Hij kreeg de voorbije jaren al Spaanse, Zwitserse, Franse en Nederlandse journalisten over de vloer, en die mediabelangstelling zal er de komende maanden wellicht niet op verminderen. Met een score van net geen 40 procent in Ninove ontpopte Guy D’haeseleer zich vorig weekend nog maar eens tot de vlotst scorende spits van Vlaams Belang. In oktober mikt hij nog net iets hoger, en hoopt hij de allereerste burgemeester van die partij te worden.

Hoe kijkt u, nu het stof enigszins is neergedaald, naar het resultaat van uw partij vorige zondag?

Guy D’haeseleer: ‘In de framing van de media heeft de N-VA de verkiezingen gewonnen, terwijl wij in drie van de vijf Vlaamse provincies toch de grootste partij zijn geworden. De perceptie dat wij het niet zo goed hadden gedaan, had natuurlijk deels ook te maken met de peilingen, die ons op nog veel meer winst hadden gezet. Dat is dus een belangrijke les: we moeten die peilingen veel meer relativeren.’

‘Tegelijk kan je niet ontkennen dat het Vlaams Belang-bashen de laatste twee weken voor de verkiezingen wel wat vruchten heeft afgeworpen. Nieuw is dat natuurlijk niet, maar ditmaal was het toch wel heel frappant. Last but not least, daar moeten we ook niet flauw over doen, heeft vooral Bart De Wever zijn partij de voorbije weken echt opnieuw over de streep getrokken.’

Wat die laatste weken van de campagne heel erg opviel, was dat uw partij koud gepakt werd op het LGBTQ-thema. Hebben jullie geen strategische fout begaan door daar zelf zo zwaar in mee te gaan?

‘We zijn zo effectief in een hoek geduwd waar we helemaal niet in wilden belanden. Het debat werd zo niet alleen heel emotioneel gemaakt- niet in in het minst door Petra De Sutter – maar alles werd ook op één grote hoop gegooid. Homorechten zijn voor ons al lang verworven, daar bestaat geen enkele discussie meer over. Maar pakweg het onbeperkt van geslacht kunnen veranderen staat daar mijlenver af. Maar goed, we hadden plots de perceptie tegen, en dan wordt het heel lastig om die nuances nog te maken.’

Een andere vaststelling: bij deze verkiezingen is de partij ook definitief doorgebroken in de meer landelijke gebieden. Biedt dit nu meer perspectief naar de toekomst, in eerste instantie met het oog op de lokale verkiezingen in oktober?

‘Dat lijkt me wel. Kijk naar de scores die we hier in de Dendersteek neerzetten: Denderleeuw 32 procent, Geraardsbergen 33 procent en Aalst 28 procent. Idem dito in West-Vlaanderen, waar we in een aantal gemeenten ook rond de dertig procent scoren. Dat biedt dus flink wat perspectief, maar veel zal natuurlijk afhangen van de opstelling van lokale N-VA-afdelingen bij die gemeenteraadsverkiezingen. Ik hoop dat Bart De Wever die afdelingen niet opnieuw gaat verbieden om met Vlaams Belang samen te werken. Ik kom regelmatig in contact met lokale N-VA-mandatarissen en merk daarbij dat die mensen het echt wel beu worden om telkens opnieuw tegennatuurlijke coalities te moeten vormen met andere partijen omwille van dat cordon sanitaire. De Wever mag dan wel beweren tegen het cordon te zijn, hij past het natuurlijk zelf ook toe. Maar goed, ik verwacht dat de druk van onderuit bij lokale N-VA-afdelingen tegen oktober ook nog stevig zal toenemen.’

U haalde hier in Ninove net geen 40%, dat is bijna het dubbele van wat Vlaams Belang op Vlaams niveau haalt. Wat kan uw partij nu nog leren van uw aanpak hier lokaal? En in welke mate is uw model ook te kopiëren naar andere steden of gemeenten?

‘Allereerst: Ik heb niet de pretentie om andere mensen de les te spellen hoe ze aan politiek moeten doen. Maar los daarvan is het natuurlijk geen geheim dat ik een politicus ben die veel op het terrein komt en heel bereikbaar is. ’s Morgens vroeg naar Brussel vertrekken en om acht uur ’s avonds opnieuw thuiskomen, dat is niet mijn ding. Ik heb natuurlijk ook het voordeel dat het in Ninove één tegen allen is: ik ben de enige oppositie, wie een probleem heeft met het stadsbestuur komt automatisch bij mij terecht.’

