Hoe zal het asiel- en migratiebeleid er in deze nieuwe legislatuur uitzien? In deze aflevering van Doorbraak Radio gaat Sammy Mahdi, staatssecretaris voor Asiel en Migratie, dieper in op zijn beleid en zijn eigen (politieke) achtergrond.

De keuze voor CD&V

De keuze als jong persoon voor CD&V lijkt niet altijd even vanzelfsprekend. Mahdi ziet dit echt anders. Hij schetst zijn keuze zowel in de positieve als in de negatieve zin. Christendemocraten zijn van mening dat mensen verantwoordelijk zijn voor elkaar, zegt Mahdi. ‘Dat betekent dat ik deel uitmaak van een gemeenschap waarin ik een verantwoordelijkheid heb.’ In de negatieve zin geschetst zegt Mahdi dat CD&V de partij is die hem in zijn jonge jaren het minst heeft geïrriteerd. ‘De liberale partij ziet alles in functie van de vrije markt. Terwijl de linkse zijde het collectivistisch gedachtegoed hanteert.’ De christendemocraten proberen hier een evenwicht in te zoeken, benadrukt Mahdi.

CD&V is per definitie geen centrumpartij, vindt Mahdi. De christendemocratie staat als ideologie immers altijd naast anderen. ‘Op sommige vlakken zitten we inderdaad wat in het centrum. Maar daarnaast komt onze ideologie voort uit het conservatisme en het belang van tradities.’

Kortere asielprocedures

Kijkend naar het beleid van Mahdi als staatssecretaris voor Asiel en Migratie zijn er een aantal opvallende zaken te melden. Zo wil Mahdi de asielprocedure korter maken om een menselijker beleid te kunnen voeren. Is dat überhaupt wel mogelijk? ‘Het kan in Nederland en Duitsland. Waarom zou het in België dan niet kunnen’, benadrukt Mahdi.

‘Het schrijven van een migratiewetboek dat de zaken ordent en voor minder beroepsprocedures zorgt, kan helpen.’ Mensen zouden vanaf dag één van hun asielaanvraag al moeten kunnen horen dat er een kans is dat ze worden teruggestuurd. Net zoals in Nederland. Op vlak van asiel en migratie is er in België nog veel werk om ons beleid te professionaliseren, zegt Mahdi. ‘Als we dat de komende jaren doen, dan hoop ik dat we daar de vruchten van plukken op zeer korte termijn.’

De opvang van asielzoekers

Een punt van kritiek vanuit de oppositie is dat er meer middelen worden voorzien voor de opvang van asielzoekers. Mahdi verwijst in dit kader naar de puinhoop die hij aantrof. Daarbij ontstond er na 2015 een jojo-effect van asielcentra die werden geopend en vervolgens weer gesloten. ‘Dat zorgde voor veel ongerustheid en frustratie bij lokale besturen.’ In 2018 werd er ook beslist om te besparen op het personeel van Fedasil. Daardoor duurt de behandeling van een asielprocedure nu veel langer. En dus zitten er meer mensen in een asielcentrum. In 2018 hebben we zo onze eigen asielcrisis gecreëerd, zegt Mahdi. ‘De hoop is wel dat we door te investeren in personeel minder capaciteit nodig gaan hebben.’ Als er voldoende personeel is om alles op te volgen, kunnen de budgetten verminderen, benadrukt Mahdi.

Investeren in de buitengrenzen

We moeten verder investeren in Frontex en zorgen dat we sterkere buitengrenzen hebben, zegt Mahdi. Dat moet op Europees niveau worden aangepakt. Het voorstel dat nu op tafel ligt, houdt in dat er aan de grens zelf een grensprocedure is. ‘Mensen worden dan geëvalueerd op basis van hun profiel aan de grens.’ Wie hier is voor economische migratie kan dan meteen aan de grens worden tegengehouden, zegt Mahdi.

Het Australische migratiemodel, waar vanuit de rechtse oppositie vaak voor gepleit wordt, kan niet, benadrukt Mahdi. ‘Het is vanuit Europees recht zo geregeld dat wie hier toekomt, asiel moet kunnen aanvragen.’ Europa is ook geen eiland. Daarnaast kunnen mensen ook niet zomaar worden teruggestuurd naar hun land als het daar gevaarlijk is, zegt Mahdi.

Verplichte of vrijwillige terugkeer?

Mahdi wil inzetten op zowel gedwongen als vrijwillige terugkeer. ‘Er is op beide nog marge om het beter te doen.’ Volgens Mahdi moet er worden nagedacht hoe mensen van in het begin van de procedure kunnen worden meegenomen in het verhaal dat ze mogelijk teruggestuurd zullen worden. ‘Op die manier zullen ze ook beter meewerken aan vrijwillige terugkeer.’ Mahdi wil in dit kader ook samenwerken met middenveldorganisaties om de vrijwillige terugkeer maximaal te benutten. ‘Het beleid moet aanklampend zijn zodat er een blijvende controle is en de mensen niet plots verdwijnen.’ Helaas gebeurt het vandaag de dag te vaak dat mensen te horen krijgen dat ze niet kunnen blijven. Daarna verdwijnen ze in het niets. Verder wil Mahdi ook inzetten op het aan het werk krijgen van mensen die in afwachting zijn van de beslissing van hun asielaanvraag.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

Beluister ook onze andere podcasts:

gedwongen terugkeer

Sammy Mahdi: ‘We moeten investeren in Frontex en zorgen dat we sterkere buitengrenzen hebben’