Brussels-PS-regeringsleider Rudi Vervoort kant zich niet tegen een Brusselse regeringsdeelname van N-VA. Zo blijkt uit een interview met La Libre Belgique. Maar dat heeft een prijs: de overheveling van de gezondheidszorg naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

‘Als we in 2024 geen andere keuze hebben, wat kunnen we dan nog doen?’, verklaarde Rudi Vervoort. ‘Ik wil de Brusselse instellingen niet blokkeren. Ik denk ook niet dat N-VA dat wil. Het is een gekke partij, die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet als dusdanig erkent. Dat is een probleem. Regeren met N-VA zou normaal gezien mijn keuze niet zijn. Maar mathematisch hebben we, denk ik, gewoon geen andere keuze meer.’

De uitspraak is op meerdere vlakken opmerkelijk. Brussels minister-president Rudi Vervoort staat niet bekend om zijn spannende politieke analyses. Hij leidt de Brusselse regering al 11 jaar lang. Vervoort is een consensus-figuur die nooit de ambitie en energie heeft gehad van illustere voorgangers als Charles Picqué (PS) of François-Xavier de Donnéa (MR).

Maar Franstalig Brussel staat met haar région à part entière wel schaak. Tenminste als ze de institutionele architectuur van Brussel nog willen respecteren. Vervoort: ‘Er zijn niet veel stemmen nodig om als Nederlandstalige verkozen te worden in het Brussels parlement. Als we Vlaams Belang en Agora uitsluiten, zijn er aan Vlaamse kant vijftien zetels te verdelen. Wiskundig gezien zijn er daar maar negen van nodig om een meerderheid te behalen aan Vlaamse kant.’

Gezondheidszorg overhevelen

Vervoort zegt verder dat er natuurlijk eerst verkiezingen zijn, dus dat de situatie kan evolueren. In één adem ontvouwt hij ook zijn plannen: ‘We moeten nadenken over een institutionele vereenvoudiging van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) en het Brussels Gewest. De communautaire vrees die heeft geleid tot de oprichting van het Brussels Gewest bestaat niet meer. Maar die oude vrees leidt wel nog tot onrechtvaardigheid jegens de PS. Afgezien van de vijf jaar dat de MR de Brusselse regering leidde, heeft de PS nooit het sociale- of gezondheidsbeleid in Brussel vorm kunnen geven. De minister-president kan immers geen bevoegdheden van de GGC uitoefenen. Voor een partij als de PS is dat een zwaar offer. Ook sport en kinderopvang zouden van de Franse Gemeenschap naar het Brussels Gewest kunnen gaan. Voor cultuur en onderwijs daarentegen lijkt die oefening mij te ingewikkeld.’

Dat betekent natuurlijk rommelen aan de institutionele evenwichten die sinds 1989 vorm hebben gekregen in het hoofdstedelijk gewest. Daarvoor zijn nog altijd de Nederlandstalige partijen nodig. Momenteel beschikt de Brusselse Vooruit-fractie over drie zetels in het Brussels parlement, evenals Open VLD en N-VA. Groen heeft vier zetels, Vlaams Belang, PVDA, Agora en CD&V telkens één. Vervoort heeft dus gelijk dat er weinig opties zijn voor de Nederlandstaligen om Brussel te besturen. Tenminste, als de Vlaamse Brusselaar in 2024 Vlaams-nationalistisch zal stemmen. N-VA dreigt in ruil voor regeringsdeelname met PS dan wel een verder ontwikkelde ‘Brusselse gemeenschap’ te moeten slikken, met een volledig overgehevelde gezondheidszorg.

‘Ze hebben geld nodig’

N-VA wil niet uitgebreid reageren op Vervoort. ‘Dat zijn politieke spelletjes. Het is nog wat vroeg van Vervoort om nu al de regering in 2024 te willen vormen’, klinkt het bij Diederik Demuynck, de woordvoerder van de Brusselse N-VA-fractie.

Vlaams Belang reageert uitgebreider. ‘Wallonië en Brussel hebben geld nodig. De Franstaligen zitten met een probleem dat alleen maar groter zal worden als de Vlaams-nationalistische partijen goed zullen scoren in 2024. Want dan krijgen ze misschien geen blanco cheque meer. Samenwerking tussen N-VA en VB is een realistische optie. Niet alleen in Vlaanderen, ook in Brussel. Als ook de PVDA in 2024 beter zou presteren dan verwacht, dan wordt het voor alle traditionele partijen erg moeilijk om ook maar iets zonder ons te doen. Ook zowel in Vlaanderen als in Brussel’, zegt Dominiek Lootens-Stael, het Brusselse VB-parlementslid. ‘Gemeenschapsbevoegdheden overhevelen naar het Brussels gewest is niet compatibel met het Vlaams-nationalistische DNA. Ik hoop dan ook dat N-VA goed nadenkt over een eventuele regeringsdeelname in Brussel zonder ons. Want ook wij kunnen er in Brussel wel eens sterk op vooruit gaan.’

gemeenschapsbevoegdheden

Rudi Vervoort gunt N-VA machtsdeelname in ruil voor gezondheidszorg