Energieleverancier Luminus heeft van Europa groen licht gekregen voor de overname van Essent. Daarmee neemt het ook de ruim half miljoen huidige klanten mee over en krikt het haar marktaandeel op tot 24 procent. Franse multinational Engie, tevens ook markleider op de Belgische energiemarkt, bezit een kleine 40 procent. Door de overname van Luminus, dat in handen is van Électricité de France, en doordat nummer drie Lampiris onderdeel uitmaakt van de Franse Total Group, is meer dan driekwart van onze energiemarkt in Franse handen.

100 miljoen

Het was eind januari toen de Duitse holding en nutsbedrijf E.ON bekend maakte Essent in de etalage te zetten. Enkel de Belgische vestiging van Essent werd te koop aangeboden omdat het hoger management van E.ON vanuit een strategisch oogpunt geen meerwaarde meer zag in de nummer vijf uit de Belgische energiewereld. De Duitse holding heeft de ambitie om minimaal de top drie te bekleden in de markten waarin het actief is. De competitiviteit en de strenge reguleringen van het Belgische energie landschap deden E.ON inzien dat er te weinig groeimarge was voor dochteronderneming Essent BE om verder door te groeien, vandaar de verkoop. Essent NL dat momenteel marktleider is bij onze noorderburen blijft wel gewoon onderdeel van het Duitse energiebedrijf.

Geen van de deelnemende partijen maakte bekend welk prijskaartje aan de overname verbonden is. In januari plakte E.ON nog een verkoopprijs van 100 miljoen euro op Essent BE. Een vraagprijs waar hoogstwaarschijnlijk wel aan voldaan is geweest. Door stevige concurrentie tussen de Belgische nutsleveranciers en door de lage marges is een overname de kortste weg om te genieten van directe schaalvoordelen. Naast Luminus beschikten ook Total, de eigenaar van Lampiris, en Eneco dat onder de Mitsubishi Corporation groep valt, over voldoende middelen om Essent over te nemen. Maar ook een relatief jonge speler zoals het Luikse Mega dat in de laatste jaren de ene kleine speler na de andere opslokte, kon met de overname snelle stappen zetten. Die brede interesse heeft de kostprijs van Essent alleen maar doen stijgen, met Luminus die uiteindelijk als winnaar uit de bus kwam.

Consument verliest

Op vijf februari werd het nieuws van de overname door Luminus bekend gemaakt. De Europese mededingingsautoriteiten hebben drie maanden lang onderzocht of de vernieuwde positie van Luminus wel concurrentieel zou zijn. De Europese Commissie zag er geen graten in en keurde maandag de overname goed. Luminus, dat zijn marktaandeel en klantenaandeel fors ziet toenemen, wordt daarmee de uitdager van grote concurrent en marktleider Engie. Echter verdwijnt er wel een grote speler van het toneel, wat een nefast effect heeft op de competitiviteit van de markt.

Toch is er niets om ons zorgen over te maken. België is namelijk één van de meest competitieve energiemarkten van Europa. Een blik op de financiële resultaten van Luminus laat zien dat het bedrijf 2020 afsloot met een winst van 11 miljoen op een omzet van maar liefst 1,4 miljard euro. De marges van energieleveranciers in ons land zijn dus minimaal en uiterst competitief. Het wegvallen van een speler zoals Essent zal hier weinig of niets aan veranderen.

Franse heerschappij en bijhorend risico

Wat wel een probleem zou kunnen vormen is de huidige Franse dominantie op onze energiemarkt. De drie grootste energieleverancier, zijnde Engie, Luminus en Lampiris, zijn allemaal in Franse handen en zijn gezamenlijk nu goed voor 75 procent van onze markt. Op het eerste zicht lijkt dit, los van het patriotisme, geen direct probleem. Zeker door het volatiele karakter van de energiewereld waar het eigenaarschap wel geregeld kan veranderen. Daarnaast staat de industrie ook aan de vooravond van een groene transformatie. In het huidige socio-economische klimaat zijn fossiele brandstoffen slechts een tijdelijke oplossing en wordt er volop geëxperimenteerd met alternatieve duurzame oplossingen. Luminus en Engie zetten beide nadrukkelijk in op duurzame oplossingen via waterkrachtcentrales, windturbines, biomassa etc. en die staan momenteel allemaal op Belgische bodem.

Zolang die productie in België blijft en zolang wij die geproduceerde energie ook lustig kunnen blijven consumeren is er geen probleem. Maar van zodra politieke of economische motieven zouden opduiken is stap naar productie op Frans grondgebied makkelijk gezet. Niet alleen productie maar ook energieconsumptie vormt een potentieel risico. In het verleden heeft België al meermaals op Franse steun moeten rekenen om het fluctuerende elektriciteitstekort op te vangen. Het valt dan te verwonderen dat de Europese Commissie geen graten zag dat de Belgische energiewereld door de overname van Essent door Luminus nog afhankelijker zou worden van Frankrijk. Een risico dat ons land op termijn wel eens zuur zou kunnen opbreken met de consument als grootste slachtoffer. De partij die de Europese commissie in haar analyse van de afgelopen drie maanden te allen prijze moest beschermen.

Essent

Onze energie kleurt te Frans