Op 22 maart 2016 werden diverse aanslagen in en rond Brussel gepleegd waarbij in totaal 35 mensen om het leven kwamen. Hoe kijken we terug op deze periode? Is de dreiging weggeëbd of is er nog een voedingsbodem voor mogelijke aanslagen? Laten we eerst eens kijken waar de echte dreiging voor terrorisme zich afspeelt. Daarna richten we onze blik naar de ‘hellhole’ van het Westen, de kweekvijver voor het internationaal terrorisme van de laatste jaren.

Volgens tal van experten en politici is de situatie op het veld sterk veranderd. De veiligheids- en inlichtingsdiensten werken beter samen. IS is zich in Syrië aan het hergroeperen, maar beschikt niet meer over een eigen territorium, wat het veel lastiger maakt om aanslagen te plegen. Volgens de veiligheidsdiensten gaat er bij ons enkel nog dreiging uit van ‘lone wolves’. Daar kan snel verandering in komen. Afghanistan wordt mogelijk na het vertrek van de Amerikaanse troepen het nieuwe ‘Mekka’ voor islamitische terreurbewegingen, ruim gefinancierd door Iran en Saoedi-Arabië.

De schuld van het Westen

Als we naar de Global Terrorism Index 2020 kijken, dan wordt de lijst van The Impact of Terrorism aangevoerd door islamitische landen, met Afghanistan op kop. Maar ook Irak, Syrië, Nigeria, Somalië, Yemen en Pakistan hebben af te rekenen met de bloedige impact van tal van islamitische terreurbewegingen. Daarmee komen we tot een eerste vaststelling: het merendeel van de aanslagen speelt zich nog steeds in de islamitische landen af. Ongeveer 85% van de doden door terrorisme valt in islamitische landen en de islamitische regio’s van Nigeria, de Filipijnen en India. Volgens de Global Terrorism Database vielen er in West-Europa tussen 2007 en 2016 516 doden door aanslagen, wat in schril contrast staat met de vele tienduizenden doden die in de islamitische wereld vielen.

De schuld van deze bloedbaden leggen de herauten van de politieke correctheid bij het kolonialisme. Het Westen heeft vast en zeker schuld aan de escalatie van de conflicten in de islamitische wereld, maar dat alle problemen terug te voeren zijn tot het kolonialisme is niet correct. De islamitische wereld is veel minder lang en minder intens door het Westen gekoloniseerd geweest. Landen zoals Iran en Saoedi-Arabië – epicentra van het moslimfundamentalisme en de veilige haven voor heel wat terreurbewegingen – zijn nooit gekoloniseerd geweest. Het idee dat het Westen door zijn koloniaal verleden de schuld draagt voor alles wat fout loopt in de islamitische wereld, is een eerste misvatting.

Enkel de fundamentalistische uitwassen?

Een andere misvatting, die vooral westerse intellectuelen in stand hielden, is het beeld dat de ware islam vreedzaam is. Het zijn enkel de fundamentalistische uitwassen die oorlogszuchtig zijn. Daarmee heeft de ‘ware’ islam niets te maken. Dit waanidee is onder de westerse intellectuelen fel verspreid. Toen Khomeini in 1978 Frankrijk bezocht, schreef Michel Foucault lyrische teksten over de oproep om een islamitische regering in Iran te vestigen, terwijl hij het christelijke Westen verweet zich afgekeerd te hebben van ‘de politieke spiritualiteit’.

Volgens Kim Ghattas, auteur van het boek De Zwarte Golf bestaat de derde misvatting erin om de islamitische terroristen te omschrijven als ‘outcasts’, sociaal uitgestotenen die ‘aan de rand van de maatschappij leven’ of die ‘afgedwaald zijn van het rechte pad’. Heel wat onder hen zijn religieus geschoold, zijn opgegroeid in middenklasse gezinnen en zweren bij een letterlijke interpretatie van de Koran.

Deze drie misvattingen zorgen ervoor dat in het Westen heel wat mensen niet het juiste beeld hebben van de terroristische en fundamentalistische dreiging die vanuit de islamitische wereld uitgaat. De impact en de omvang van dit religieus geïnspireerd geweld ontgaan hen. Zo plaatste Bert Bultinck van Knack het islamitisch terrorisme in Terzake op dezelfde hoogte geplaatst als rechtsextremisme. Van verdwazing gesproken…

Hellhole van het Westen

In 2016 bleek Sint-Jans-Molenbeek een kweekvijver voor terroristen te zijn. Zo kon de internationale terrorist Salah Abdeslam zich wekenlang schuilhouden in een Molenbeekse wijk. Toen ik een paar jaar geleden met mijn leerlingen door die wijk trok, konden ze me precies zeggen in welke huizen hij was ondergedoken. Molenbeek – en ook wel andere wijken in Brussel – vormt ‘een islamitisch ecosysteem’, met een cluster van moskeeën, sportclubs, kebabzaken, scholen, halalslagers… waar de religieuze, politieke en morele regels worden overgedragen.

Gedragingen worden zo gecontroleerd en gesynchroniseerd. De sociale controle is verpletterend. De groepsdynamiek zorgt ervoor dat de ‘buitenwereld’ als vijandig wordt ervaren. Integratie in de ‘vijandige’ buitenwereld is zondig. De diepe sociaaleconomische kloof, de straatcultuur, de enorme schooluitval, een tergend zwakke overheid en een weinig kritische pers doen de rest.

Situatie acuut

De politie is de vijand. Bovendien wekt de pers de perceptie dat deze jongeren slachtoffer zijn van mensonterend geweld door de politie, terwijl het in vele gevallen net andersom is. Wie in Brussel rondloopt, ziet niet veel politie. In vele gevallen blijft ze op de achtergrond. Het gerecht is haast comateus. Twee jaar geleden werd mijn laptop op school gestolen. Niettegenstaande de dader gekend was, werd de klacht wegens ‘niet prioritair’ geseponeerd.

Toch is de situatie acuut. Uit een vertrouwelijk politierapport uit 2017 bleek dat er in Sint-Jans-Molenbeek 51 organisaties zijn die mogelijk betrokken zijn bij terrorisme, terwijl er 102 verdacht werden van banden met de criminaliteit. Eind november 2020 publiceerde de ULB nog een studie waaruit blijkt dat er grote problemen bestaan in de Brusselse scholen inzake verdraagzaamheid. Moslimscholieren zijn tot drie keer minder verdraagzaam voor het jodendom, de homo’s en de verworvenheden van onze vrije democratie.

Laksheid de beste voedingsbodem

In 2016 moest het Kanaalplan van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon een antwoord bieden op de laksheid en de wetteloosheid van gemeenten zoals Sint-Jans-Molenbeek. De Brusselse gemeente zou worden opgekuist. Huis na huis zou worden gecontroleerd. Jambon wou weten wie in de huizen van Molenbeek woonde. Heel wat notoire terroristen kwamen vanuit de Brusselse gemeente en kochten er hun wapens. Burgemeester Françoise Schepmans (MR) wilde de controles niet. Te stigmatiserend! De operatie werd een slag in het water.

Is de dreiging weggeëbd? Allerminst. Afghanistan kan uitgroeien tot een internationale draaischijf van het terrorisme. In de islamitische wereld blijft terreur welig tieren. De internationale migratie kan potentiële terroristen zo naar het Westen brengen. Maar bovenal vormt de schandelijke verblinding en de principiële laksheid van een deel van de politieke en intellectuele klasse de beste voedingsbodem voor dreigende aanslagen.

fundamentalisle

Hoe politieke laksheid islamitisch ecosysteem in stand houdt