‘Ik overdrijf niet wanneer ik zeg dat ik drie of vier dagen per week bezig ben met het beantwoorden van vragen of het oplossen van problemen. Daarmee maak ik toch wel het verschil, denk ik. Ik voer hier ook een behoorlijk gespierde oppositie, dat zal ook wel meespelen. Maar sowieso is het onmogelijk om dit model zomaar te kopiëren, ik timmer hier al bijna dertig jaar aan de weg met deze manier van politiek bedrijven.’

Ook ik kan niet alle problemen oplossen, maar ik probeer minstens wel te luisteren naar de mensen. Veel politici lijken dat vandaag verleerd te zijn

Uw aanpak heeft verdacht veel weg van het PS-model dat we in Vlaanderen doorgaans verguizen en dat nu blijkbaar ook in Wallonië op zijn limieten botst?

‘Ik zie toch wel wat verschillen: ik kan, al was het maar omdat ik hier nooit in de meerderheid heb gezeten, mensen geen jobs in de administratie bezorgen, uitkeringen regelen via de vakbonden of iemand aan een sociale woning helpen. Ik krijg wél mensen over de vloer die elders geen gehoor vinden, van wie problemen niet opgelost raken of die tegen de digitale kloof aanbotsen. Je hebt er echt geen idee van hoeveel mensen anno 2024 eenvoudigweg niet meer mee zijn. Ook ik kan niet alle problemen oplossen, maar ik probeer minstens wel te luisteren naar de mensen. Veel politici lijken dat vandaag verleerd te zijn.’

‘Daarnaast kampt deze stad natuurlijk ook met heel specifieke problemen waar ander partijen liever blind voor blijven: de massale instroom van veel Franstalige migranten, de socio-economische en andere problemen die daaruit voortvloeien en – last but not least – slecht bestuur. Zes jaar geleden werd hier een monstercoalitie opgetuigd tegen mezelf en Forza Ninove, maar zo’n zeer brede anti-coalitie is doorgaans niet bepaald een garantie voor goed bestuur. De bevolking raakt die openlijke ruzies binnen de coalitie echt beu.’

Tegenover de doorbraak in de meer landelijke regio’s staat natuurlijk ook de stevige dreun die uw partij moest incasseren in ‘thuisstad’ Antwerpen, waar jullie zelfs PVDA moeten laten voorgaan. Dat moet bijzonder hard aangekomen zijn?

‘Inderdaad, al viel het natuurlijk ergens ook wel te verwachten. We mogen het woord niet gebruiken, maar de omvolking begint in die grote steden wel degelijk te spelen. Dat is pure wiskunde. Tegelijk stel ik vast dat PVDA misschien ook een stuk militanter uit de hoek kwam in Antwerpen, de partij was daar heel aanwezig tijdens de campagne. Misschien moeten ook wij hier en daar opnieuw wat militanter worden en prominenter op het terrein aanwezig zijn, maar het cordon sanitaire maakt het er voor ons natuurlijk niet eenvoudiger op. Willen wij ergens besturen, dan hebben we daardoor een absolute meerderheid nodig. In steden met een grote migrantenpopulatie wordt dat almaar lastiger.’

Geldt dit ook niet voor uzelf hier in Ninove? Naarmate de bevolking ook hier verder verkleurt, dreigt u in uw programma stilaan ook meer rekening te moeten houden met de allochtone bevolking?

‘Als ik in oktober 42,5 procent van de stemmen binnenrijf, dan haal ik hier 18 zetels op 35. Dat acht ik nog realistisch, maar het zal nu inderdaad moeten gebeuren. De verkleuring zet zich immers snel door, en de meerderheid van die nieuwkomers stemt nu eenmaal niet op Forza Ninove. Voor alle duidelijkheid: huisdskleur speelt voor ons nochtans totaal geen rol, en dat staat zo ook zwart op wit in ons programma hier. Wél vragen we dat nieuwkomers zich aanpassen aan onze manier van leven. Mensen hier zijn het gewoonweg beu dat er almaar meer Frans wordt gepraat op straat, we zijn géén tweetalige gemeente, al lijken sommige nieuwkomers dat wel te denken.’

De instroom moet veel kleiner worden, dit is niet langer houdbaar. Alleen betwijfel ik sterk of Bart De Wever dat met Vooruit zal kunnen oplossen

Volgens de Provincie in cijfers had zowat 23 procent van de inwoners van Ninove in 2023 geen Belgische roots, ruim 16 procent was afkomstig van buiten de EU. Tien jaar geleden lag het percentage inwoners met niet-Belgische roots nog de helft lager. Hoe denkt u deze aangroei te kunnen stoppen, mocht u hier burgemeester worden?

