Het gemiddeld beschikbare jaarinkomen van de EU-burgers is in de periode 2010-2022 met 20 procent gestegen tot iets meer dan 19.000 euro. In diezelfde periode nam de levensduurte in de EU met 27 procent toe. In Luxemburg, Nederland en Oostenrijk ligt de koopkracht anno 2023 het hoogst, terwijl de Bulgaren, de Slowaken en de Roemenen dan weer het minst te benijden zijn.

Met een gemiddeld beschikbaar jaarinkomen van goed 24.000 euro per persoon hangen de Belgen aardig bovenaan in de Europese rangschikking, zo leert een nieuwe Eurostat-studie. Alleen de Luxemburgers – met ruim 33.000 euro per persoon per jaar – scoren nog een pak beter, en ook de Nederlanders en Oostenrijkers kunnen het geld nog iets meer laten rollen dan wij. De Bulgaren, Slowaken en Roemenen moeten het dan weer met amper zowat 10.000 euro per jaar stellen.

Het beschikbare jaarinkomen per persoon wordt berekend op basis van alle inkomsten per gezin, na belastingaftrek en gedeeld door het aantal personen per gezin. Niet geheel verwonderlijk ligt het jaarinkomen het hoogst in de centrale en noordelijke EU-lidstaten, terwijl de gemiddelde koopkracht in Oost-Europa maar ook in Griekenland vaak zelfs meer dan de helft lager ligt.

Toch vertellen die naakte cijfers niet alles: de Roemenen zagen hun gemiddeld beschikbaar jaarinkomen sinds 2010 meer dan verdubbelen. Ze tekenden daarmee voor de grootste relatieve toename van alle EU-lidstaten. Ook de inwoners van de Baltische staten Litouwen, Letland en Estland zagen hun koopkracht de voorbije jaren sterk stijgen. De Grieken gingen er in vergelijking met 12 jaar geleden dan weer met zowat 25 procent op achteruit.

Sociale uitkeringen

De Eurostat-studie biedt ook inzicht in het belang van de zogenaamde ‘sociale overdrachten’ – uitkeringen zoals pensioenen, werkloosheidsuitkeringen of kindergeld – in dat gemiddeld beschikbaar inkomen. Voor de EU als geheel zorgen dergelijke sociale overdrachten van de overheid naar de inwoners voor een gemiddelde stijging van ruim 5.500 euro per persoon van het beschikbare jaarinkomen. Opvallend daarbij zijn de grote verschillen tussen de verschillende lidstaten in de omvang en samenstelling van die sociale overdrachten. Opnieuw scoort Luxemburg hierbij het hoogst: de sociale overdrachten verhoogden er in 2022 het gemiddeld beschikbaar jaarinkomen per inwoner met ruim 8.500 euro. Ook in Oostenrijk en Frankrijk waren die sociale overdrachten opvallend hoog.

In België valt vooral het belang van de sociale overdrachten op die niet pensioensgebonden zijn: het gaat bij ons over zowat 3.000 euro per jaar en per inwoner. Met andere woorden: los van de pensioenen telt ons land ook tal van andere sociale uitkeringen die voor heel wat mensen een relatief belangrijke bron van inkomsten vormen. In pakweg Roemenië, Griekenland of Portugal is het aandeel van de pensioenen in die sociale overdrachten dan weer veel groter dan in ons land en zijn de andere vormen van sociale uitkeringen bijzonder bescheiden.

Ongelijkheid

Eurostat berekende ook de evolutie van de inkomensongelijkheid binnen de EU. Die wordt gemeten via de zogenaamde Gini-coëfficiënt, die aangeeft in welke mate de inkomensverdeling binnen een land afwijkt van een perfect gelijke verdeling. Een Gini-waarde van 100 geeft daarbij aan dat slechts één persoon het totale inkomen in het land ontvangt, terwijl een Gini-waarde van 0 betekent dat het inkomen perfect gelijk verdeeld is over de hele bevolking. In 2022 bedroeg de Gini-coëfficiënt voor de hele EU 29,6. De ongelijkheid in termen van besteedbaar inkomen was het grootst in Bulgarije (38,4), Litouwen (36,2) en Letland (34,3). Omgekeerd scoren Slowakije (21,2), Slovenië (23,1), Tsjechië (24,8) en België (24,9) op dat vlak dan weer het best.

Gini-coëfficient

Ook binnen de EU blijft inkomensongelijkheid bijzonder groot