Na islamo-gauchisme hebben we nu ‘racaillo-gauchisme’ – het dwepen van extreemlinks met relschoppers uit de banlieues. De eenheid van Frankrijk loopt meer gevaar dan ooit. Gaat het land zijn vroegere mandaatgebied Libanon achterna?

Nahel Merzouk, de 17-jarige die door de politie werd doodgeschoten, had zijn vader nooit gezien. Dat blijkt een Algerijnse ex-bajesklant te zijn die niet ver van zijn zoon woonde maar het kennelijk niet de moeite waard vond een rol in zijn leven te spelen. Nu liet deze Hicham H. wel van zich horen. Hij eist smartengeld. De advocaat die hij in de arm nam noemt het ‘gerechtigheid’. Hicham is o zo verdrietig en ‘doet geen oog meer dicht’. Intussen wil hij een graantje meepikken van de meer dan anderhalf miljoen ingezameld voor de familie van schietende agent Florian M.

Die zit in eenzame opsluiting tussen de ruim tweeëneenhalf duizend voornamelijk allochtone gedetineerden van de beruchte gevangenis in Fresnes. Zij zouden hem waarschijnlijk allemaal graag een kopje kleiner maken als ze de kans kregen.

Een gedeputeerde van het Rassemblement National wilde M. bezoeken om te kijken hoe hij eraan toe is. De Franse staat moet een afgevaardigde toegang geven tot om het even welke gevangene – mooie Republikeinse beginselen maar Justitie bedenkt de ene uitvlucht na de andere. Het vermoeden rijst dat Florian M. er slecht aan toe is en dat de regering dat niet publiek wil hebben. Het volk mort al genoeg.

Geweldsexplosie

Een onderzoeksteam van de landelijke politie maakte overigens bekend dat de agent niet had geschreeuwd: ‘Ik schiet je kop er af’, zoals de media hadden gemeld. Maar wel: ‘Staan blijven of ik schiet’. De vraag is waarom veel Franse media zo stellig waren over die eerste versie.

Er wordt druk gespeculeerd over de oorzaken van de geweldsexplosie vorige week in Franse steden. Ook door de verantwoordelijke minister van Binnenlandse Zaken, die in de Senaat verantwoording moest afleggen. Deze Gérald Darmanin maakte vorig jaar nog een faux pas door Engelse voetbalsupporters de schuld te geven van ongeregeldheden bij de UEFA-cupfinale in Parijs. Terwijl die in werkelijkheid waren veroorzaakt door bewoners van de noordelijke voorsteden van Parijs. Dezelfden die afgelopen week auto’s in brand staken en winkels aan de Champs-Élysées leegplunderden.

Het blijft verbluffend welke bokkensprongen deze regering maakt om maar niet de schuld bij deze groep te hoeven leggen. Alles op alles om het imago van onruststokers van grotendeels allochtone afkomst niet nog verder te beschadigen.

Haat

Minister Darmanin werd vooral aan de tand gevoeld door senator Jacqueline Eustache-Brinio van de centrumrechtse Republikeinen. Zij zag de oorzaak van de rellen in de onwil van een groot deel van de immigranten en hun nakomelingen om Republikeinse waarden te respecteren. En in hun kennelijke haat voor alles wat Frans is.

Darmanin gaf een opmerkelijke reactie: hij had bekeken welke jongeren er zoal waren gearresteerd en was vooral ‘Franse voornamen’ tegengekomen, zoals ‘Matéo, Kévin en Moktar’. Slechts tien procent van de gearresteerden was volgens Darmanin afkomstig van immigratie. Kortom, de rellen hadden niets met immigratie te maken.

Deze minister kwam al vaker met de grootste flauwekul weg; president Macron lijkt een onverklaarbaar zwak voor hem te hebben. Maar hier lag de behoefte van de regering om de rellen los te zingen van immigratie er zo dik bovenop, dat het bijna potsierlijk was.

Wie zien we op de beelden?

Darmanin lijkt niet alleen een bizar idee te hebben van de typische Franse voornaam, op alle beelden van de rellen en plunderingen zijn ook nog eens bijna uitsluitend zwarten en maghrebins te zien. Kan toeval zijn, maar belangrijker is dat de relschoppers een blinde haat en minachting etaleerden voor alles wat de Republiek vertegenwoordigt: stadhuizen, politiebureaus en burgemeesters werden aangevallen, en Franse vlaggen, scholen en auto’s in brand gestoken. De enkele Fransman die zijn auto probeerde te redden, werd bijna doodgeslagen. Allemaal met schijnbaar de grootste lol: wie de ergste beelden bekijkt, ziet opvallend veel jongeren schaterlachen.