‘Veel wettelijke instrumenten heb ik daarvoor natuurlijk niet tot mijn beschikking. Ik kan aan de gemeentegrenzen geen bordjes plaatsen met de boodschap dat mensen hier niet langer welkom zijn. En we kunnen ook niemand weigeren die zich hier komt inschrijven. Dan is het overigens al te laat, want dan hebben ze hier al een woning. Maar ik denk wel dat een strikte toepassing van de taalwetgeving, zowel bij het lokale OCMW als bij de stadsdiensten, al een flinke stap vooruit zou zijn. Daarnaast kan een imagocampagne – herinner u ‘Dilbeek, waar Vlamingen thuis zijn’ – óók helpen. We moeten nieuwkomers uit Brussel die naar hier willen verhuizen duidelijk durven maken dat, als ze Franstalig zijn, de overzijde van de taalgrens wellicht een betere optie is.’

‘Tot slot moeten we ook durven te knippen in allerlei subsidies en tegemoetkomingen, bijvoorbeeld vanuit het OCMW, en die ook afhankelijk maken van een echt goede kennis van het Nederlands. Dat gebeurt vandaag veel te weinig: ik zie nog altijd mensen die hier al vele jaren wonen bij het OCMW aankloppen in het gezelschap van een tolk. Dit kan echt niet meer.’

‘Tegelijk moeten we realistisch zijn: wij kunnen hier dan wel aan symptoombestrijding doen, dit is een probleem dat in de eerste plaats op federaal niveau moet worden aangepakt. De instroom moet gewoon veel kleiner worden, dit is niet langer houdbaar. Alleen betwijfel ik sterk of Bart De Wever dat met Vooruit zal kunnen oplossen.’

Waarom komt u hier bij de gemeenteraadsverkiezingen niet gewoon op onder de naam Vlaams Belang? Andere partijen weigeren sowieso met u in zee te gaan, voor hen moet u het alvast niet laten?

‘Omdat ik er rotsvast van overtuigd ben dat we met Forza Ninove toch nog een iets breder publiek bereiken dan wanneer we als Vlaams Belang naar de kiezer trekken. Sommige mensen stemmen hier lokaal wel op Forza Ninove terwijl ze nationaal niet op Vlaams Belang stemmen. Blijkbaar is dat soms toch nog een stap te ver.’

Het cordon is de sleutel. Zolang dat blijft bestaan, zullen we ook moeite hebben om sommige kiezers te overtuigen voor ons te stemmen

Moraal van het verhaal van deze verkiezingen is natuurlijk wel dat Vlaams Belang, ondanks forse winst, overal opnieuw langs de zijlijn zal moeten toekijken. Wordt het niet steeds lastiger om kiezers en militanten dat een VB-stem géén verloren stem is?

‘Ik wil dat toch nuanceren: een stem voor ons is wel degelijk heel belangrijk, omdat we de voorbije jaren zo ook almaar meer impact gekregen hebben op het beleid. Neem nu migratie: zowat alle grote partijen zijn op dat terrein fors naar rechts opgeschoven. Wanneer Bart De Wever binnen vijf jaar naar de kiezer trekt zonder te kunnen uitpakken met een veel strenger asielbeleid of grondige staatshervorming, dan wacht zijn partij écht een stevig debacle. N-VA staat nu dus voor een zwaar examen.’

‘Natuurlijk krijg ik af en toe ook reacties van ontgoochelde kiezers, die me aangeven dat ze volgende keer niet meer op Vlaams Belang zullen stemmen. Ik probeer die dan te overtuigen om me toch opnieuw hun stem te geven, en doorgaans lukt dat ook. Mijn persoonlijke score hier de voorbije jaren bevestigt dat ook. Maar u heeft natuurlijk gelijk: het cordon is de sleutel. Zolang dat blijft bestaan, zullen we ook moeite hebben om sommige kiezers te overtuigen voor ons te stemmen. Daarom ook is het echt mijn persoonlijke missie om daarmee komaf te maken. Ons programma heeft de tijdsgeest mee, maar we moeten het idee de wereld uit helpen dat een stem op Vlaams Belang een verloren stem is. Maar voor alle duidelijkheid: als Bart De Wever morgen de Vlaamse onafhankelijkheid of een veel forser migratiebeleid kan realiseren, dan zal ik de eerste zijn om voor hem te applaudisseren. Een partij is en blijft in de eerste plaats een vehikel om bepaalde ideeën te verwezenlijken.’

grootste partij

Guy D’haeseleer: ‘Misschien moet Vlaams Belang opnieuw wat prominenter aanwezig zijn’