In zijn gedicht ‘Die Lösung’ – de Oplossing – gekscheerde Bertold Brecht over een regering die ontevreden is over het eigen volk en daarom een ander volk kiest. In plaats van een volk dat een andere regering kiest. In Frankrijk maar ook elders in het westen doet een serieuze versie van deze parodie opgeld: de theorie van de ‘grand remplacement’ – de grote vervanging, of de grote omvolking. Een nationale en internationale elite zou doende zijn het oorspronkelijk Franse volk te vervangen door niet-westerse migranten, en de Franse cultuur door een andere.

De video van Zemmour

Het was Renaud Camus – een Franse versie van Pim Fortuyn en een veelschrijver van in de zeventig, die in 2011 met dit idee kwam in een gelijknamig boek. Camus – geen familie van – wordt meestal als ‘extreemrechts’ aangeduid. Dat de blanke terrorist die 50 moslims doodschoot in een moskee in Nieuw-Zeeland zijn naam had genoemd, overigens zonder iets van hem te hebben gelezen, blijft Camus achtervolgen…

De grand remplacement is het belangrijkste onderwerp in de op 30 november publiek gemaakte video, waarmee opiniemaker Éric Zemmour zijn deelname aan de presidentsverkiezingen aankondigt. Vanachter een antiek houten bureau en voor een kast met in leer gebonden boeken las hij een tekst op van papier, praktisch zonder zijn publiek aan te kijken. Voor hem hing een vintage microfoon en generaal de Gaulle kwam vaak in beeld, in een soortgelijke setting. Het was een bizarre vertoning…

Islamo-gauchisme

De tekst werd geïllustreerd met heftige journaalbeelden van vroeger en nu, en hinderlijk begeleid door de Zevende van Beethoven. Dat deed meteen denken aan de film ‘The King’s Speech’ over de stotterende koning George VI van Engeland. Waarin deze muziek onder diens laatste speech klinkt, als hij niet meer stottert…

Zemmour heeft de pest aan de ostentatieve aanwezigheid van ongeassimileerde, niet-westerse culturen in Frankrijk, en vooral aan de bijbehorende waarden en normen, die botsen met die van de republiek. Massa-immigratie en de opmars van de islam zijn hem een doorn in het oog, en al helemaal het islamo-gauchisme: de warme band in Frankrijk tussen links en radicale islam. Zemmour vergelijkt die met het pact tussen Hitler en Stalin uit 1939. Hij wil president worden om net als De Gaulle Frankrijk te beschermen tegen een invasie…

Gezeur over voornamen

Zijn denkbeelden spreken velen aan maar president zal hij er niet mee worden. Buiten die stokpaardjes islam, migratie en omvolking lijkt Zemmour nauwelijks een verkiezingsprogramma te hebben. Hoe hij Frankrijk concreet zou gaan besturen en hoe hij economische problemen zou aanpakken van modaal en beneden modaal Frankrijk – zoals inflatie en het pensioenstelsel – blijft vaag.

En zijn gezeur over niet-westerse voornamen als Mohamed die niet in Frankrijk zouden thuishoren, gaat bijna iedereen te ver. Ooit kreeg hij daarover publiekelijk woorden met een tv-presentatrice van Afrikaanse afkomst, Hapsatou Sy. Zemmour vond het ‘een belediging voor Frankrijk’ om iemand die er wordt geboren ‘Hapsatou’ te noemen. De presentatrice diende een aanklacht in, en Zemmour zal september 2022 moeten voorkomen wegens ‘racistische krenking’.

EU-commissaris voor ‘gelijkheid’

Deze week lekte een interne publicatie uit van de EU-commissaris voor ‘gelijkheid’, Helena Dalli uit Malta. Die deed me meteen denken aan de namenkwestie van Zemmour. Deze European Commission Guidelines for Inclusive Communication bevatten ‘tips’ om inclusief taalgebruik binnen de EU te stimuleren…

Er wordt geadviseerd het woord Kerstmis niet meer te gebruiken, maar te vervangen door ‘winterfeest’. Ook kolonialiseren dient als woord helemaal te verdwijnen, wegens gevoeligheden van niet-westerse immigranten. Zij of hun voorouders mochten er eens mee te maken hebben gehad… Je kunt dus niet meer zeggen: ‘Mars wordt gekolonialiseerd’, maar wel: ‘er worden mensen naar Mars gestuurd’.

Gevoelens van statenlozen

Maar het kan nog gekker: het woord burger moet in alle Europese talen taboe worden. ‘Iedere burger die werkt moet zijn rechten kennen’ is fout, maar ‘wie werkt moet zijn rechten kennen’ is ok. Mevrouw Dalli legt het uit: ‘Hou rekening met de gevoeligheden van statenlozen en immigranten; niet iedereen in de EU is een burger’.

