De corona demonstratie van 23 januari 2022 was de grootste die tot nu tegen de Covidmaatregelen is gehouden in ons land. Officiële cijfers spreken van 50.000 aanwezigen, maar mogelijk was er dubbel zoveel volk aanwezig in Brussel. De rellen achteraf waren erg én intentioneel.

Minimaal 50.000, mogelijk 100.000 aanwezigen, zo rekenen we bij Doorbraak uit, na een hele dag te hebben meegelopen op 23 januari. Hoe komen we daartoe? Tijdens de demonstratie van 9 januari konden we de officieel aanwezige 5000 demonstranten met een drone filmen. Zij namen toen een huizenblok in van aan de Brusselse Koning Albert II-laan tot aan het Rogierplein. Op 23 januari vertrok om 13u nog veel volk aan het Noordstation, en was de kop van de betoging aan de Belliardstraat. Zeker tien keer meer, en mogelijk 20 keer meer mensen, dus.

Christophe Degreef | Doorbraak.be

Meer dan de vorige demonstraties was deze internationaal: veel Nederlanders en Fransen, heel wat Duitsers, Oostenrijkers en een omvangrijke en kleurrijke Zwitserse delegatie – kompleet met gigantische koebellen rond hun nek. Veel Roemeense vlaggen. Vele vlaggen uit Albanië, Slovakije, Servië en Polen. Vlaamse leeuwen en Belgische driekleuren, enkele keren zelfs samen op één vlaggestok. Onze indruk was dat het publiek ook diverser was qua leeftijd, met meer vijftigers en zestigers. Veel pamfletten tegen de QR-samenleving, tegen het CST en tegen verplichte vaccinatie. Iets minder harde antivaxx-boodschappen. De nodige alternatieve visies, van holostisch-homeopatisch, over Bijbelvast, tot pure QAnon en tegen de ‘NWO’. Maar dat was niet het gros van de betoging: opvallend veel gewone Europeanen, van alle rangen en standen. Misschien een tikje volkser dan doorsnee.

Anarchisten

Maar voor wie zelfs maar een beetje oplette, viel op dat er meer dan anders mensen met hardere intenties naar Brussel waren gekomen. Dat bleek gaandeweg. Terwijl de toespraken onder de triomfboog in het Jubelpark al begonnen waren, verzamelden zich flink wat openlijke anarchisten en gemaskerden aan de ingang van het park, met een half oog op de Europese instellingen gericht. De spanning was direct voelbaar, en was deel van de voorbereiding. Al snel bracht een indrukwekkende politiemacht het waterkanon in stelling. Het traangas liet niet lang op zicht wachten. Maar meteen daar was er een enorm verschil met voorgaande demonstraties: de politie kon enkele keren chargeren, maar had het moeilijker. Bovendien lokten de rellen veel kijklustigen, en vormde zich een geëxalteerde massa, die de politie met veel lawaai terugdrong, tezamen met de relschoppers.

De ordetroepen hadden het niet onder de markt. Het Jubelpark werd al gauw een slagveld. Na een uur heen-en-weer vechten, met de nodige veroordelingen vanop het podium onder de triomfboog, en oproepen (ook aan de media) om niet op de provocaties in te gaan, besloot de organisatie echter de demonstratie op te breken. Geen sinecure, want het Jubelpark is groot, en stond toen eivol.

Christophe Degreef | Doorbraak.be

Merode

De evacuatie verliep chaotisch. Mensen dropen slechts mondjesmaat af. Hele kordons politie in zware uitrusting moesten snel wisselende posities innemen, en leken even de situatie niet goed onder controle te hebben. Agenten waren duidelijk vermoeid door met zware uitrusting grote afstanden te moeten afleggen. In metrostation Merode vochten relschoppers hard, daarin bijgestaan door omstaanders. Ze joegen politie-agenten het station in, hen bekogelend met dranghekken, flessen en brandende vuilnisbakken. Tussen het Jubelpark en het Schumannplein werd de politie in een gebouw ingesloten, en moest rookbommen en projectielen duchtig afweren.

Meer dan de andere demonstraties was dit de demonstratie van de radicalisering. Er waren duidelijk meer anarchistische groeperingen aanwezig, en zij deden geen moeite om zich te verstoppen: antifavlaggen, anarchistenvlaggen, veel zwarte kleding. De actie in de Europese wijk leek gecoördineerd, en alleen maar bedoeld om erop los te slaan. Normale demonstranten hadden niet altijd haast om zich snel aan het schouwspel te onttrekken, en deinden mee met de relschoppers. Meerdere keren lieten hele horden mensen zich door de politie kortstondig wegjagen, om dan de politie weer terug te duwen. Dit ging gemakkelijk om een duizendtal mensen.

Meer dan anders hebben we de indruk dat dit soort geweld endemisch gaat worden in Europa, en dat er een flinke generatie vooral jonge mensen bereid is om te vechten. Kleur of ideologie is daarbij een secundaire drijfveer; we zagen Noord-Afrikanen, antifa, en Vlaamse groepuscules die zich eventjes door het traangas lieten bedwelmen, om daarna terug te gaan rellen.

‘Niet de eerste keer he?,’ vroegen we.

‘Nee jong, ik zen da gewoon.’

En weg was hij.

We zagen Oost-Europese vlaggen meedoen, en Nederlanders in de vuurlinie staan. We zagen Franse vlaggen met Lorraine-kruis die vooral alles van heel dichtbij wilden mee maken.

Niet stemmen

We spraken met een Limburger die vooral erg graag op afstand bleef, en al snel doorhad: ‘Dit loopt fout. Ze steken van die grote pijpbommen af. Ik heb weer bijna iemand zijn vingers eraf zien vliegen toen hij die weg wou gooien.’

‘Wat was voor u de druppel om hier te zijn?’

‘Ik heb al sinds twee jaar door dat er iets niet klopt. Ik ben door de crisis mijn werk als evenementkramer kwijt. Ik heb nog niet veel steun gezien. Dat is mijn leven sinds twee jaar.’

We spraken met een Franse jongeman, die ons vriendelijk vroeg of het geweld ging blijven duren – nog tijdens de officiële demonstratie. Zijn ogen traanden van het traangas.

‘Ik denk dat ze proberen de relschoppers een tijdje op afstand te houden van het officiële gedeelte met de meerderheid van de mensen, en de gezinnen,’ antwoordden we, terwijl we naar het heen-en-weer-deinen van de massa keken, op een verhoging in het park. Ergens in het midden gingen sensatiezoekers en brave toehoorders van de speeches in elkaar over.

‘Maar binnen een halfuur, een uur zullen ze het park wel ontruimen, want dit kan niet blijven duren,’ zo voegden we eraan toe.

‘Ok,’ antwoordde de Franse jongeman.

‘Op wie gaat u stemmen in april: Zemmour, Le Pen of Mélenchon?, wilden we nog weten.

‘Ik ga niet stemmen. Nog nooit gedaan. En deze keer ook niet. Dat heeft toch geen zin,’ antwoordde hij. En verdween.

Europe United

Verbinding, Antifa en hard geweld in het Jubelpark