepen worden en daar zwijgen de socialisten over. In België kan dat helaas enkel als Europa met een stok achter de deur staat. Zo was het bij Dehaene 30 jaar geleden. Zo zal het ook nu gaan.

De Belgische situatie is de volgende: We zitten opgesloten in een staatsstructuur die er voor zorgt dat vlot inspelen op snel veranderende omstandigheden onmogelijk wordt. Mocht het mogelijk zijn, is er geen geld voor. Dat kan enkel door extra schulden te maken. Als morgen door de wereldwijde inflatie de rente stijgt, zitten we met een extra probleem. Dan komt de rentesneeuwbal terug.

Geen goed idee

Het ziet er dus niet goed uit. De socialistische remedie om dan maar Europees geld te beginnen opsouperen en de begrotingsdiscipline voor altijd weg te gooien, is niet de juiste weg. De juiste, maar ook pijnlijkste weg is structureel saneren. We moeten naar een efficiëntere overheid. Wie hulp nodig heeft moet die krijgen, we willen niemand in de armoede duwen, maar uitkeringen komen niet voor niets. Iedereen heeft de plicht bij te dragen. De overheid moet zich terug plooien op kerntaken, voor foliekes is geen geld. Retour du coeur is mooi, maar daarbij je hoofd verliezen is dom.

Het meest sociale beleid is een beleid dat de grenzen van de begroting respecteert. Pas dan kan aan iedereen toekomen wat aan iedereen moet toekomen. Door steevast geld uit te geven dat er niet is lokt de regering de tegenreactie uit. Dan hoor je dat alle belastingen diefstal zijn en dat het enkel verkwist wordt.

Lange termijn

De moeilijkste weg voor onze bestuurders is de overheidsfinanciën saneren. Om het met hun eigen woorden te zeggen: ‘Dat is de enige manier om onze welvaart en sociale cohesie op lange termijn te garanderen.’ Het is de enige weg.

Maar laat ons eerlijk zijn. De kans dat de begroting in orde komt is bij Vivaldi of in een Belgische regering, zeer klein. Laat varen alle hoop, gij die op de Belgische regering rekent.

energietransistie

Socialisten willen geld blijven uitgeven (ook als het er niet is)