Wat namen betreft, glijdt de eurocommissaris even hard uit als Zemmour. Ze raadt het gebruik van Mary, Marie of Maria af. En in de Engelse versie van de richtlijnen wordt ook de naam ‘John’ in de ban gedaan… Staan allemaal net even te vaak in de Bijbel, en dat is mogelijk kwetsend voor islamitische nieuwkomers. Volgens Mevrouw Dalli tenminste – die schoon 25.000 euro per maand opstrijkt. Over Mohamed – op dit moment de populairste voornaam in sommige steden van Frankrijk, rept ze niet…

Alle kritiek op de richtlijnen werd door progressieve media en politici uiteraard meteen afgedaan als ‘rechts gekakel’.

De ‘kleine vervanging’

Deze ‘newspeak’ hoort thuis in de ‘petit remplacement’, zoals Renaud Camus die noemt. Zonder ‘petit remplacement’ geen ‘grand remplacement’ volgens hem. De ‘kleine vervanging’ zou bestaan uit het verdacht maken en uiteindelijk laten verdampen van de oorspronkelijke Franse cultuur, om te beginnen in en via het onderwijs. Het blanke koloniale verleden wordt kinderen als het ultieme kwaad bijgebracht, terwijl bijvoorbeeld de massamoord op de joden geminimaliseerd wordt. Er zijn tenslotte nieuwkomers die joden liever niet als slachtoffer zien…

Tegelijkertijd dienen tekortkomingen of wandaden van niet-westerse culturen bij voorkeur te worden genegeerd of ontkend. Wie bijvoorbeeld het rijke verleden van Arabieren als slavenhandelaren noemt, is een fascist. Vaststellen dat zwarte Afrikanen en Noord-Afrikanen zowel de misdaadstatistieken als de gevangenispopulaties aanvoeren in Frankrijk, is zelfs bij wet verboden. Daarvoor is Zemmour ooit veroordeeld tot een geldboete.

Ontkenner van Franse cultuur

Robert Ménard, burgemeester van de zuid Franse stad Béziers en aanhanger van de omvolkingstheorie, kreeg justitie achter zich aan omdat hij het hoge percentage islamitische leerlingen op scholen in zijn stad exact had vermeld. Hield hij dat dan bij, wilde de politie weten, dat is verboden. Het duurde vier jaar voor hij werd vrijgesproken…

Het heilig verklaren van de eigen cultuur is glad ijs. Minstens zo glad als ontkennen dat er überhaupt een Franse cultuur bestaat, wat president Macron ooit deed. ‘Er bestaat geen Franse cultuur, alleen een cultuur in Frankrijk…’ zei hij.

Het blijft bizar hoe andere culturen uit de wind worden gehouden en de eigen cultuur wordt verguisd. Bijvoorbeeld door beelden in het Louvre met doeken te bedekken en wijn van tafel te houden als er ayatollahs op staatsbezoek komen, terwijl Europese vrouwelijke diplomaten op bezoek in Iran een hijab dragen… Maar ook door pogingen om islamistische aanslagen en de slachtoffers daarvan dood te zwijgen (pun intended).

Samuel Paty

Misschien herinnert u zich die van een Frans-Marokkaanse islamist op een supermarkt in Zuid-Frankrijk, in 2018. Daarbij werd een kolonel van de gendarmes vermoord, die de plaats had ingenomen van gijzelaars. Kolonel Arnaud Beltrame kreeg een staatsbegrafenis en er werden straten en scholen naar hem vernoemd, al ging dat laatste moeizaam. In Parijs werd pas na veel discussie een tuintje achteraf naar hem genoemd. Het naambord meldde over zijn dood: ‘victime de son héroïsme’ – slachtoffer van zijn heldhaftigheid. Alsof het zijn eigen schuld was.

Om scholen of straten naar de onthoofde leraar Samuel Paty vernoemd te krijgen, lukt bijna helemaal niet. Zijn doodzonde was het in de klas bespreken van de Mohamed-cartoons in Charlie Hebdo en de vrijheid van meningsuiting. Daarmee brak hij met de ongeschreven regels van wat Renaud Camus het ‘enseignement de l’oubli’ noemt: het onderwijs in het vergeten.

Opvallend genoeg bleek uit een recente peiling dat maar liefst 67% van de Fransen geneigd is de ‘grand remplacement’ serieus te nemen. Hoe hard en hoe vaak ook door media en politici wordt geroepen dat dit een extreemrechtse complottheorie is.

Dat zou best kunnen, maar het is juist een extreemlinkse presidentskandidaat die op zijn eigen manier ook in omvolking gelooft: Jean-Luc Mélenchon. De partijleider van La France Insoumise ziet zowel de Franse cultuur als het blanke ras verdwijnen door gekleurde immigratie, maar hij juicht dat juist toe. En terwijl Zemmour dagelijks wordt bedreigd, aangevallen en voor nazi uitgemaakt, is daar bij zijn extreemlinkse tegenpool geen enkele sprake van.

Europese commissie voor gelijkheid

Omvolkingsdebat in Frankrijk: ‘grand remplacement’ of kleine vervanging?