In Brugge werd woensdag officieel de Erfgoedfabriek geopend. De bedoeling is om alle collecties met archeologische vondsten en kunst- en cultuurvoorwerpen onder twee daken onder te brengen. De nieuwe depots lossen het probleem op van de provinciale erfgoeddepots sinds dat beleidsdomein een bevoegdheid werd van de Vlaamse overheid.

De Erfgoedfabriek is eigenlijk een omgebouwde kaarsenfabriek op een industrieterrein. De nieuwe site ontvangt onder andere de collecties van Musea Brugge, de archeologische vondsten van Raakvlak en de kostuums van de Brugse stoeten.

De meeste voorwerpen van musea bevinden zich in de depots. Een goede moderne huisvesting, het onderzoeken, restaureren en catalogeren van de voorwerpen vormde een groeiend probleem. In West-Vlaanderen en meer bepaald Brugge bestond die vraag al zeer lang. De nood was al decennia zeer hoog.

Grote verhuizing

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependale (N-VA) openden de Erfgoedfabriek. De architecten Claeys/Haelvoet ontwierpen dit prestigeproject.

Het is de bedoeling dat binnenkort ongeveer 50.000 stukken uit de collectie van de Brugse musea verhuizen naar de oude kaarsenfabriek op het industrieterrein De Blauwe Toren. De opvallendste verzamelobjecten zijn de kostuums van de Heilig Bloedprocessie en de Gouden Boomstoet. Het belangrijkste zijn de archeologische vondsten, die door het wegvallen van de provinciale archeologiedepots verweesd waren.

De Erfgoedfabriek kostte bijna 14 miljoen euro, waarvan de provincie West-Vlaanderen twee miljoen betaalde.

Amper vijf procent van collectie te zien

Als eenmaal de verhuizing afgerond is, zullen alle collecties onder twee daken zitten. Dat zijn ruim 75.000 collectiestukken zonder de archeologische artefacten. De meeste objecten zijn verbonden aan de rijke Brugse geschiedenis. Tussen de verschillende deelcollecties zitten ook de panelen van de vijftiende-eeuwse Vlaamse primitieven en de Vlaamse schilderkunst uit de zestiende eeuw. Daarbij komen de verzamelingen op het gebied van schone en toegepaste kunsten.

In het jargon heet dit ‘een bovenlokale volkskundige collectie’. Daaronder bevindt zich ook het beheer van de collecties van het OCMW Brugge en de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

Behoefte aan goed depotbeheer

Veel mensen weten niet dat van de 75.000 Brugse collectiestukken amper vijf procent permanent tentoongesteld worden in musea. Daarom is een goed depotbeheer essentieel. Dit werd stilaan onmogelijk omdat die objecten tot nu in zeven verschillende gebouwen in de Brugse binnenstad staken. Geen van al die panden was ooit als museumdepot ontworpen. In 2023 begon de verhuis van het grootste deel van die collectie naar de nieuwe Erfgoedfabriek. Een gebouw dat speciaal ontworpen is om te voldoen aan de beste opslagnormen.

Tegelijk verhuist het depot voor schilderkunst en het wereldberoemde Prentenkabinet naar BRUSK. Dat is eveneens een nieuwe locatie in hartje Brugge. Met de nieuwe tentoonstellingshal BRUSK en het onderzoekscentrum BRON kreeg het Brugse Museumkwartier een belangrijke impuls. Een museumkwartier dat met de renovatie van het Groeningemuseum en de aanleg van een groene kunstsite Brugge als cultuurstad nog beter op de kaart moet zetten.

Constant groeiende collectie

Die impuls en bijhorende geldinjectie waren nodig. Zowel Musea Brugge als de intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst Raakvlak beheren een levende collectie. De collectie groeit nog altijd door aankopen, schenkingen en door de vele archeologische opgravingen. Het nieuwe depot beschikt daarom ook over laadkades én quarantaine- en behandelingsruimtes voor erfgoed en archeologische vondsten.

Raakvlak en het Brugse kostuumatelier

De intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst Raakvlak kreeg een nieuwe werkplek in de Erfgoedfabriek. Naast bureaus, vergaderruimtes, een fotostudio, een schervenpuzzelruimte, een wasruimte voor archeologische vondsten, enzovoort, voorziet de investering ook in een educatieve ruimte. De financiële inbreng van de provincie West-Vlaanderen zorgde voor een regionaal erfgoeddepot in de Erfgoedfabriek. Daarmee lossen de Vlaamse regering en de provincie een probleem op dat ontstond na de overheveling van de archeologische provinciale depots naar het Vlaamse niveau.

Erfgoedfabriek

Erfgoedfabriek lost probleem met erfgoeddepot op in Brugge