Van de verbeten strijd tegen onrechtvaardigheid en politiegeweld die extreemlinks in de Assemblée ervan wil maken, lijkt in ieder geval geen sprake. Dat zijn eerder excuses om de relschoppers ongegeneerd te kunnen steunen. Wat de grootste oppositiepartij, het extreemlinkse La France Insoumise van Jean-Luc Mélenchon, dan ook zonder voorbehoud doet. Hun kiezers getrouw: 60% van de LFI-stemmers vindt de rellen terecht.

Bij de grote rellen van 2005 schaarde geen enkele politicus zich achter de raddraaiers. Maar van Mélenchon mogen ze hun gang gaan, zolang instellingen van ‘openbaar nut’ maar ongemoeid blijven, zoals scholen en sportfaciliteiten. Daar maak je geen politieke vrienden mee. Mélenchon speelt met vuur: zijn coalitie van linkse partijen Nupes vertoont inmiddels scheuren omdat zowel socialisten als communisten moeite hebben met zijn opruiende taal.

Sociale media

President Macron wijt de rellen vooral aan de sociale media, maar ook aan videospelletjes en verveling. Dat wordt buiten zijn eigen partij niet heel serieus genomen. Bovendien weet iedereen dat deze president al sinds zijn aantreden op excuses zint om sociale media aan banden te leggen. Van de Fransen zelf ziet meer dan twee op de drie volgens een opinieonderzoek mislukte immigratiepolitiek als oorzaak van de rellen. Het niet onaanzienlijke marxistisch ingestelde deel van de intellectuele elite tenslotte, spreekt over ‘woede tegen sociale ongelijkheid en racisme’. Het ziet een ‘volksopstand’ en ‘een politiek bewuste sociale beweging…’

De media hadden vooral aandacht voor twee gevallen waarin rechtse ‘milities’ fysiek zouden zijn opgetreden tegen de relschoppers en plunderaars, in Angers en Lorient. Het had niets om het lijf, maar voor veel media én politiek links was het een geschenk uit de hemel dat ‘fascistische knokploegen’ zich aanboden als zondebok.

Uiteindelijk verklaart het gedrag van Nahels vader misschien nog het beste de golf van anti-Frans geweld: alles verkeerd doen in je leven en met je kinderen, en vervolgens het slachtoffer uithangen om er zelf beter van te worden.

Jong

Het geeft te denken dat veel relschoppers zo opmerkelijk jong waren: de groep van 13- en 14-jarigen was sterk oververtegenwoordigd. Niet alleen meer dan 80% van de Fransen maar ook minister van justitie Éric Dupond-Moretti zien de ouders als verantwoordelijk. Ze zitten op het goede spoor, alleen al omdat extreemlinks in de Assemblée in grote woede ontsteekt zodra iemand met de vinger naar de ouders van de relschoppers wijst.

De minister heeft beloofd die ouders aan te pakken, maar jammer genoeg schijnt hij dat te willen doen met ‘flyers’. Daar vegen de bewoners van de banlieues gegarandeerd hun kont mee af. Het enige dat echt zou helpen is deze ouders korten op uitkeringen en kinderbijslag. Daar wordt ook wel mee gedreigd, maar legio mensenrechtenadvocaten staan al klaar om dat voor de rechter uit te vechten. Geen aanlokkelijk perspectief voor de overheid, zeker niet gezien de linkse gezindheid van veel Franse rechters.

Extreemlinks als pyromaan

Pierre Brochand, van 2002 tot 2008 directeur-generaal van de DGSE – de buitenlandse veiligheidsdienst, ziet de toekomst somber in. Er is volgens hem sprake van een opstand tegen de Franse staat, door een belangrijk deel van de niet-Europese jeugd in Frankrijk. Het resultaat van decennialange propaganda voor ongeremde immigratie en blindheid voor de gevolgen daarvan. Brochand ziet een noodlottige botsing tussen een samenleving gebaseerd op openheid en democratie, en een diaspora met cultureel totaal verschillende bagage.

Zoals gezegd speelt extreemlinks de pyromaan, en dat maakt de situatie extra gevaarlijk. Gisteren nog weigerden de partijleden van Mélenchon op te staan toen de namen van tijdens de rellen gesneuvelde agenten in de Assemblée werden voorgelezen. Dat deden ze wel met de minuut stilte voor Nahel. Sterker nog, een Republikeins kamerlid dat Nahel – met zijn vijftien sancties opgelegd door justitie – een ‘delinquent’ noemde, is inmiddels aangeklaagd door de advocaat van de familie Merzouk.

De jongeren uit de banlieues lijken intussen bedaard. Naar men zegt omdat moskeeën en drugdealers geen herrie op straat willen. Maar de ‘libanisation’ van Frankrijk lijkt in volle gang. Dat woord duidt de fragmentatie van een samenleving in verschillende identitaire groepen aan, zoals die in Libanon plaatsvond in de jaren tachtig.

Éric Dupond-Moretti

De ‘libanisering’ van Frankrijk in volle gang?