Op Kerstavond viel Islamitische Staat West-Afrika (ISWAP), gelieerd aan Boko Haram, het Nigeriaanse dorp Garkida binnen, roofde bezittingen en zette huizen in brand. Daarna zette IS een video online waarop te zien is hoe vijf christenen, waaronder één jongen van 14 jaar, geëxecuteerd worden. ‘Elk van de slachtoffers noemt zijn naam en verklaart dat hij christen is, daarna krijgen ze één voor één de kogel’, aldus Open Doors. Het is een van de vele voorbeelden die de organisatie in haar nieuwe ranglijst christenvervolging vermeldt. De conclusies daarvan zijn schokkend en leiden in omringende landen tot verontwaardigde reacties, maar bij ons blijft het stil.

340 miljoen

340 miljoen mensen — bijna evenveel als de Amerikaanse bevolking telt — zoveel christenen kennen een of andere vorm van vervolging. Mensen uit Noord- en Midden-Afrika, het Nabije en het Midden-Oosten, tot in Azië toe… Een deel van die vervolging is de schuld van IS, dat voet aan de grond houdt in Irak. De islamistische terreur breidt ook gestaag uit in Nigeria, Burkina Faso en andere Afrikaanse landen. In Nigeria alleen al, dat de negende plaats kreeg op de ranglijst, werden vorig jaar 3530 christenen vanwege hun geloof gedood.

Niet alleen in moslimlanden worden christenen vervolgd. Noord-Korea bekleedt al jaren de eerste plaats op de ranglijst. Daarnaast is een opvallende vaststelling dat Covid-19 wereldwijd een katalysator voor discriminatie van christenen betekent. In India bijvoorbeeld gaf 80% van meer dan 100.000 christenen die hulp ontvingen van partners van Open Doors aan dat ze overgeslagen werden bij voedseluitgiften; 15% gaf aan discriminatie te ondervinden bij het zoeken naar werk. Volgens de organisatie bleek de pandemie in verschillende landen aanleiding om christenen ervan te beschuldigen dat hun ‘foute geloof’ de oorzaak was van de ziekte.

Europa

In Nederland zijn over de ranglijst 24 vragen gesteld in de Tweede Kamer. Maar ook in landen als het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Italië, Duitsland en Spanje werd de ranglijst de voorbije dagen gepresenteerd aan politici, speciaal gezanten voor vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en aan de media. De komende weken vinden nog presentaties in Brussel en in andere Europese landen plaats.

Ook voor het Europees Parlement is vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing een belangrijk thema. Dat bleek duidelijk in 2016 toen de Europese Commissie voor het eerst een ‘speciaal gezant voor de vrijheid van religie en levensbeschouwing buiten de EU’ aanstelde. Binnenkort wordt de vacant zijnde functie terug ingevuld, zo liet Ursula von der Leyen in een persoonlijk getekende brief recent weten. De gezant zal onder Commissaris Schinas werken, die onder andere verantwoordelijk is voor rule of law en migratie.

I welcome @vonderleyen‘s reassurance & response to a letter signed by 47MEPs calling on EC to renew the post of EU Special Envoy 4 the Promotion of #Freedom of #Religion or #Belief. In these challenging times it is important the new Envoy has a strong mandate & adequate resources pic.twitter.com/BW3ZTu5gN2

— Miriam M. Lexmann (@MiriamMLex) January 8, 2021

En België?

Er bestaat, terecht, in ons land veel aandacht voor onderdrukte minderheden. Maar aangaande christenen of, bij uitbreiding, religieuze en levensbeschouwelijke vervolging is het behoorlijk stil. Wij hebben geen speciaal gezant en we hoorden in onze parlementen dit jaar ook (nog) geen vragen over de ranglijst christenvervolging.

Nochtans, op 2 juli 2020 keurde het federale parlement bijna unaniem een resolutie goed met de vraag aan de federale regering om ‘de gerichte vervolgings- en geweldcampagnes tegen de christelijke gemeenschappen en alle religieuze en levensbeschouwelijke minderheden van Noord-Afrika, het Nabije en het Midden-Oosten zonder voorbehoud en met de grootste krachtdadigheid te veroordelen’. En ook om ‘alle vormen van discriminatie en intolerantie op basis van godsdienst en levensbeschouwing volstrekt te veroordelen, nu en in de toekomst, waar ook ter wereld ze worden vastgesteld’.

Zelfs niet besproken

Vervolgde christenen verdienen de aandacht van onze regering. De uitspraak dat christenen de meest vervolgde groep ter wereld zijn, is gecontesteerd, hoewel niet helemaal uit de lucht gegrepen . Natuurlijk pleit ik hiermee niet voor exclusieve aandacht van de regering voor christenen. Het is geen wedstrijdje om ter meest. Het gaat om individuen, gezinnen en gemeenschappen die omwille van hun levensbeschouwelijke identiteit onderdrukt worden. De vreselijke situatie van de Rohingya in Myanmar en de Jezidi’s in Irak zijn bekende voorbeelden van andere vervolgde religieuze minderheden.

Ik pleit er daarom voor dat de regering de resolutie uitvoert die de mensen die het volk vertegenwoordigen quasi unaniem aanvaardden. Ze heeft het onder meer over het systematisch toezicht op en de rapportering over schendingen. Dat gebeurt nu niet. De bestaande, betrouwbare rapportering van Open Doors wordt, voor zover ik kan beoordelen, zelfs niet besproken. De resolutie spreekt ook over hervestiging van de meest kwetsbaren.

Druk uitoefenen

De onfrisse affaire-Kucam heeft het thema van de hervestiging, en misschien zelfs van christenvervolging in het algemeen, in een negatief daglicht gesteld. Dat mag echter geen reden zijn om hervestiging uit de weg te gaan, of om het thema überhaupt niet aan te kaarten. En misschien moet meen eens goed nadenken over het aanstellen van een speciaal gezant of het opleiden en inzetten van diplomaten.

Zo is het mogelijk, samen met andere landen en de EU, druk te zetten op regeringen. Eén ding is duidelijk en ik hoop dat de regering dit ter harte neemt: het is tijd om de resolutie structureel uit te voeren.

Garkida

Onderdrukking om religieuze redenen krijgt te weinig aandacht