Toen ze bij de vorming van de Vlaamse regering in 2019 een tegenstem liet horen vanuit de meerderheid was Sihame El Kaouakibi (Open Vld) voor velen nog een onbekende politica en tongtwister. Vandaag is ze al meer dan een week hoofdpunt in het nieuws. Jammer genoeg.

Let’s Go Urban

Eerst stapten drie leden van de raad van bestuur Van Let’s Go Urban (LGU) op met de impliciete beschuldiging dat er gesjoemeld werd in de boekhouding. De vzw Let’s Go Urban wil via dansprojecten kansarme jongeren vooruit helpen. Een positief project, dat moet je blijven zeggen. Maar daarrond heeft El Kaouakibi blijkbaar een net van bedrijfjes opgericht. De beschuldiging nu is dat ze via die bedrijfjes een graantje meepikt van de geldstromen van LGU. Misschien niet onwettelijk, maar niet koosjer.

Een Antwerpse blauwe Samusocial, wordt het genoemd, persoonlijke verrijking op de kap van kansarmen. Maar zoals vaak in politiek maakt het ene verhaal het andere los. Blijkbaar waren er al in 2015 verhalen over gesjoemel en een warrige boekhouding. Maar Sihame was in staat van genade. Een succesvolle vrouw met allochtone roots in een hip project voor kansarme jongeren. Daarover geen kritische journalistiek.

Uit het Vlaams Parlement geen nieuws

Ondertussen blijkt ook dat ze zo’n zestal maanden niet meer te zien is in het Vlaams Parlement. Ooit opgehemeld als witte raaf die tegen de partijtucht durft in te gaan. Later verzwegen door de journalistieke waarnemers van dat Vlaams parlement als die witte raaf een lange winterslaap blijkt te houden. Mocht ik een vaste correspondent in het Vlaams Parlement hebben, ik zou willen weten waarom dat geen nieuws was.

Vervolgens blijkt dat de Open Vld haar royaal betaald heeft bij haar overstap, om zichzelf in de politiek te lanceren. Via een eigen vennootschap van El Kaouakibi. Volgens De Tijd (12/02/2021) iets dat fiscaal niet helemaal kies zou kunnen zijn. Bart Maddens haalde in onze veertiendaagse podcast ook aan dat er nog meer problemen dreigen. Was dat extra personeelslid er voor de verkiezingen? Dat staat zo niet op haar aangifte…

Clickbaite #Sihame

Ondertussen staren we ons nu een week blind op #SihameGate, ‘De zaak Kaouakibi’. Het is symptomatisch voor twee problemen.

Ten eerste is er de gesubsidieerde business in dit land. Een kluwen van vzw’s die gesubsidieerd worden, grote en kleine. Waar soms veel geld in rondgaat. Maar de controle is niet altijd … even groot. Het zijn conglomeraten, webben van verenigingen, met elkaar verbonden, een biosysteem van ‘middenveld’ dat niet door leden wordt gedragen, maar door subsidies. En waar de controle niet altijd even groot is. Het is me al jaren een raadsel waarom een regering met de N-VA daar niet veel strenger voor is. Hoe nuttig zijn die verenigingen eigenlijk? Wordt dat opgevolgd, onderzocht?

Het P-woord in de Belgische politiek

Daarnaast is er de particratie, het p-woord. Ook die wordt onder andere door het royale partijsubsidiesysteem overeind gehouden. Het partijgeld zit centraal, dus ook de macht. De hele politieke geldcreatie is heel mooi beschreven door Bart Maddens in het boek De prijs van politiek. Over de portefeuille van de partijen.

Meer dan om de stroom incidenten rond El Kaouakibi draait het daarom. Ons politiek systeem is ontspoord in particratie. Zo bleek ook deze week dat er een ‘Zwijgakkoord’ is in het Vlaams parlement tussen de meerderheidspartijen. Een afspraak om het parlementair initiatief stil te leggen. Het lijkt er ondertussen zo gewoon dat niemand er nog van opkijkt.

Het parlement is dood

In de Kamer is zo’n akkoord niet nodig. De meerderheidspartijen rekenen erop dat zoiets automatisch gebeurt. Het parlement is dood. Een kliekje partijvoorzitters regeert het land. Het is een illusie te denken dat de partijen zelf dat zullen oplossen. De voorstellen tot politieke vernieuwing in het Vivaldi-regeerakkoord stemmen me in ieder geval niet hoopvol. Tenzij ze echt gedwongen worden. Door de woede van de kiezer misschien. Door een referendum zal het alvast niet zijn.

De kiezer heeft misschien een kort geheugen en de verkiezingen van 2024 zijn nog ver. Maar deze week heeft de traditionele politiek zich in de voet geschoten. Ze voeden door hun eigen gedrag de door hen verfoeide antipolitiek. Wat blijft hangen is het beeld van politici als poenpakkers. Om de poen is het te doen.

PVDA en Vlaams Belang kunnen zich distantiëren als enige ‘anderen’. Terwijl ze paradoxaal genoeg rijkelijk mee profiteren van de partijsubsidies. Zij winnen twee keer. Zonder ook maar iets te moeten doen. Voor N-VA is dat een twijfelgeval, ze zijn in de ogen van de kiezer te veel een systeempartij. Al zitten ze ondertussen financieel op het droge.

Er is meer dan Kaouakibi

Het is jammer het politieke debat zo te zien afglijden. Het klikstrekkende verhaal van de zaak Kaouakibi zet wat politiek echt belangrijk is te veel in de schaduw. En er is nogal wat dat het volgen waard is.

De machtsstrijd tussen politiek en de katholieke scholenkoepel. Het gigantische begrotingstekort en welke — structurele — maatregelen genomen moeten worden om de put te vullen. Het democratisch deficit in de coronamaatregelen, dan zitten we opnieuw in de particratie en de achterkamertjes. De relance met de vraag of we er zullen in slagen beter uit de crisis te komen. Kunnen we de crisis gebruiken als moment van vernieuwing of modderen we verder aan, onszelf de vernieling in?

De vraag hoe we dit land op een doorzichtige manier kunnen structureren en de politieke tijd- en energieverspilling tegengaan. Met andere woorden hoe we tot een efficiënte overheid kunnen komen. Wat is een efficiënte overheid? Hoe we de vergrijzing zullen aanpakken en betalen. Hoe het slot op al deze dossiers kan geopend worden…

Er wachten ons als Doorbraakredactie nog veel uitdagingen.

geschoemel

Kaouakibi is niet alles