27 triljoen dollar aan schuld. Het kwam amper in het nieuws in België, maar in de Verenigde Staten heeft de Amerikaanse overheid afgelopen week deze bijzondere psychologische mijlpaal overschreden. Een van de zwaktes die ik altijd al heb gehad, is dat ik graag met een rekenmachine in de hand (of in mijn geval een Excel-sheet) verschillende statistieken uitreken en bevatbaar maak voor mensen. Zo kan je met gegevens van de US Treasury en bevolkingsgegevens uit de Verenigde Staten uitrekenen wat de schuld per inwoner is en andere toffe statistieken.

Astronomische schuldenberg

Een van de dingen die je kan afleiden uit recente cijfers: iedere inwoner van de VS heeft een schuld van ongeveer 82 000 dollar bij de overheid. Let wel: niet iedereen in de VS betaalt belastingen. Sommigen hebben nog geen job — de meerderheid van de min-18-jarigen —, anderen zijn gepensioneerd (de 65+’ers). Hou je hier rekening mee, dan kan je berekenen dat per belastingbetaler de schuld rond de 217 000 dollar per persoon ligt.

Die schulden bereiken tegenwoordig duizelingwekkende hoogtes. In 2001 — het jaar dat George W. Bush aantrad — bedroeg de overheidsschuld nog maar 5,8 triljoen dollar. Sindsdien is de schuld in nominale bedragen bijna vervijfvoudigd, op minder dan 20 jaar.

Tempo schuldgroei versnelt

Ook het tempo waarmee de schuld groeit slaat met verstomming. Neem nu deze statistiek: van het ontstaan van de Verenigde Staten (1776) tot 2001 — 225 jaar — stapelde de overheid in nominale termen een schuld van 5,8 triljoen dollar op. Tussen 2018 en 2020 — amper twee jaar — deden de Amerikanen er nog eens hetzelfde bedrag bovenop. In 2018 bedroeg de schuld 21,5 triljoen dollar, vandaag staat de teller al op 27 triljoen dollar. En dan is het jaar nog niet om.

Toch lijkt er niet meteen een einde te komen aan deze grote schuldengroei. Zo bikkelen de Republikeinen en de Democraten in de Senaat al even om een nieuw stimulusprogramma in de VS. Dat er nog een stimulus moet komen, daar is iedereen het over eens. Maar vooral over de grootorde van de bedragen is er discussie. Zo willen de Democraten een stimulusprogramma van 2,2 triljoen dollar goedkeuren — dat overigens al goedgekeurd is in het Huis van Afgevaardigden. Maar de Senaat — waar de Republikeinen de meerderheid hebben — gaat hier niet mee akkoord. Beide Kamers moeten overeenstemming bereiken. Trump wil zelf een stimulus check van een beperktere 1,6 triljoen dollar doorvoeren om zo het budget niet te veel te laten ontsporen. In de senaat is er eerder overeenstemming om een programma voor 1,2 triljoen dollar te stemmen.

Geld is spotgoedkoop

Voorlopig blijft men in de VS dan ook debateren over hoe de schulden zullen blijven toenemen. Veel haast heeft men echter niet, want schuld was in de VS nog nooit zo goedkoop. Terwijl in Europa overheden al jaren gratis geld kunnen lenen, lagen de rentes in de VS nooit zo dicht bij nul als vandaag. Zo kan de staat nu al geld lenen op 10 jaar tegen amper 0,78%, terwijl de overheid zijn schuld op 30 jaar kan financieren tegen amper 1,58 procent. En dat terwijl Bush aan het begin van zijn termijn zijn schulden nog moest financieren tegen 5,50% — 3,5 keer zo duur als nu.

Uncle Sam blijft dan ook lustig geld uitgeven. Zo veilt de Amerikaanse schatkist enkel deze week al voor 109 miljard dollar aan overheidsobligaties met looptijden van 10 tot 30 jaar. Maar de echte kampioen van de week is voor mij toch België, dat erin slaagde om voor 800 miljoen euro te lenen tegen min 0,645% voor een periode van 3 maanden. Oftewel, terwijl de Amerikanen nog steeds betalen voor hun geld, zal de Belgische overheid door deze transactie alleen al 1,3 miljoen euro verdienen aan rentes die investeerders aan hen moeten betalen.

Goudprijs profiteert van schuldenbonanza

Je zou je voor minder vragen stellen bij de houdbaarheid van het huidige financieel systeem. Het is dan ook opvallend dat de goudprijs sinds begin 2019 gestegen is van 1287 dollar tot boven 2000 dollar in augustus. Een stijging met meer dan 50% op minder dan 2 jaar. Ook de Bitcoin ging in dezelfde periode maal drie. Een bewijs dat steeds meer en meer mensen hun heil zoeken in andere activa om hun vermogen te beschermen.

Het lijkt onwaarschijnlijk dat de schulden de volgende maanden onder controle zullen worden gebracht. Het coronavirus verspreidt zich weer op volle kracht over het Europese continent. Verschillende Europese hoofdsteden zoals Madrid en Parijs hebben ondertussen al verregaande maatregelen genomen, de lockdown van maart is nooit ver uit het geheugen.

De inkomstenstroom van de overheid staat direct en indirect onder druk, terwijl de uitgaven met de dag blijven groeien. En in Brussel, daar gaan de cafés nu dicht voor een maand. Dit terwijl op dezelfde dag een betoging van 2000 Armenen door de Brusselse straten ging dicht bij elkaar en zonder mondmaskers. Dat daarmee de inspanningen van miljoenen mensen teniet worden gedaan, dat is bijzaak.

Neen, die schulden, die blijven verder stijgen. Laat ons daar geen doekjes om winden.

Deze video kreeg ik doorgestuurd van vriend die werkt in Europese wijk. Momenteel veel volk door betoging in kader van oorlog tussen Armenie en Azerbeidzjan.

Jammer dat boodschap ondersneeuwd geraakt door gebrek #mondmaskers / #anderhalvemeter. Politie grijpt niet in.#Brussel pic.twitter.com/xfoTbHaQVO

— Stefan Willems (Onafhankelijk beursanalist) (@FinanceFilosoof) October 7, 2020

goudprijs

Amerikaanse schuldenberg doet duizelen